Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Klasifikacija Južnih Slovena, koju pokušavamo dati, nije lingvistička klasifikacija. Ona treba da se osniva na svima psihičkim osobinama. U više slučajeva etničke grupe sa raznim dijalektima čine celinu u psihičkom pogledu.
Snaga bugarske vojske se osniva na duhu discipline koji je urođen njihovoj narodnoj masi. Dobro uređena, ova je vojska sposobna za kolektivan nalet i
Popović, Jovan Sterija - RODOLJUPCI
Pak jošt dok otpadnu od nji Slovaci, dok se sojuzimo s Česima, Moravcima, Poljacima! Eno, u Pragu se osniva slavensko carstvo! ŠERBULIĆ: Istina? LEPRŠIĆ: Zar ne čitate novine?
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Dositej prekida sa tom srednjovekovnom tradicijom i osniva modernu i svetovnu književnost, koja se obraća građanstvu i narodu, koja je u vezi sa stvarnim životom, ili, bolje reći,
prenosi u Sombor, gde i danas postoji. 1816. osniva se srpska gimnazija u Novom Sadu, koja 1819. postaje potpuna, sa šest razreda, i koja ima za nastavnike ljude kao što
Srbija dobija evropsko uređenje i evropske ustanove. 1831. osniva se štamparija u Beogradu. Osnovnih škola, ne samo po varošima no i po selima, pored muških i ženskih, sve je više;
godine već je 213 škola sa 6.201 đakom. 1831. osniva se u Beogradu neka vrsta niže srednje škole, koja se 1835. pretvara u klasičnu gimnaziju. 1836.
201 đakom. 1831. osniva se u Beogradu neka vrsta niže srednje škole, koja se 1835. pretvara u klasičnu gimnaziju. 1836. osniva se bogoslovija, a 1838. licej, prvo kao neki mali filozofski fakultet, a od 1841. i sa pravnim fakultetom; od 1844.
i sa pravnim fakultetom; od 1844. on je »veliko učilište« na kome se predaju »više nauke«. 1844. osniva se trgovačka škola, 1846. niža inžinjerska škola, 1850. vojna akadimija, 1853. poljoprivredna škola.
Popovića i Njegoša. Pozorište se osniva, i drama i komedija Jovana St. Popovića je jedna velika književna tekovina toga doba.
1864. prenosi se iz Pešte u Novi Sad Matica srpska, što je bilo od velikog značaja; osniva se Srpsko narodno pozorište; 1865. gimnazija postaje velika. Najveći deo srpskih listova i knjiga štampa se tu.
1861. osniva se u Pešti đačko društvo Preodnica, 1863. u Beču Zora. I ta dva aktivna đačka društva postaju središta živoga omladinsk
Po ugledu na nemački Tugendbund i na talijansku Mladu Italiju osniva se svečano, 1866, u Novom Sadu savez »Mladoga Srpstva«, Ujedinjena omladina srpska.
vrati u Srbiju. Tu kreće ceo jedan nov politički pokret, okuplja oko sebe mlađi naraštaj, osniva list Radenik (1871—1872), prvi socijalistički list na Balkanu.
Ćopić, Branko - Čarobna šuma
OGLAS Vučinić Vujo, pevač na glasu, (znaju ga dobro svi koji pasu, peva operu „Tosku“), u tihoj šumi Zeleni Bor osniva moćan pevački hor, muzičko društvo „Kosku“.
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
Pričao sam da je pre svoga dolaska u Atenu posetio Demokrita u Abderi. Moram da priznam da se taj deo moje priče ne osniva ni na kakvom istoriskom podatku. No nedostatak takve istoriske pribeleške ne bi dokazivao da ta poseta nije učinjena.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
iz Bahtinove oštre slike vidi, razlika u upotrebi jezika u stihu i prozi, odnosno poeziji i romanu, veoma je duboka: osniva se na nekim dijametralnim suprotnostima.
Milanković, Milutin - KROZ VASIONU I VEKOVE
I drugi deo te priče konstruisan je iz fizikalnih zakona. I ostali deo moje priče osniva se na tim zakonima. Poznato je koju skalu boja prelazi kamen pri njegovom hlađenju kad je usijan do bele žari: on