Veselinović, Janko - HAJDUK STANKO
Ne mogu nas začuditi Termopile, jer smo ih imali u najskorijoj prošlosti. Svaki, pa i najslavniji primer istorijski, mi možemo s ponosom pogledati, jer smo ih po nekoliko imali u našoj istoriji...
Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Ali, Južni Sloveni nisu prošli kroz onakav istorijski razvitak i nisu kulturno onako izrađen narod kao npr. Francuzi, Englezi i Italijani.
Tvorci ovih događaja, koji su postali istorijski, bili su očevidno nadahnuti primerom talijanskog rizorđimenta. Čim je planuo Svetski rat, južnoslovenska omladina je
I drugi su uticaji isto tako doprineli da se formira temperament ovih naroda: pretapanje balkanskih starinaca, istorijski događaji, uticaji raznih civilizacija.
Naposletku su u severnom i južnom varijetetu unekoliko različni i kulturni i istorijski uticaji. Severni Tip je uglavnom patrijarhalne kulture, a u Srbiji se na patrijarhalnoj osnovi i pod uticajem stranih
Ali u početku srednjega veka, neposredno posle slovenske najezde na Poluostrvu, istorijski spomenici pominju kao plemena Brsjake, Dragoviće i druge u slivu Vardara i Crnoga Drima.
Isto je tako bilo sa Malonšićima u dolini Zete, koje istorijski izvori pominju još u HV veku, sa Matarugama u okolini Grahova (pominju se od 1318. do 1398.
Ali su geografski, socijalni i istorijski uzroci učinili te su se raznoliko razvijale i dali im posebne pečate. Ličani su stanovnici zaleđa Kvarnerskom kanalu,
Ipak se je ovo staro stanovništvo održalo u nekim vrlo sklonitim krajevima, naročito na ostrvu Krku, gde istorijski spomenici pominju 1504. godine „Vlahe“ pored Hrvata. Izgleda da je ovaj razvitak bio gotovo završen krajem XVIII veka.
Boka je imala i drukčiji političko-istorijski razvitak. Posle rimske i vizantijske periode nastala je srpska; za Nemanjića je osobiti značaj imao Kotor, a na
raznih vladavina, usled starina i starih uspomena kod mnogih Bokelja je razvijena ljubav i interesovanje za starine i istorijski smisao, težnja za istorijskim znanjima.
Zapaža se interesovanje za istoriju i neki istorijski smisao. Naiđe se i na zanatliju i na trgovca, koji je čitao stare povelje, kadšto i vizantijske pisce.
Zbog močvari i lugova Banat i Bačka su bili slabije naseljeni nego Hrvatska i Slavonija. Madžarski istorijski dokumenti pominju Srbe u Banatu 1190. godine.
Trebješanin, Žarko - PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI
¹¹ Značaj i prednosti zadružnog života Srba valja, pre svega, sagledati istorijski. U prošlosti, za vreme vladavine Osmanlija, unutrašnji, porodični život Srba bio je pošteđen stranog uticaja.
Dakle, delimično, narodni svetovno-svakodnevni model sličan je humanističkom „modelu biljke“.¹⁷ (4) Kulturno-istorijski model (Vigotski, Valon).
Mitsko-magijski model (posebno kako se on ispoljava u obredima prelaza, kao i kulturno-istorijski model, pridaje veliki značaj kulturnim sredstvima za pokretanje i usmeravanje razvoja deteta, osobito u prelaznim,
DETINjSTVA Dete i detinjstvo značajni su antropološki pojmovi koji su samo na izgled samorazumljivi i jednoznačni. Istorijski pristup ovim pojmovima pokazuje da je tokom ljudske istorije postojalo zapravo više različitih, pa i oprečnih modela
Kapor, Momo - NAJBOLJE GODINE I DRUGE PRIČE
Obojica su imala veoma široke nogavice pantalona i značke na reverima. Rus je na svojoj znački nosio neki važan istorijski datum za njegovu zemlju, a Amerikanac ime i prezime, da se slučajno ne izgubi u Evropi.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
On priča događaje od stvaranja sveta do 1705. godine, da istorijski podupre svoje molbe i žalbe koje je na sve strane slao.
