Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Ali ime „jugoslovenstvo“ zadugo nije prodrlo u narodne mase i upotrebljavalo se samo u književnim, naučnim i umetničkim krugovima. Tek u toku poslednjih godina počelo je da se širi, naročito na zapadu, kod Slovenaca.
Brižljivo obrijan, u banatskoj nošnji, ima pre izgled Banaćanina ili Slavonca no Makedonca. Govori ne samo književnim srpskim jezikom, već i onako oteže kao Banaćanin.
Sva naučna i književna društva u Zagrebu, Novom Sadu i Beogradu su u stalnim vezama. Na srpskim ili hrvatskim književnim glasnicima sarađuju književnici i naučnici oba plemena.
Danojlić, Milovan - NAIVNA PESMA
bi naročitu pažnju, izdvajali bi se izvesnom lakoćom gradnje i naivnošću što se, toliko i tako otvoreno, u drugim književnim tvorevinama ne pojavljuju.
Otpor prema visokim književnim formama i osećanje nepripadnosti svetu odraslih u višestrukoj su vezi. Dečja književnost je pribežište, jedno od
strane, ni one retke tvorevine dečje književnosti čija je vrednost neosporna nisu, samim tim, „ravnopravne” sa najvišim književnim dostignućima; one su privlačne upravo po onome što je u njima posebno, što ih izdvaja iz glavnog toka.
Njena omiljenost uslovljena je, bar delimično, nesvesnim čitalačkim otporom prema tekućim strujanjima književnim: evo jednog vida poezije u kome svako nalazi ono što može ili hoće, evo pesme u kojoj je vrtoglavica pred beskrajnim i
Ovde želim da ukažem na one razloge popularnosti dečje knjige koji ni sa decom, ni sa boljim književnim ukusom nemaju veze. Znalci su od početka sumnjali u opravdanost negovanja jedne podvrste književnog stvaralaštva koja se
postalo je sinonim za duh novine, za invenciju i pregalaštvo, kako u današnjoj dečjoj poeziji, tako i u nekim drugim književnim međuprostorima u kojima je povremeno boravio i delovao.
Osvrnuo sam se na nju u Književnim novinama, godine 1955, ili 1956. Bio sam velika neznalica, ali mi je ono malo sluha za pesničku reč bilo dovoljno da
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Književne pojave i književni radnici mogu se grupisati po glavnim književnim pravcima i glavnim idejama kojih su se držali. Takva podela, kao i sve podele, koje su uvek veštačke i nepotpune, ima
Ali sa školskim i književnim napretkom ruskoslovenski jezik sve više je zavlađivao. On se smatrao kao stari slovenski jezik, zvaničan jezik
koji su se tada nazivali »učena klasa«, odlikovali su se što su »slavjanstvovali«, to jest što su se trudili da govore književnim ruskoslovenskim jezikom, ili bar mešavinom između ruskoslovenskog i narodnog.
« Iako ne teži da pravi književne efekte, on piše književnim stilom, neposrednim i prostim, ali živim i živopisnim. To je najknjiževniji srpski pisac svoga doba, i još zadugo posle
On je tim jezikom vladao bolje no iko kod Srba i išao tako daleko da je pojedine sastave svoje pisao suvremenim ruskim književnim jezikom.
seljakajući se iz mesta u mesto, dođe do Mletaka, gde postane korektor slovenske štamparije i otada počinje se baviti književnim radom. Živeo je neko vreme u Trstu i Padovi, u Italiji. 1816.
Dalmacija, koja je dotle živela zasebnim kulturnim i književnim životom, okreće se glavnoj masi narodnoj, Zagrebu, Novom Sadu i Beogradu, dalmatinska književnost kao zasebna celina
Ali, nijedan književan pravac nije potpuno određen, pisci ne pripadaju određenim i jasno obeleženim književnim školama. Duhovi su nesigurni, pisci se kolebaju i imaju osobine i racionalizma i romantizma, menjaju oba pravca,
Pozorište se osniva, i drama i komedija Jovana St. Popovića je jedna velika književna tekovina toga doba. Radi se na književnim rodovima koji donde u srpskoj književnosti nisu bili obdelavani.
Novi naraštaji, sa izrađenim književnim jezikom, stvaraju novu književnost, koja se više ne ograničava na individualne i usamljene pokušaje.
