Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
I kad se odbiju uticaji geografske sredine, istorijskog razvitka i uticaji civilizacija, ostaju ipak među narodima neke psihičke razlike za koje moramo pretpostaviti da
Proučavajući violentne tipove, naročito one od istorijskog značaja, opazio sam na svima, bez izuzetka, smenu jako aktivnih perioda sa dobima potpune pasivnosti, u kojima su oni
smenu aktivnih i gotovo pasivnih perioda; posle glasne i glasovite periode dolazi druga sa zevom ili prekidom: način istorijskog razvijanja i napredovanja ovoga stanovništva išao je dakle cik-cak linijom.
U toku istorijskog vremena oni su bili najpogodnija mesta za ljudsko nastanjivanje, i na njima se je centralni tip najbolje razvio.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
je bila malo poznata kod Srba u Ugarskoj, i nije imala nikakva uticaja na razvoj srpske istoriografije i na razvijanje istorijskog osećanja kod Srba u XVIII veku.
čak i kod katolika, delimično preštampavana, i sve do pojave velike istorije Jovana Rajića bila glavni izvor istorijskog znanja kod Srba. Od Đulinca je ostao još jedan važan književan posao, prevod francuskog romana Béliѕaire.
je napisana teškim i nategnutim, često nerazumljivim ruskoslovenskim jezikom — ipak je ostala kod Srba kao glavni izvor istorijskog osećanja i znanja sve do druge polovine XIX veka.
Svi njegovi romani imaju mnogo istorijskog elementa, i suvremenici su ga nazivali »srpski Valter Skot«. On je nemačke romane posrbljavao, unosio srpske vladare,
romanima odgovarao je stvarno raspoloženju srpskih čitalaca, i on je dosta pripomogao širenju srpskog istorijskog i nacionalnog osećanja.
KOMEDIJA. — Posle lutanja i pokušaja na polju istorijskog romana i drame, Jovan St. Popović prelazi na komediju, koja je odgovarala prirodi njegova duha i talenta i gde je
naraštaja i novog naraštaja koji je ušao u zapadnu kulturu, slika verna, precizna, koja ima znatnu vrednost jednog istorijskog dokumenta.
Kopitara nego njih.« Od 1815. on življe počinje raditi, uveren da radi jedan posao od istorijskog značaja. »Rječnik će biti prvo djelo u srbskom knjižestvu; on će biti triumf srbskoga jezika.
Sve te tri drame su iz srpske istorije, ali sa vrlo malo istinski istorijskog. Jakšić se istorijom nije bavio, niti je za svoje drame pravio neka naročita istorijska istraživanja.
Pored toga, pretenciozna mudrovanja, krupne reči bez stvarnog smisla, odsustvo istorijskog osećanja i lokalne boje. Ono što spasava ovu dramu pesničke mladosti Kostićeve, što joj daje relativnu vrednost prema
Nevesta Ljutice Bogdana je u srpsko istorijsko ruho obučena jedna romantičarska riterska povest, sa potpunim odsustvom istorijskog osećanja i sa potpunom nesposobnošću za epsku poeziju uopšte.
Dokle u svom istorijskom romanu Hasan-agi (Beograd, 1880) Šapčanin pokazuje slabo znanje i osećanje istorije, mešavinu istorijskog materijala i pesničke mašte, rad bez plana, radnju bez interesa, stil bez života — dotle je u Sanjalu dao dobro povezan,
Vasić, Dragiša - SABRANE PRIPOVETKE
koliko velikom, toliko uistini i bolnom, i po bolovima slavnom dobu naše nikad nezaboravljene narodne tragedije, dobu istorijskog Boja na Kosovu. Prema tome, Lepir (razjaren, crven, nabreklih vena) odgovori ovo: — Ć... ć... ćuti, Jo... Jo...
da pronađu, a sav se istrošio i on i njegov kolega komita, pa ga lepo, kao Srbina, moli da ga u izvršenju ovoga teškog istorijskog posla, za koji oni zalažu svoje mlađane živote, pomogne ako može i što pre može — a može, i dužan je zato što je
Na moju veliku žalost, ja nisam mogao pronaći ništa više iz gomile moga istorijskog znanja o slikama koje smo gledali, a drugih slika nije bilo, pa sam ćutao u velikoj nezgodi koja me je zbog toga
Petković, Vladislav Dis - PESME
I umesto ratar sad da pušku skine, I ovenčan slavom istorijskog hoda Da se vrati u dom, on i danas gine Za odbranu zemlje i čast svoga roda.
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
Amerikanac i, nadovezao na to, da sam sada mnogo manje, nego pre nekoliko trenutaka, spreman da pobegnem sa obala istorijskog Delavera.
Za mene je to bila slika najsvečanijeg istorijskog čina koji je Njujork, ili bilo koje drugo mesto na svetu, ikada videlo. Kada mi je jedan činovničić u neuglednoj
trakama, simbolima Kolumbije i bele teniske pantalonice i čitavo popodne proveo istražujući razuđenu obalu ovog istorijskog jezera.
blistavi planinski vrhovi bili svedoci kada je Viljem Tel, pre pet stotina godina, proganjao austrijske tirane iz ovog istorijskog kantona koji je okružavao jezero, iz Uri, Švica i Untervaldena.
trakama, simbolima Kolumbije i bele teniske pantalonice i čitavo popodne proveo istražujući razuđenu obalu ovog istorijskog jezera.
blistavi planinski vrhovi bili svedoci kada je Viljem Tel, pre pet stotina godina, proganjao austrijske tirane iz ovog istorijskog kantona koji je okružavao jezero, iz Uri, Švica i Untervaldena.