kroničara, počinjući od stvaranja sveta, unosi i crkvenu istoriju, daje mnogo mesta »prstu božjem«, grupiše sav istorijski život oko vladalaca, ne analizuje materijal no ga prosto prenosi iz drugih knjiga, radi bez kritike, bez odabiranja i
davnašnjim odnosima između Rusije i Crne Gore i o značaju Crne Gore, koju Rusija treba moralno i materijalno da pomaže. Istorijski deo je samo uvod, i tu se ovlašno iznosi topografija Crne Gore i ubrzo izlaže srpska istorija, zaustavljajući se
istorija, zaustavljajući se naročito na zetskim i crnogorskim dinastijama, Balšićima, Crnojevićima i Petrovićima. Istorijski deo je slabo izrađen, nešto malo po starijim dokumentima, često po predanjima, a gdegde i sa izmišljavanjima.
Od istorije ova knjiga ima samo naslov. U stvari to je istorijski podsetnik i memorandum uz mnogobrojne molbe koje je vladika upućivao ruskoj carici i ruskim državnicima, kao i svima
Taj filozofsko-istorijski roman jednoga od tada najpoznatijih francuskih pisaca Žana Fransoa Marmontela (1723. do 1799), koji je izišao 1767.
To je alegorično-istorijski spev, u kome je opevan rat od 1788—1790. Rusije i Austrije (orlova) protivu Turske (zmaja). To je pesma jednog
On brani Srbe u svim prilikama, redovno ih veliča, hoće da im iznese njihovu slavnu prošlost i da im ulije istorijski ponos i nacionalNu svest.
Ceo posao je shvaćen na široj osnovici, vrlo dobro je izrađen i ostaje najbolji istorijski rad u srpskoj književnosti XVIII veka.
Sve je imalo da se stvara, i na njega je pao taj težak istorijski posao, u vrlo nepovoljnim materijalnim prilikama po književni rad. On radi brzo, i odmah daje u štampu.
Muškatirović se bavio i narodnim istorijom. 1790. godine, prilikom Temišvarskog sabora, da bi istorijski podupro političke tražbine srpskog naroda u Ugarskoj, on je napisao jedan istorijski spis na latinskom, koji se i
Temišvarskog sabora, da bi istorijski podupro političke tražbine srpskog naroda u Ugarskoj, on je napisao jedan istorijski spis na latinskom, koji se i danas čuva u Mađarskom narodnom muzeju u Pešti.
Kapor, Momo - BELEŠKE JEDNE ANE
Zamislite, to će verovatno biti prva doktorska teza napisana na klozetskoj šolji! Istorijski raritet! Upravo je, kaže, razgovarao sa onim starijim maloletnicama o procentu predbračnih seksualnih odnosa devojaka
Ranković, Svetolik P. - PRIPOVETKE
Pričanje, samo po sebi, ne zadaje mu nikakve tegobe, ali čim se kakvo lice uplete u istorijski događaj, onda je — mat!... A pošto svi događaji zavise od licâ, kao svojeg uzroka, i pošto je cela istorija većinom
Sremac, Stevan - LIMUNACIJA U SELU
A pošto je ovo istiniti i istorijski događaj, a među čitaocima biće ne jedan neverni Toma — to i pisac mora spomenuti, da je to bilo dana 9.
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
Toj sednici trebalo je da prisustvuje i sam kralj, veliki pokrovitelj aleksandrijskog Muzeja. Istorijski materijal za ovaj prikaz bio mi je pri ruci, jer imam dosta knjiga o aleksandriskom dobu.
