Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Kajkavski se dijalekat još dobro održao u Kranjskoj, u okolini Trsta, u Štajerskoj i u Koruškoj. A čakavski je dijalekat spao na red lokalnih govora.
Mnogobrojni su i na nekim ostrvima južno od Zadra, manje mnogobrojni na Kvarnerskim ostrvima i u karsnoj Kranjskoj. U znatnom ih broju ima u Istri, čak i u severnoj Istri (u planinskoj oblasti Čiča).
zapaža se gotski uticaj nemačkog i austrijskog obeležja, koji je u Dalmaciji iz vremena ugarske vladavine a u Istri i Kranjskoj iz doba romansko-germanskog svetog carstva i iz docnijeg vremena.
Prava slovenačka grupa. — U Beloj Kranjskoj i u Štajerskoj neosetan je prelaz između zagorske i prave slovenačke grupe. I ovde prevlađuje staro stanovništvo sa
Održali su se samo u Kranjskoj i u južnom delu Štajerske i Koruške. Ali su i u tim predelima krajem XVIII veka varoši bile jako ponemčene.
Usled ovoga pritiska Nemci su gotovo potpuno iščezli iz varoši u Kranjskoj, a jako su oslabili u drugim slovenačkim središtima. Istakli smo velike napretke Slovenaca u Gorici i u Trstu.
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
Kos je bio Slovenac, poreklom iz one divne doline u Kranjskoj, u samom srcu Dolomitskih Alpa. Ta dolina bliža je zemlji snova nego ijedan drugi kraj u Evropi.