Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Rođen u jednom kozmopolitskom veku, kozmopolit po svojim idejama, Dositej je ipak više no iko radio na stvaranju nacionalnoga osećanja u srpskom narodu.
Od interesa je kao prvi pokušaj svoje vrste, po obilju nacionalnoga duha i po mestimičnom ugledanju na narodne pesme, a naročito kao istorijski i biografski materijal za doba prvog
Smrt Majke Jugovića (1907, [1911]) i Lazarevo vaskrsenje (1913) jesu književni izraz novoga nacionalnoga idealizma i poleta. Ivo Vojnović je danas prvi dramatičar i kod Srba i Hrvata, ali nedovoljno istorijsko osećanje,
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
prirode i naznačenja poezije u kulturi – u „vidno polje“ takvih izuzetnih kritičara može da uđe gotovo sav razvojni luk nacionalnoga pesništva.
U manjoj ili većoj meri, menja se sam jezik ili kôd nacionalnoga pesništva. A kad god do takvih izmena dolazi, može se s razlogom govoriti o razvitku poezije, o pomeranju u celovitome
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
Po svojim društvenim pogledima i po svome shvatanju državnoga i nacionalnoga života sredina iz koje je ta poezija nikla bila je dugo sasvim različita od one plebejske Srbije prve polovine XIX
suprotnosti sa artističkim anarhizmom romantike, koja je sa onoliko slatkim treskom razbijala sve kapije za prodor nacionalnoga. Iz toga svoga svečanog, ili paradnog, stava i držanja ova poezija se nerado micala.