Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Za ljude od srca i savesti imaju naročita imena: duševnici, savesnici, koja datiraju još od Dušanovog zakonika iz srednjeg veka. Po narodnim pesmama oni štite pravdu od nepravde, brane „Božju pravdu“, apsolutnu pravdu.
Popović, Jovan Sterija - RODOLJUPCI
LEPRŠIĆ: Dobićemo i mi, ne ono što su neke preterane glave tražile, nego što je pravo. GAVRILOVIĆ: Oće li biti dušanovog carstva? LEPRŠIĆ: Budalaština! Nema nas dvadeset miliona. GAVRILOVIĆ: Ali bar slavensko carstvo.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Mesto ideala »Slavjanskog Carstva« dolazi ideal »Dušanovog Carstva«, i iz panslavizma četrdesetih godina izlazi uži srpski nacionalizam.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
On gleda sa simpatijama na krala Vukašina kao na učesnika u boju na Marici, ali ga bez milosti optužuje kao razbijača Dušanovog carstva.
Doduše, predstava o snazi Dušanovog carstva u pesmama je vrlo maglovita. Nalazeći se na čelu srpske države od 1331. do 1355, Dušan je osvojio mnoge nove
o Dušanu nalaze se razni legendarni motivi (svakako, zato što su one nastale u vremenu koje je bilo vrlo daleko od Dušanovog) i neke njegove uglavnom negativne osobine: podložan je rđavim uticajima, okružen lošom okolinom, gotov na teške grehe.
U vezi sa tom politikom je i njegova osuda dušanovog proglašenja carstva i patrijaršije. On je predlagao Carigradu savez protiv Turaka i nudio mu i novčanu pomoć, a kao
od pretkosovskog ka kosovskom ciklusu predstavljaju one pesme koje prikazuju Lazara u službi Dušanovoj i kao naslednika Dušanovog carstva. U njima se nalazi i jedan od elemenata kosovske legende, tj. da će srpska država propasti po božjoj volji.
4 Pesme o Marku Kraljeviću Pesme o Marku Kraljeviću obuhvataju veoma dug period, od Dušanovog do hajdučkog vremena. U Srpskom rječniku Vuk Stefanović Karadžić kaže: „Nikakoga Srbina nema koji ne zna za ime Marka
Dušmani ti pod nogama bili kako Šarcu pod kopita čavli! Takav je junak kome je narod dao da živi nekoliko vekova, od Dušanovog do hajdučkog vremena, da druguje sa svima junacima i da im bude starešina.
To su, uglavnom, shvatanja o državi i crkvi. U pesmi Uroš i Mrnjavčevići Marko istupa u ulozi čuvara Dušanovog carstva. On s ogorčenjem ustaje protiv svojih najbližih rođaka koji se otimaju o carstvo, ili tačnije rečeno: koji