Ali njega su više cenili no voleli, više hvalili no čitali. On je imponovao svojim velikim književnim obrazovanjem, svojim žarkim rodoljubljem koje se podjednako ogledalo u njegovoj poeziji i u njegovom javnom radu.
I to će se, docnijim književnim istraživanjima, utvrditi i za druge njegove romane. DUH NjEGOVIH ROMANA. — Vidaković je prelazan pisac između
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
„Zaista, carski poklon! Naša otadžbina se s pravom ponosi tim odlikovanjem njenog sina, a ponosi se i vašim književnim radom“. „Zar se tamo kod vas još zna o meni?“ „Kako da ne!
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
Mi ne možemo znati koliko je tamo pogubljeno pesama koje bi Vuk svojim nesravnjivim književnim čulom zapazio, i šta bi između tolikih usmenih improvizacija izabrao, osobito u lirici.
sve istaknutije mesto dobijaju pisci koji kao Rastko Petrović, Momčilo Nastasijević i, u naše dane, Vasko Popa književnim sredstvima aktiviraju sve starije slojeve kulturnog pamćenja.
vekovima uobličavao i u usmenoj je kulturi imao izvesnu ulogu i neka svojstva po kojima ga možemo približno porediti s književnim jezikom u pismenoj kulturi. Taj je jezik s dobrim razlozima nazvan novoštokavska folklorna koine.
Zanimljivo je da naši naučnici novog pokolenja tada pišu uzornim književnim jezikom, kao i književnici, književni kritičari i teoretičari.
Ovakvo razgrađivanje obično je svojstveno radikalnim književnim pokretima i najčešće završava u književnom eksperimentu. Umesto toga, Petrović zamenjuje običniji glagol (uću)
kad mu polazi za rukom da uobliči neko svoje viđenje koje će kao nova književna tvorevina zauzeti mesto među postojećim književnim tvorevinama i produžiti da traje s njima, ti trenuci ne bi bili mogući kad se pesnik ne bi hotimično ili nehotično
Međutim, na sve strane slušamo i čitamo o moralnim, ideološkim, političkim, pa i književnim lažima. Dakle, i naš prirodni jezik zna da laže, ali se to dešava onda kad je uključen u jedan od tzv.
visok stepen kodiranosti ne može se tako lako objasniti, a jedno od mogućih objašnjenja vodilo bi nas prema izvesnim književnim obrascima u narodnim umotvorinama i srednjovekovnoj književnosti.
zašto se upravo u poeziji gotovo sistematski krše navedene zabrane, ali se malo šta može reći o ovim prekršajima kao o književnim postupcima pomoću kojih se konstituiše čisto poetski predmet. A nas upravo to i interesuje.
opis, kao i motivacija postupaka koja nikada ne izmiče kontroli, sve to Andrićeve romane i pripovetke čini uzornim književnim tvorevinama.
Može se, naravno, i o složenim književnim pitanjima govoriti precizno a jasno. Kad smo srećne ruke, pišemo tako. Ali nismo uvek srećne ruke.
Proučavati poetiku u izvesnom smislu znači otkrivati čisto književno jezgro u književnim delima. Razume se da će to biti najbliže onima kojima je naviše stalo do književnosti kao književnosti, ili drugim
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
pogotovu kad se misli, a mora se misliti, na realizam kao stilski pravac iz devetnaestog veka, sa svojim posebnim književnim programom. U romanu svakako ima i jakih odblesaka naturalizma, što je u kritici takođe isticano.
Seobe su još tešnje saobražene - a time su i saodređene - sa književnim prilikama u dvadesetim godinama. Avangardno rušenje tradicionalnih književnih oblika, u čemu je Crnjanski jedno vreme
S naslovom koji je krajnje nesrećno izabran, Druga knjiga Seoba ipak je potpuno zaseban roman, koji se na svim čisto književnim ravnima razlikuje od Seoba onoliko (i onako) koliko se pozni Crnjanski razlikuje od ranog Crnjanskog iz dvadesetih
na sižejnoj ravni, obavljeno: pomoću postupka lažne motivacije između njih je uspostavljen psihološki paralelizam. Književnim se postupkom zapravo nama čitaocima sugeriše da je junakinja moguću sudbinu kuće (njenu prodaju) prenela, preslikala na
Čim je oblik pripovedanja promenio u nekim bitnim pojedinostima, Stanković odmah menja i njegovu na književnim konvencijama zasnovanu motivaciju.
