Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Tada se rodila svest o nacionalnom jedinstvu. Srbi, koji čine gotovo dve trećine južnoslovenskog stanovništva, prodrli su migracijama u Hrvatsku i Slavoniju, u Dalmaciju i u južnu Kranjsku.
Ali je praktična akcija počela tek poslednjih dvadeset godina, naročito posle 1903. godine, od osnivanja južnoslovenskog kluba u Beogradu koji se nazvao Slovenski jug.
To su oni ljudi koji su osnivali narodne ustanove i društva i postojano zastupali stvar južnoslovenskog ujedinjenja. Raspoloženja, na izgled pomirljiva, koja smo napred pomenuli, bila su u drugoj desetini godina HH veka samo
„Istorijska prava“, koja vode podvajanju, pocepanosti, neće im dati snage za ostvarenje južnoslovenskog jedinstva. Naprotiv, na osnovi načela narodnosti, koje je iznad svih posebnih tradicija, doći će se do narodnog
Prihvaćena od narodne mase, ideja južnoslovenskog ujedinjenja je otada počivala na čvrstoj osnovi. Narodno sveštenstvo je ovu ideju širilo svim silama.
Ima ih i na universitetima u Austriji, čak i u Nemačkoj. Ideja južnoslovenskog jedinstva je prodrla svuda, čak i u seljačke mase. Nema više predstavnika pokrajinske podvojenosti.