Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
PRVI DEO: ETNIČKO JEDINSTVO I PSIHIČKI TIPOVI Etničko jedinstvo. — Manifestovanje nacionalnog jedinstva. — Razlike između Južnih Slovena na zapadu i Bugara. — Tipovi, varijeteti i psihičke grupe.
Sebe smatra kao Bogom izabranog za izvršenje nacionalnog zadatka. Sve ove svoje večite misli on izražava u pesmama i pripovetkama, čak i u posmrtnim tužbalicama (narikačama).
Narodne mase su se mirile s tim da podnose neiskazane teškoće i patnje radi društvenog i nacionalnog ideala. Pokušajmo da sa više detalja iznesemo njihove glavne psihičke osobine. Uticaj zemljišta i prirode.
Balkanski ratovi i Veliki rat samo su jedan od mnogobrojnih — ipak najstrašnijih — dokaza o dubini i plemenitosti ovog nacionalnog osećanja.
istorijske tuge, koja se ne predaje sudbini, preko koje se manifestuju osećajnost i osećanje časti i ponosa, ličnog i nacionalnog.
često njihove odane sluge, danas su deo stanovništva sa vrlo malo preduzimljivog duha i žalosno žive po strani od nacionalnog života.
Osnivao je javna i tajna udruženja i izdavao listove u kojima je provejavao duh nacionalnog jedinstva. Neki od ovih muslimana zauzimaju vidno mesto u srpsko-hrvatskoj književnosti.
Posledica je ove visoke kulture bila formiranje nacionalnog duha. Dubrovačko stanovništvo, čija je Republika propala tek početkom XIX veka, sačuvalo je mnogo od ovih osobina.
nemaju onaj polet, snagu i vrednost dinarskih pesama; još manje je u njima onoga prečišćenoga i kao kristal jasnog nacionalnog morala. A ipak su mnoge srpske epske pesme nesumnjivo makedonskog porekla!
Međutim, njihovo nacionalno osećanje ostaje neodređeno ili bez dubine; njega ne vodi, kao što to inače biva, neka vrsta nacionalnog instinkta.
Poznaju sve znatnije ljude u prestonici. Usvojili su najenergičnije srpske nacionalne misli. Imali su toliko nacionalnog oduševljenja da bi se mogli izložiti svima opasnostima i svima žrtvama.
Izuzevši u kosovsko-metohijskoj oblasti i dalje do Prilepa ovi ljudi nisu imali u narodnim pesmama nikakvog nacionalnog imena: oni su bili samo „risjani“.
Trebješanin, Žarko - PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI
se mnogo cene u patrijarhalnoj kulturi, ali ne same po sebi, već povezane sa višim društvenim ciljevima i u službi nacionalnog zadatka.
Kavgadžija i inadžija, ali i gnevni osvetnik, slavni borac protiv nepravde, Marko Kraljević postao je u pesmi simbol nacionalnog otpora i prkosa.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Dalmatinski pisci pisali su narodnim jezikom, ali su bili bez pravog, određenog i svesnog nacionalnog osećanja. S malim izuzetkom, njihova nakalemljena, veštački stvorena i veštački održavana književnost, obdelavana u uskom
Svi ti dosta mnogobrojni Srbi u Rusiji, vojno plemstvo i visoki činovnici, imali su mnogo nacionalnog i pravoslavnog osećanja, održavali su stalne i bliske veze sa svojom domovinom i bili živa veza između Rusa i Srba.
Stematografïa, kao spomenik stare i slavne prošlosti, imala je uticaja ne razvijanje nacionalnog i srpskog državnog osećanja kod Srba, i za vreme prvog ustanka, u početku XIX veka, bila je zabranjena u Austriji.
romanima odgovarao je stvarno raspoloženju srpskih čitalaca, i on je dosta pripomogao širenju srpskog istorijskog i nacionalnog osećanja.
Početkom četrdesetih godina on je sa Atanasijem Nikolićem radio na stvaranju nacionalnog repertoara za srpska pozorišta koja su nicala na sve strane.
da moralno podigne i pojedinca i celo srpsko društvo, i pozorište za njega vazda ostaje samo zgodno oruđe moralnog i nacionalnog vaspitanja. Ali, on se nije zaustavio samo na tome. On je u svoje komedije uneo svoj stvaran i snažan talenat.
koji je duboko osetio i silno izrazio celu srpsku rasu, uneo u sebe, unutra razradio i kao cvet razvio osobine srpskog nacionalnog duha i zato ostao pesnik elite i pesnik puka, tako da ga danas učeni ljudi izučavaju a prost narod zna napamet, kao što
i patriotskim smerom mogli su se dopadati oduševljenoj publici šezdesetih godina i zadovoljavati potrebe oskudnog nacionalnog repertoara u pozorištima u Novom Sadu, Beogradu i Zagrebu, ali su danas sasvim zaboravljeni.
juna 1882. godine. U Italiji, u kojoj se školovao za vreme najživljeg nacionalnog pokreta talijanskog, Pucić se zagrejao prvo za stvar nacionalne slobode uopšte, za slovenske i srpske ideale potom.
obožavala se Crna Gora koja je neprestano na ratnoj nozi, i Omladina je srpske duhove pozivala za blisko delo nacionalnog oslobođenja i ujedinjenja. Omladina je u posao ušla sa širokim programom i velikim planovima.
do 1872, dok je, zbog odlučnog nacionalnog i liberalnog pisanja nisu ugušile vlade u Ugarskoj i Srbiji. Srbija, od prestanka Šumadinke 1857, nije imala književnog
na političke i verske podele, on je Srbima dao pojam da su jedna duševna celina, i tako silno doprineo stvaranju opšteg nacionalnog osećanja srpskog.