235 Zato su se ustaljivali i u visokom stepenu klišetirali u usmenim književnim tekstovima. Književni svet - onaj u kome boravimo sve dok književno delo čitamo - ne bi se mogao konstituisati kad ne
Zato su potrebna nešto tananija i zapletenija razgraničenja, a i teorijski uopšteniji pogled. Napred data slika o književnim zbivanjima 20-ih godina odveć je siromašna; iz nje se ne vidi kako je i zašto došlo do promena koje nas ovde
Očito je da se o književnim svojstvima stiha Miloša Crnjanskog ne može valjano govoriti ako se za obilazi njegova ritmičko-intonaciona strana, a ona
Ali se takođe ni o književnim kvalitetima njegove proze ne može valjano suditi ako se zanemaruje osobit sklop njegove rečenice, a on se mora
je postala redovno i, za Crnjanskog, karakteristično izražajno sredstvo; saobraženo, razume se, sa vrlo specifičnim književnim sadržajima.
nejasan položaj u Habsburškoj Monarhiji za vladavine Marije Terezije polovinom XVIII veka, srećno saobrazio sa svojim književnim viđenjem čovekove bezavičajnosti - sa književnim modelom čoveka kao bića u stalnoj potrazi za izgubljenim zavičajem.
Marije Terezije polovinom XVIII veka, srećno saobrazio sa svojim književnim viđenjem čovekove bezavičajnosti - sa književnim modelom čoveka kao bića u stalnoj potrazi za izgubljenim zavičajem.
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
Ali, odakle je zapravo pošao, i sa kakvim književnim nasleđem i opterećenjem, i sa koliko potrebe, svesti i snage da ih se bilo delimično bilo sasvim oslobodi — pitanje je
Rasprava o njihovim književnim izvorima. Delo, mart 1963, 379—402, dao vrlo zanimljiv i koristan prilog ovome složenom pitanju; Džonson je (str.
Pitanje međutim da li je pesma zaista prevod, ili se možda i tu krije neka mistifikacija, nimalo iznenađujuća u književnim postupcima Orfelinovim, valjaće tek rešiti pažljivim proučavanjem ruske književnosti XVIII veka a sa stanovišta
98b), u ironičnoj aluziji na savremene političke prilike. Što je zanimljivo, ova pesma je doprla, pevanjem ili književnim putem, čak do Bugarske, i onde, na sasvim drugom terenu i u drukčijim prilikama, samo poneke aluzije izmenila,
Grigorije Geršić (oko 1775-1835) „bio je najbolji prijatelj Lukijanov, savetnik njegov i u književnim pitanjima i inače” (V. Stajić), učitelj u Karlovcima i direktor srpskih osnovnih škola u Sremu i Slavoniji.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Čak su i pojedini srpski autori počeli pisati tadašnjim ruskim književnim jezikom, namenjujući svoja dela i srpskim i ruskim čitaocima.
Ovim potezom postignuto je književnojezičko ujedinjenje Hrvata, koji su se dotada služili regionalnim književnim jezicima. Ujedno je omogućeno da hrvatsko nacionalno opredeljenje prodre u predele koji su dotad imali samo regionalnu
Srpska biografija, konstituisana književnim delima svetog Save i Stefana Prvovenčanog, kao poetizacija savremene istorije i njen ideološki tumač, svoje
Ignjatović potiče iz srpske dijaspore (rođen je u Sentandreji, u srcu današnje Mađarske). Pošto se okušao u raznim književnim žanrovima i u politici, on se kao četrdesetogodišnjak prihvatio rada na romanu i pripoveci iz suvremenog života i u toj
Za prvih četrnaest godina izlaženja "Glasnik" je i kod pisaca i kod njihovih čitalaca pojačavao izvesne predstave o književnim uzorima prema najopštijim ali jedinstvenim merilima. Očigledno je uloga kritičara prilično porasla.
Povratak izgubljenom zavičaju kod Crnjanskog je književno stilizovan kao jedan od utopijskih čovekovih snova. U književnim inovacijama dalje je išao Rastko Petrović (1898-1949).
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
1520. Da navedeni motiv o zatvorenom Marku u pjesmi Vukovoj II, 67 stoji u vezi sa starim književnim pričanjem o premudrom Akiru, to vrlo lijepo dokazuje gotovo potpuna istovetnost ovijeh mjesta: u Vuka pita hodža