” Ovo oduševljenje uskoro je preplavilo sve laboratorije za fiziku u svetu. I niz godina posle ovog istorijskog događaja, većina istraživača u fizici ponavljala je Hercove eksperimente.
Bio sam veoma ohrabren saznanjem da sam u stanju da doprinesem rešenju istorijskog problema koji je prvi put rešio slavni Lagranž.
U to vreme, Andrju Vajt, poznati predsednik Kornela, izgovorio je sledeće istorijske reči u prilog ovog istorijskog pokreta, koji sam pratio od samog nastanka, i uvek pomagao kada sam imao za to priliku: ”I sada ostajem pri svojoj
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
A snaga jedne kulture – svačije, pa i naše – ogleda se u njenoj kolektivnoj memoriji, koja s jedne strane seže duž istorijskog života narodnog, s druge širom celovitoga narodnog organizma.
ispitan način protkala – u simbiozi s oficijelnim hrišćanskim sadržajima – balkanski tip kulture i tokom njegovoga istorijskog formiranja i kasnijeg složenog razvitka.
Dovoljan kontekst je mnogo širi. Dovoljan, razume se, za razumevanje prirode književnosti i njenoga istorijskog razvoja. To je nesumnjivo kultura jer nam ona nikada ne prikriva, nego otvara pogled na odnos između jezika i
U tom će se slučaju i istorija srpske književnosti posmatrati u opštem kontekstu istorijskog razvoja srpske kulture. U kratkom izlaganju nemoguće je upuštati se u obuhvatniji pregled, niti u bliže analize.
I upravo u tom trenutku on nalazi pribežište u dubini istorijskog vremena, kod starih Slovena: O! mrzim, mrzim da mi otkrivaju istinu, da sviću dani i da gledaju u mene! [...
U narodu kobno dezorijentisanom na vrhuncu svoga istorijskog zamaha, pred samim ostvarenjem vekovnog oslobodilačkog poduhvata, u lutanju i posrtanju koje ne prestaje, pomenute
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
naići na podozrenje, čak i „nedovoljna pismenost”, „nesigurna sintaksa” ili „mucava rečenica” Stankovićeva može duž istorijskog razvitka nacionalne prozne umetnosti dobijati čas jednu čas drugu količinu čisto književne vrednosti.
krilaticu, svoj rečnik, svoje naglaske) - ova unutarnja raslojenost svakog jezika u svakom konkretnom trenutku njegovog istorijskog postojanja i jeste nužna pretpostavka za žanr romana [. . . ]”.
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
” — Akademik Nikola Radojčić u raspravi Zaharije Orfelin kao istoričar, Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu, 1933, VI, 253—80, a v. naročito str.
1814” u pesmarici vojvođanskih đaka, Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu, H, 1937, 459). Iako je sve ovo nesumnjivo ovako, pa iako danas možda i ne bismo baš tako lako
Srpska gimnazija u Rumi u XVIII veku i njeni nastavnici, Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu, III, 1930, 115). I naslov knjižice iz 1814. god.
” O tome opširnije v. Mladen Leskovac, Mihailo Vitković. Njegov život i rad u srpskoj i mađarskoj književnosti. Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu VIII, 1935, 233. MOTO NA SERPSKU PERVU PJESNARICU (str. 121).
1937. u članku Jedan prilog izučavanju naše „građanske” lirike, Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu, H, 350—2. Pesmu sam imao u dva podjednako nepouzdana prepisa rđavog rukopisa koji potiče iz
o tome: Mladen Leskovac, Poezija Mihaila Vitkovića, Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu, 1935, VIII, 230—1; isti, Članci i eseji, Novi Sad 1949, 48—51; o muzikološkoj strani pitanja v.
” (Navedeno: d-r Marko Maletin, Teodor Pavlović, Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu, IX, 1936, 293.) Međutim, i sam Pavlović je sa sličnim preinačenjima donosio u svome listu neke
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Hilandara, a originalnom koncepcijom kompozicione strukture kao smene narativnih i dramskih odseka, postigao je dubinu istorijskog prikaza i neposrednost emotivnog doživljaja.
U isto vreme javljaju se novi oblici, traže se nove literarne forme, oslobođene istorijskog zadatka, kao što su učene poslanice, poetski zapisi, artistički izvedeni stihovi i druge.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Vuka (1471—1485), unuka Đurđeva, njegovu ženidbu, razne avanture njegove, bojeve i odnose s Mađarima, često sa mnogo istorijskog smisla, katkad sa nešto legendarnog uveličavanja, uglavnom sa puno toplote, nežnosti i osećaja...
Brankovićima vojevali protiv Turaka, i predstavljaju ih nežno kao idealnu braću čiju ljubav njihove žene ili vile kvare; „istorijskog karaktera ove su pesme potpuno lišene“.
jedno: da su pesme starijih vremena, zato što su nastale dugo posle događaja o kojima govore, više legendarnog nego istorijskog karaktera, dok je sa pesmama srednjih vremena i još više sa pesmama novijih vremena drukčiji slučaj.
Njen zadatak je bio da ustanovi konkretne veze folklora sa istorijom dotičnog naroda, „poetizaciju istorijskog fakta i istorizaciju poetskog sižea“, idući od savremenosti ka starini, uklanjajući kasnije slojeve i vaspostavljajući
U prilog ovome tumačenju — mada sami navedeni stihovi i dalje ostaju u oštroj protivrečnosti sa likom istorijskog Muse, Muse feudalca — ide i činjenica da je Marko kraljev sin, tj.