Vasić, Dragiša - SABRANE PRIPOVETKE
i retku svečanost generalnog slovenskog sleta, o kojoj je napred bilo reči, i o kojoj osokoli tako reći na jedan čisto istorijski način, da mu je trebalo i više od tri dana da je pravilno odboluje, a već da je zaboravi, To ne bi moglo ni da se
Jednoga trenutka pade mu pa pamet, kako je ovo, zbilja, istorijski momenat u njegovom životu: prve vlasti u Uroševcu postavlja on, bez ičije pomoći bez ičije zaštite.
komitu, koga je Iketa strašno odlučnog i do bezumlja odvažnog predstavio — jer se tu rešio ili glavu da izgubi ili istorijski zadatak da izvrši, — utiče, a on će se, kao što je već rekao, za sve što je potrebno lično pobrinuti, i dobaviti im i
godine hrabro branio istorijski Takovski grm i Gornji Milanovac, izvadi iz džepa rotkvu, doista vrlo sličnu bombi, a kupljenu tu u nekoj krfskoj
svetlosti ovoga maloga sunca, grlio i ljubio, upijao i milovao prekrasne ove živopisne prostore, ove valovite pejzaže istorijski znamenite, koji su i docnije, u celom toku moga života ispunjenog svačim, ostali jedno od najživljih vrela uzbudljive
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
Tada sam prvi put posmatrao ovo brdo iz blizine. Jedan istorijski prizor smenjivao je drugi i bilo mi je teško da ih sve složim u red, uprkos nesebične pomoći mojih prijatelja bogoslova.
Veliki istorijski značaj proslave na ovoj izložbi održanoj baš u Filadelfiji, nije bio slučajan, jer tu se prvi put čulo “Zvono slobode”
Veseli živog u aveniji Unter den Linden polako se gasio. A onda je došao istorijski momenat: veliki car umro je 9. marta 1888. godine.
Čuveni Lord Kelvin bio je za sistem jednosmernih struja. Treći istorijski događaj bilo je udruživanje Edison dženeral elektrik kompani i Tomson-Hauston kompani iz Lina u Masačusetsu.
Četvrti istorijski događaj bio je Kongres električara i Svetska izložba u Čikagu 1893. godine. Kao zvanični delegat Nemačke, Kongresu je
Godine 1883. Roulend je održao istorijski govor kao potpredsednik jedne od sekcija Američkog društva za unapređenje nauke. Ono je nosilo naslov, “Odbrana čiste
Pitanje je kako će ovaj opterećeni konac da vibrira kad se pobudi impulsom? Lagranže je našao lepo rešenje za ovaj istorijski problem, a rešenje označava početak jedne epohe matematičke fizike.
Karnedžijev veliki poklon ovim društvima inženjera, gledano istorijski, tesno je povezan sa skromnim pokretom koji je započet u Američkom institutu elektrotehničkih inženjera pre skoro
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
I onako kako čitamo tekst od prve rečenice do pred sam njegov kraj, tako se postupno slaže jedan, reklo bi se, čisto istorijski opis, koji možemo ocenjivati prema njegovoj verodostojnosti i, s druge strane, prema autorovoj zanatskoj, izražajnoj
Budući da je, istorijski gledano, uticaj išao jednosmerno od nemačkog ka srpskome jeziku, moglo bi se pomisliti da je široka upotreba našega
stihu „osnovni ton“, odnosno „kompozicija“ poeme, otelotvoren u jezičkim komponentama i slojevima koje je osoben istorijski trenutak istakao u prvi plan.
gledam na preštampavanje jedne istorijskoknjiževne skice za koju nisam našao vremena ni snage da je razvijem u prvi istorijski pregled. Inače u načelu ostajem pri opisima, kvalifikacijama i ocenama koje sam već dao.
* Prvi je u nas Novica Petković, celovito a pregledno, srpsku književnost sagledao kao sastavnicu jednog dugovekog, istorijski naslojenog sistema unutar balkanske kulture, koja sobom, pored drugih ranijih i poznijih slojeva, neprekinuto baštini
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
Jer otac je posle oslobođenja varoši (istorijski je to 1878. godina) zajedno s Turcima odbegao kao osiroteli kolenović. Pravo usporavanje, međutim, nastaje tek u
Zapravo već u III glavi - što se istorijski poklapa sa oslobođenjem vranjskoga kraja od turske feudalne vladavine, sa ukidanjem čivluka i vraćanjem zemlje čivčijama -
Po svome su predmetu, dakle, istorijski roman. Zna se da je Crnjanski tematsku građu pocrpao poglavito iz memoara Simeona Piščevića, o kojima se kod nas vrlo
No iako nisu istorijski roman, u njima istorija prožima svaku prikazanu ljudsku sudbinu, svaki prizor, svaki detalj. Jer je Crnjanski događaje
Stoga se on i starao da radnju i likove što više zasnuje na istorijski verodostojnim činjenicama u izvornome obliku, kojih inače nema mnogo.
