Nenadović, Mateja Prota - MEMOARI
, tumač TOKMO, slov., samo TOLKO, rus., samo TOLKOVATI, rus. slon., tumačiti TRIOD, grč., pravoslavna crkvena knjiga s objašnjenjima o pojedinim praznicima TRAKTAT, ugovor TRAKTER, gostionica TROGATELAN, rus. slov.
Glišić, Milovan - PRIPOVETKE
sedlu teslimiti — darovati terc — trećina, troje tija — ti tobolac — kožna torba tokorse — tobože triod — jedna crkvena knjiga Ćeif — dobro raspoloženje ćefnuti — biti malo pijan ćilerić — ostava ćutajka — vrsta tkanine ćurče —
Lazarević, Laza K. - PRIPOVETKE
— Blagoslovi! — kaže kovač i ide ruci — a šta ću kad nemam posla? — A jesi li vidio crkvena kola i šinu na točkovima? — Nijesam, oče! — Nijesi, jabome, nemaš kad od mehane. Treba ja da vodim i tvoju brigu!
Mahnu slabo glavom, kao da rekne „zbogom!”, i prijeđe preko puta. Otvori crkvena vrata i ničice pade pred oltar, a čelom dohvati zemlju.
tokom pričešća nimbus — oreol; svetao krug oko svečeve glave, znak svetosti i božanske duhovnosti nurija — parohija, crkvena opština (ili deo nje) koju opslužuje jedan sveštenik obredoslovije — liturgija; crkvena služba ostrica (ostriga) —
duhovnosti nurija — parohija, crkvena opština (ili deo nje) koju opslužuje jedan sveštenik obredoslovije — liturgija; crkvena služba ostrica (ostriga) — ukusna morska školjka ototanjiti — udariti u plač pajtaš — drugar, prijatelj pansionat
Sremac, Stevan - POP ĆIRA I POP SPIRA
Kulja svet iz crkve; puna crkvena porta. Prolaze jedni mimo drugih, pozdravljaju se, mere se od glave do pete, tako da nijedna sitnica neće ostati
Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Dobio sam utisak da je egzarhija u ovu oblast slala mahom neškolovane ljude i da je za njih cela školska i crkvena propaganda bila samo sredstvo da dođu do novca, da se, dakle, izmetnula u vrstu pečalbe.
Š. Eliot je vrlo dobro zapazio* da ovo buđenje nije bilo ni romantično ni junačko: ono je bilo u stvari crkvena svađa između Slovena koji su ostali pod turskom vlašću i Grka. Ovaj su pokret snažno podržavali Rusija pa čak i Srbija.
Crnjanski, Miloš - Seobe 1
razliku između njine neprekidne patnje i veselja tuđeg, kad ih po selima dočekaše gozbe, pečeni jarići, udaranje u zvona crkvena i čitavi kotlovi vina.
Popović, Jovan Sterija - RODOLJUPCI
Panslavizam je ideja koja zanima najveće duhove. ŽUTILOV: Gospodin Lepršić, to ćete zadržati kad bude crkvena skupština. Sad imamo posla sa praznovanjem slobode. LEPRŠIĆ: Zar vi mislite da Srbin nije sazreo za slobodu?
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
car Leopold I odredio je položaj srpskih preseljenika u svojoj državi. Srbima je priznata verska sloboda i crkvena samouprava, i učinjena im mnoga lepa obećanja.
u Kijevo, i tu ostane do 1756, izučavajući teologiju, slušajući ruske propovednike, naročito vredno prepisujući ruska crkvena dela. 1756. je u Moskvi i u Smolensku. 1757, putujući punu godinu dana preko Poljske i Ugarske, vrati se u Karlovce.
