Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Ali su na Slovene često imali presudnog uticaja Grci i Cincari ili Aromuni, utoliko pre što su pripadali istoj pravoslavnoj veri i bili pod uticajem vizantijske civilizacije.
Rastureni po svima varošima, čak ovde-onde i po selima, Aromuni i Grci su u toku vekova činili stalež trgovaca; crkva i sveštenstvo su bili grčki; grčki je jezik bio jezik crkve i
U nekim selima ovih oblasti proces stapanja još nije završen. U selu Belici, nedaleko od Struge, Aromuni su na putu da se poslovene, a neke njihove odseljene porodice su se potpuno posrbile (Cincar-Markovići u Srbiji).
Ovi su Aromuni (ili Cincari), zajedno sa Grcima, igrali najveću ulogu na balkanskim tržištima i bili glavni nosioci vizantijske civili
Ali su se u isto vreme usled ženidbi i udadbi varoški Aromuni sve više poslovenjavali. Od početka XIX veka su Sloveni počeli sve više jačati najpre po severnim, a zatim po južnim
Dok su još i u samom Beogradu u početku XIX veka Aromuni i Grci bili glavni trgovci — trgovačke knjige su čak i kod srpskih trgovaca kadšto vođene na grčkom jeziku — sada su
Ali ono nije ni do danas završeno, naročito u zapadnoj Makedoniji, gde u varoši stalno dolaze Aromuni iz okolnih sela. Među ovim poslovenjenim Aromunima jedni govore pored slovenskog još i aromunski, drugi govore samo
osobine unekoliko ublaže, ali ima jedna psihička crta, po kojoj se u javnom životu odmah poznaju pravi i poslovenjeni Aromuni. To je prazna cincarska sujeta, koja traži da se ističu, da su uvek na površini i da se o njima govori.
Slovena na Aromune bili od uticaja na razvijanje psihičkih osobina, koje su zajedničke narodu celog centralnog tipa. Aromuni centralnih delova Poluostrva, najpre upola poromanjeni, zatim izmenjeni vizantijskim uticajima, razlikovali su se od
Zapadni varijetet je uglavnom prožet i preinačen uticajima stare balkanske civilizacije, tim više što su Aromuni, glavni nosioci ove civilizacije, u njegovoj oblasti bili vrlo mnogobrojni.
Među Slovenima bitoljske okoline ima doseljenih Mijaka (u selu Smiljevu, u varoši Kruševu). Takođe su mnogobrojni i Aromuni; više od trećine Aromuna koji žive na Poluostrvu u ovoj su oblasti.
Ali je u sastav stanovništva ovih sela (naročito Mavrova) ušao i drugi jedan živalj. To su Aromuni, koji su na Bistru izlazili sa stokom.