Todorović, Pera - DNEVNIK JEDNOG DOBROVOLJCA
Ali šta ću, kad je pri današnjem stanju civilizacije to neminovni istorijski zakon. Rađajući se, dete razdire utrobu svoje matere i njegovo rađanje neminovno je uvek praćeno krvoprolićem.
Toga nema do danas. Prema tome, shvatiti taj veliki nauk istorije da u razvitku jednoga društva dolaze izvesni istorijski momenti gde revolucija postaje neminovna i neophodna, to ne znači biti krvolok već znači ne biti slep, znači biti
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Od 15. veka romanima se pridružuju i letopisi, istorijski spisi laičke sadržine. Najzad, narodni jezik je bez sumnje bio izražajni medij usmene književnosti, za koju imamo dokaza
S druge strane, tretirajući istinite događaje ona je istorijski odgovorna. Staroslovenska književnost postala je slovenska klasika s bogatim svetom ideja, razrađenom poetikom i
Istovremeno hagiografski intonirano i istorijski verno, a ličnošću pisca obojeno, Savino delo je neposredno i neponovljivo autobiografsko kazivanje najuglednijeg srpskog
Vrhunac državničkog delovanja svoga oca video je u uspostavljanju "prave vere" u srpskoj zemlji, čime je pomerio istorijski značaj Nemanjine verske politike - Srbija je odavno bila hristijanizovana, a Nemanja samo progoni jeretike.
i dodavši im seriju životopisa srpskih crkvenih poglavara, od Danila i drugih pisaca, Učenik je sastavio veliki istorijski kodeks, nazvan Danilov Zbornik, kojim je postignut najviši stepen u razrađivanju narativne strukture u srpskoj
U drugoj polovini 14. veka nastaće i prvi srpski istorijski žanrovi, letopisi i rodoslovi, koji su vremenom dobijali sve veći značaj.
Balcino, koju je autor speva Rođero de Pačijenca spontano, ali s gotovo folklorističkom preciznošću i interesovanjem za istorijski i socijalni kontekst zabeležio slušajući novodoseljene članove slovenske kolonije u okolini Napulja, a nedavno Miroslav
Ubistvo turskog sultana Murata, koje je počinio srpski vitez Miloš Obilić, jeste istorijski čin, ali je isto toliko poetska činjenica.
Klevetnik (Vuk Branković, istorijski i epski zet kneza Lazara) po istim zakonitostima epske sheme postaće izdajnik, kao poslednja karika u lancu da bi se na
A u stravi, on je mnogo više od toga: slikar društvenih naravi, vrstan karakterolog, istorijski mislilac. Iz istih izvora potekli su i Memoari Vukovog savremenika Prote Mateje Nenadovića (1777-1854), ustaničkog
Predgovor, strog izbor pesama, kao i njihov razmeštaj, prikazali su istorijski sled novih liričara - od rodonačelnika Radičevića do simboliste Dučića - kao neprekinut niz usavršavanja pesničke
veka. Vreme smrti I-IV (1972-1979) veliki je istorijski roman koji je književno transponovao ratnu dramu i stradanje srpskog naroda u Prvom svetskom ratu. Najzad, 1950.
Milanković, Milutin - KROZ VASIONU I VEKOVE
Zato joj se muškarci nisu mogli da odupru, a to je ona tačno znala i rano isprobala. Njen prvi, istorijski zabeleženi ljubavnik bio je Gnejus Pompej, sin Pompeja Velikog, prijatelja oca Kleopatrinog.
Letenje po vazduhu bio je hiljadugodišnji san čovečanstva. Istorijski utvrđeni praktični pokušaji da se takav let ostvari datiraju od 67 godine po Hristu.