Prevodile se naročite brošure u kojima se napadao papizam i crkvena prevlast uopšte. Ono što je Orfelin ranije, u potaji i pod anonimatom skriven pisao, sada se javno ispoveda i napada.
crkve, ali koje su se neizbežno prenosile i na pravoslavnu crkvu, i protiv kojih je ustala i materijalno ugrožena crkvena jerarhija i prosti i neprosvećeni narod, konzervativan u svojim vekovnim nevoljama i uvek u strahu da se iza tih
] To nisu više crkvena lica ili birokrati kao u ranijem dobu, kao Lukijan Mušicki, Njegoš, Nikanor Grujić, Jovan Hadžić, Đorđe Maletić, Jovan
Milićević, Vuk - Bespuće
Sprovod se lijeno vukao kroz selo, zastajući da se odmore ljudi koji nose lijes; povijala se pohabana crkvena litija na vjetru i zanosila nosača; sitno i žalobno zvonila dva zvonca u dječjim rukama; isprekidano i lomno miješala
Zvono zastade u trenutku kad on stupi na crkvena vrata, skinuvši šešir s glave, i njegovi koraci odjekivahu po kamenitim pločama, ugušujući slabašno pojanje koje
Ćopić, Branko - Bašta sljezove boje
nepovjerljivo zarza samardžija, a i bradonja iznenađeno pogleda u čupoglavog starca kao da se čudi otkud li mu izleti ona crkvena riječ „blagočestiv“. — Šta ja to čujem, Savatije, a?
— Prangija ti je to, ona prava, crkvena. — Zar i ti, Veseline, dijete moje, a sin bi mogao da mi budeš?! — mučenički se obzire osumnjičeni Pantelija i kao
Tešić, Milosav - U TESNOM SKLOPU
) Razrok prosjak spusti čelo sa venčanja u opelo. Žut konjanik psihopata o crkvena lupi vrata. Bolan suton - a ravnica. Glas je svaki tužbalica. Tmurnim smiljem depresija iz nizije tupo zija.
Petrović, Rastko - LJUDI GOVORE
Uz ostrvo je vrlo živopisna šumica puna ptičije graje. Gore, sa vrha, za čas još viri pocrnela crkvena zvonara koja je na vrh sela, zatim je apsolutna usamljenost.
Jakovljević, Stevan - SRPSKA TRILOGIJA 1
Pomislih da je to možda običaj u ovom kraju. Sigurno je neka crkvena svečanost, uveravao sam sebe. Ali teška, zlokobna slutnja vitlala je po duši.
Crnjanski, Miloš - Lirika Itake
Za mene je on, u sećanju, oličenje Žana Valžana. Bio je šef opozicije u Crkvenoj opštini i ekspert za naša narodna i crkvena prava.
Nad rečicom je padalo žuto lišće, i stara crkvena okna požuteše, na tihom sunčanju, kao ćilibar. Videh da sam u tuđini, i setih se ljubavi.
biju od ovih crkava, koje kao da su mahniti zidali, pada na dušu, i glasove sa ulice, koji jedva dopiru kroz teška, crkvena vrata, čujem kao prigušene urlike. Gladan i žedan, sa dršćućim kolenima, idem od zida do zida.
Ranković, Svetolik P. - PRIPOVETKE
Dva zvonara crkvena, Marko i Stanko, podskakuju zajednički uz debelo uže, koje visi o velikom zvonu. Trgnu konopac i obojica se sagnu do
Što ima da nagađa?... Kad dovrši posao, uputi se polako crkvi. Vrata crkvena zatvorena; on okrete uz stepenice na zvonaru.
Knežević, Milivoje V. - ANTOLOGIJA NARODNIH UMOTVORINA
U crkvenoj redakciji postoje isto tako „basme“ vračalačkog karaktera, — što je nesumnjiv dokaz da su i crkvena lica, pored svešteničkog poziva, preuzimala na sebe i ulogu starodrevnih žreca i vračeva.