Tesla, Nikola - MOJI IZUMI
se bolje razumemo među sobom i među narodima širom sveta i da se oslobodimo fanatičke posvećenosti uzvišenim idealima nacionalnog egoizma i ponosa koji uvek imaju tendenciju da survavaju svet u preistorijsko divljaštvo i sukobe.
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
života i slobode došla na Kosovo polje da ohrabri heroje koji su umirali od rana; o Jevrosimi, majci Kraljevića Marka, nacionalnog heroja srpskog naroda, čiji su saveti bili jedina zvezda vodilja Marku kroz njegov buran život.
Svaki pevač u toj velikoj povorci u Karlovcima osećao je da daje svoj udeo u poslednjem oproštaju od velikog nacionalnog pesnika, kroz pesmu koja je izražavala svetlu uspomenu i glasove koji su se uzdizali do nebesa, kao da ih nose krila
Svaki pevač u toj velikoj povorci u Karlovcima osećao je da daje svoj udeo u poslednjem oproštaju od velikog nacionalnog pesnika, kroz pesmu koja je izražavala svetlu uspomenu i glasove koji su se uzdizali do nebesa, kao da ih nose krila
” Kadagod ugledam zlatnu medalju Eliota Kresona, sa Frankjšnovog instituta, zlatnu medalju Nacionalnog Instituta Društvenih Nauka, Edisonovu medalju Američkog Instituta Elektrotehničkih Inženjera, Herbertovu nagradu
Priča o ovom velikom naporu, koju ću sada izneti, od velikog je nacionalnog značaja i uveren sam da bi trebalo da je zna svaki inteligentan čovek u Sjedinjenim Državama.
po mom mišljenju, pokazao kao poduhvat od najvećeg nacionalnog značaja. Aprila 1916. godine postalo je jasno da ćemo biti uvučeni u svetski rat zbog potapanja broda ”Sussex”.
članova Akademije, uključujući i mene, radilo je sve da mu se pomogne u realizaciji njegovih ideja koje su se ticale Nacionalnog saveta za naučna istraživanja.
da ubedim Dana da bi jedan od najvećih poduhvata koji bi Inženjerski fond mogao preduzeti, bilo finansiranje delovanja Nacionalnog saveta za naučna istraživanja u periodu formiranja.
do septembra 1917. godine, administrativno osoblje i sredstva Fonda stavljeni su na raspolaganje organizatorima Nacionalnog saveta za naučno istraživanje.
sam tako imao izvanrednu mogućnost da pomognem profesoru Hejlu i njegovom Komitetu u istorijskom radu oko organizovanja Nacionalnog saveta za naučno istraživanje.
Inženjerski fond postao je vodeći i regulišući faktor u delatnostima tehničkog odelenja Nacionalnog saveta za naučna istraživanja.
Ova institucija, kao rukovodeći mehanizam tehničkog odeljenja Nacionalnog saveta za naučna istraživanja, mogla bi, potpomognuta dovoljnim prihodima, od recimo sto hiljada dolara godišnje ili više,
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
u domaćem pesništvu, kao i da njihova čisto jezička strana ne podrazumeva i ne odražava izražajno bogatstvo našega nacionalnog (resp. prirodnog) jezika.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
„Unutarnja raslojenost jednog nacionalnog jezika na socijalne dijalekte, kaže Bahtin, „maniri pojedinih grupa, profesionalni žargoni, žanrovski jezici, jezici
Jakovljević, Stevan - SRPSKA TRILOGIJA 3
A kod konjanika!... Kad pogine komandir, oni ga proglase za nacionalnog junaka. Međutim, kod pešaka je smrt tekući posao. Sahranjuju nas kao neznane heroje.
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
u ono doba i pod Rajićevom rukom: umetnički uboga, a više od svega zavisna i izvedena iz tuđe; ali sa jezgrom zdravog nacionalnog instinkta u sebi, pa valjda baš stoga i nečim dirljivim, kraj sve naivnosti, bez koje nije.
četrdesetih godina (a očevidno na podsticaj Teodora Pavlovića), na sve strane, i kao da su svuda imali karakter nacionalnog okupljanja i propagiranja rodoljubivih osećanja. Bilo ih je i u užem zavičaju Borojevićevu.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Predanja predstavljaju osobenu usmenu istoriju ljudskog i nacionalnog duha. Razjašnjavaju i tumače sve što je nastalo i opstalo i na duhovnom i na materijalnom planu, i težeći za
U srpskoj tradiciji veoma razvijena, istorijska predanja igraju važnu ulogu u očuvanju nacionalnog identiteta i samosvesti. Takva su predanja o Marku Kraljeviću, njegovoj natprirodnoj moći, sticanju snage, odabiranju konja,
Demonološka predanja kratkom inscenacijom dramatizuju verovanja u natprirodna bića (iz međunarodnog ili nacionalnog kataloga), dajući njihov portret i ponašanje u susretu s ljudima; u okviru internacionalnih shema ta predanja konkretizuju
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
za refleksiju, sva utonula u duhovnu sredinu svoga naroda, kao subjekt samo organ pomoću koga se izražava lirizam nacionalnog života. U epskoj poeziji pevač samo izuzetno govori o sebi; u lirskoj poeziji on to.