Opačić, Zorana - ANTOLOGIJA SRPSKE POEZIJE ZA DECU PREDZMAJEVSKOG PERIODA
predstavlja dragoceno svedočanstvo o kontinuitetu u razvoju srpske književnosti za decu i ima danas prevashodno književno-istorijski značaj. Zmajeve pesme je, s druge strane, po rečima A.
Književno-istorijski značaj „Melodije k proleću“ je veliki: „ova poema pomera početak srpske poezije za decu duboko u 18. vek, u evropsko
Nušić, Branislav - AUTOBIOGRAFIJA
Amerikanci bar stoje na tome gledištu i tvrde da je to jedan istorijski falsifikat da smo mi njih pronašli. Ja sam se pre više godina upoznao sa jednim, inače vrlo simpatičnim Amerikancem,
Bio je genijalni falsifikator istorije, što mi Balkanci možemo najbolje posvedočiti, i napravio je takav istorijski darmar da se svet počeo plašiti da mu odnekud ne sune u glavu da izmeni oblik globusa.
On je još, sem ženidaba, proširio i granice srpskoj državi itd. — Danas je već istorijski nesumnjivo da je car Dušan Silni otrovan.
Docnije, kada sam ja već izašao iz škole, istorijski se utvrdilo i danas se to smatra kao nesumnjiv fakat, da Vukašin nije ubio Uroša, već da je ovaj umro posle Maričke
– Gospodo – poče Boža – vama je poznato da je život zemlje samo na jedan sat, na kome je ceo istorijski život čovekov samo jedan sekund, a organski njegov život je samo jedan minut.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
One pevaju i Kraljevića Marka“, „ali dosta suvo, iako ne istorijski verno nego po legendarnim motivima. Nežnija je samo pesma o njemu i bratu Andrijašu, ona iz XVI veka, koju je
Prema tome, narodni pevač bio je prinuđen da postavi Marka Kraljevića u Osnovi istorijski verno — kao turskog vazala. Ali u narodnom pevaču, koji je bio pritisnut turskim nedelima, gorela je plamena žudnja za
I istorijski posmatrana, bitka na Krbavskom polju (1493) predstavlja jedan od težih poraza koje su naši preci pretrpeli. „U njoj je izg
1 Ivo Senković (ili Ivo Senjanin) je istorijski Ivan Vlatković, poglavica senjskih uskoka. „U vreme austro-turskog rata 1593—1606. on se“ — kaže V.
“ Sa druge strane, neki istorijski neodređeni uskočki junaci dobili su značajno mesto u pesmama. takvi su, između ostalih, Komnen barjaktar i Vuk Anđelić.
činio sam slušalac, pevač je primoravao slušaoca da veruje u grandioznost, veličinu i zakonitost sadašnjosti, on je istorijski opravdavao sadašnjost.
A gde je tu logika? Crte narodnog života koji je prodro u pesme nisu istorijski mlađe, a neke su čak i starije od feudalizma.
i istovetnosti ne samo u književnostima srodnih i susednih naroda nego i u književnostima naroda „jako udaljenih n istorijski i geografski“, teorija pozajmljivanja nije više mogla da se održi.
Ali pri tome vezivanju ona je pogrešno tumačila istorijski proces. Na osnovu toga nedostatka razvila se kasnije vulgarno-sociološka interpretacija istorije folklora, koja je
Varošica je 1832. godine iseljena na desnu obalu Dunava i prozvana Donji Milanovac.“ 9 Ljutica Bogdan je istorijski neodređena ličnost (po nekima, rođak despota Olivera, koji je vladao u jugoistočnoj Makedoniji).
31 U pesmi Marko Kraljević i Musa Kesedžija, kao i u mnogim drugim pesmama o ranijim vremenima, pobrkani su istorijski događaji. Kao što je iz istorije poznato, Musa je bio „nametnik sultan turskoga carstva u Evropi, sin Sultana Bajazita.
A to sve svedoči da su istorijski događaji bili veoma udaljeni od trenutka u kojem je nastala pesma ovakva kakvu je imamo. U nekim pesmama o Marku