Obradović, Dositej - ŽIVOT I PRIKLJUČENIJA
pre n. e.) — spartanski kralj koji je pobedio Persijance ad, v. had air — vazduh akatist — crkvena molitva; vrsta pohvalne pesme u božjoj službi aki — kao, kao da alkoran — koran (kuran), sveta knjiga kod Muslimana
vrhovni, najglavniji verhu — o vesma — veoma, vrlo vestiarije — čuvar odela vetrenjak — vetropir večera duhovna — crkvena knjiga vešt — stvar vzaiman, vzajmni — uzajaman, uzajamni vzor — pogled, uzor vid — izgled, oblik vidim — vidljiv
— učitelj majde — zaista major — veći makina — mašina malodušije — malodušnost, slabost, plašljivost margarit — crkvena knjiga marjaš — moneta u vrednosti 17 novčića (u Dositejevo doba) master — majstor, gospodin mastiha — mastika,
reči, slatkorečiv melanholik — tužan Melhisedek — starozavetni lik memorijal — spomenica mesecoslov — kalendar, crkvena knjiga Kris — Krez kričati — vikati krov — krv krome, kromje — osim krotost — blagost kukulja — kabanica kupac —
kuriozan — zanimljiv kurtalisati se — osloboditi se, oprostiti se lavirintovidan — u obliku lavirinta lavsaik — crkvena knjiga lazaret — bolnica, kontumac lakedemonski - spartanski lasno — lako lastiv — lukav lastivi — iskušitelj, đavo
potvrda Patmo — Patmos patron — zaštitnik pače — utoliko više, čak penije — pevanje pentikostar — petoknjižeje, crkvena knjiga persona — ličnost, čovek peruka — v.
— slavlje torna konat — ide u račun toronj — toranj, kula trakter — gostionica trapeza — trpeza trebnik — crkvena knjiga tresavica - groznica triod — crkvena knjiga s pesmama za pevanje na službi trogatelan — divan trudoljuban —
toronj — toranj, kula trakter — gostionica trapeza — trpeza trebnik — crkvena knjiga tresavica - groznica triod — crkvena knjiga s pesmama za pevanje na službi trogatelan — divan trudoljuban — vredan tunjejadac — gotovan ubeći — pobeći ubo
čado — čedo, dete čadoljubiv — koji voli decu čajanije — čekanje, očekivanje čajatelno — verovatno časlovac — crkvena knjiga s molitvama po časovima časnejši — najčasniji čast — deo časti slova — vrste govora častica — čestica, delić
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
Uđoh unutra. Tu se prodaju najviše molitvenici, kalendari i druga crkvena literatura, ikone i brojanice. Tek posle dužeg traženja pronađoh dva matematička dela: oba ih napisao Paul Guldin.
Desnica, Vladan - Proljeća Ivana Galeba
Ponude mi ulaznicu. Davala se dobrotvorna priredba za porodice rudara postradalih u obližnjem rudniku. Hladna crkvena lađa bila je slabo osvijetljena. Uz duvare strujao je vlažan dašak i prožimao do kostiju.
Ranković, Svetolik P. - GORSKI CAR
Napred iđaše krst i sa njim uporedo barjak, za njima medenica, pa onda crkvena i opštinska ikona uporedo, a posle toga sve po dvojica u redu.
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
Odlučilo se da okrenem leđa Pančevu, leglu nacionalizma i odem u Prag. Prota i njegova crkvena opština obećaše da će pomoći oko mog školovanja u Pragu, ako već moji roditelji ne mogu smoći dovoljno novaca.
A onda se odjednom pojavio i zvonik crkve u Idvoru. Zabrujaše polako umilna crkvena zvona koja pozivaju na večernje, budeći u meni bezbrojne uspomene. Bio sam duboko uzbuđen.
A onda se odjednom pojavio i zvonik crkve u Idvoru. Zabrujaše polako umilna crkvena zvona koja pozivaju na večernje, budeći u meni bezbrojne uspomene. Bio sam duboko uzbuđen.
U drugim zemljama mladi ljudi sanjaju o ljubavi u proleće; u Vojvodini jesen zamenjuje proleće. Tada crkvena zvona ne prestaju da objavljuju svadbe, a gajdaši i njihove vesele melodije ne prestaju da uzbuđuju srca s kraja na kraj
U drugim zemljama mladi ljudi sanjaju o ljubavi u proleće; u Vojvodini jesen zamenjuje proleće. Tada crkvena zvona ne prestaju da objavljuju svadbe, a gajdaši i njihove vesele melodije ne prestaju da uzbuđuju srca s kraja na kraj
Ćipiko, Ivo - Pripovetke
Uoči toga dana, naveče, muzika je svirala vesele koračnice, ulice umjetno sjajno osvetliše, a crkvena vrata prelivahu se u plamenu šarenih lampi. Te večeri Ilija ne mogaše da se založi.
Kočić, Petar - IZABRANA DELA
― pomiriti se, nagoditi se nizam ― turska redovna vojska novtati ― naslućivati, pretpostavljati nurija ― parohija, crkvena župa omsica ― „osoba o kojoj je reč, taj isti“ ostraguša ― starinska puška čija se cev puni odostrag odža (hodža) ―
Bojić, Milutin - PESME
Sav narod kleči u stravičnoj pošti. Care, čuješ li sva crkvena zvona? Na svetu vojnu pozivlju te ona, Da spaseš svete ikone i mošti.
Opelo čujem i pesma crkvena Sipa na mene magline jesenje, Umorno plaču poljane i stenje, Modro je sve što beše tako rujno.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Tom pritisku odupirala se crkvena hijerarhija, koja je i u Austriji ostala jedino vođstvo Srba tolerisano od države. Pravoslavnu crkvu je na mučan način
Čajkanović, Veselin - REČNIK SRPSKIH NARODNIH VEROVANJA O BILJKAMA
(GZM 6, 165). U Slavoniji svatovi se, pored ruzmarina, kite i r. (ZNŽOJS, 11, 117). Ako bi se na Badnji dan crkvena vrata okitila rutom, ne bi mogle veštice ni unutra ni napolje (ZNŽOJS, 23, 194).
Sekulić, Isidora - Kronika palanačkog groblja
— Ali molim vas, gospođo Lazarić, tu je vaša crkvena opština, vaša, kojoj ste toliko činili, ona je u pitanju. — Svejedno! Crkvena opština, ili ko bilo drugi.
— Svejedno! Crkvena opština, ili ko bilo drugi. Kad počne nizbrdo da ide, svi pomažu rado. Jedne večeri, sede gospa Nola i Julica na
Nema ih više. Jednu od tih grobnica. na vrlo uglednom mestu groblja, crkvena opština se već trideset godina sprema da „isprazni”, prekopa. ponovo proda.
Ko to sme da „ispražnjuje”, voleo bih ja da vidim! Crkvena opština? Ne poznajem! Marka Vlaovića ne može „isprazniti” niko, i nikada! A sigurno ne dok sam ja živ...
Izvol'te, gospodo, baš bi mi i milo bilo da posle moje smrti ne uzme crkvena opština i klavir, jer crkvenoj opštini sve treba, i nikada joj dosta nije...
bilo da posle moje smrti ne uzme crkvena opština i klavir, jer crkvenoj opštini sve treba, i nikada joj dosta nije... crkvena opština hoće Marka Vlaovića da isprazni! čuste li ljudi dobri i pametni!...
— Neko ipak preveze leš Leksin u palanku, i stade se zauzimati da se nađe mesta u palanačkoj grobnici Vlaovićâ. Crkvena opština ne da: „Rešili smo da to jedared prekopamo i parcelišemo.
Jakovljević, Stevan - SRPSKA TRILOGIJA 2
Nemoj, stari, da se igraš glavom — šapuće komandir. — Eno onde! — z astade starac. — Tamo je crkvena porta. Eno je i vatra. Oko vatri su promicale neke prilike. Na vratima crkve blesnu svetlost. Ulaze... Ima ih više.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Zajedno s ovim slojem stupila je u borbu protiv turskog feudalizma i crkvena organizacija, jer se ona na taj sloj oslanjala, jer su visoki predstavnici crkve izlazili iz toga sloja.
godine mada su se i u tome periodu pojedini viši sveštenici držali oportunistički crkvena organizacija je imala mobilizatorsku ulogu.
Vidiš đe ćeš danas poginuti, poginuti od svog roditelja, a za pravdu boga istinoga!“ Crkvena se otvoriše vrata, Marko bježi u bijelu crkvu, za njime se vrata zatvorila.
“ Crkvena se otvoriše vrata, Marko bježi u bijelu crkvu, za njime se vrata zatvorila. Kralj dopade na crkvena vrata, po direku udari handžarom, iz direka krvca pokapala.