Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
I kad se odbiju uticaji geografske sredine, istorijskog razvitka i uticaji civilizacija, ostaju ipak među narodima neke psihičke razlike za koje moramo pretpostaviti da zavise od
Zatim je počela poslednja faza ovoga razvitka, faza politička. Sve balkansko stanovništvo doseljeno u AustroUgarsku nije nikada zaboravilo svoje sunarodnike,
Kao da je tome donekle bila uzrok i energija violentnih tipova, koja se na mahove razvija. Takav način razvitka sa zevom gubi se sa većim iskustvom i sa odmaklim kulturnim razvitkom, kao što se već pokazuje u Srbiji u poslednje
U toku ovoga razvitka mentalitet Šumadinaca se izmenio i lako je utvrditi epohe u kojima se ove razlike osećaju. Ali to nije naš cilj.
Neumoljive su. Usled naročitog razvitka sva energija, proizašla iz vojničke organizacije i ovoga plemenskog duha, skoncentrisala se u srpskom narodnom idealu.
S druge strane je nesumnjivo da su neki od rezultata ovoga doba bili od koristi Ličanima u toku njihova novog razvitka: dinarski individualizam bio je ukroćen; oni su unosili više marljivosti u svoje poslove i zadobili sposobnost za
— Geografska sredina i etnički sastav. — Zone različnog razvitka. — Zagorska grupa. — Primorska grupa. — Osobine njene civilizacije. — Nacionalni razvitak. — Naročite psihičke osobine.
Zone različitog razvitka. — U toku poslednjih vekova su oblasti jadranskog varijeteta bile izložene raznim prilikama i uticajima.
One su rezultat različnog razvitka koji je nastao, kako izgleda, od početka srednjeg veka. Isto je tako drukčije i društveno uređenje, naročito, posle
One su se u nacionalnoj svesti probudile tek početkom XIX veka pod uticajem književnosti, škole i ekonomskog razvitka. Naprotiv, panonski su Srbi, kao i dinarski, čuvali uspomene iz svoje prošlosti; kod njih je nacionalno osećanje bilo
Doseljavanje iz sela u varoši je vrlo povoljno uticalo na ovaj nacionalni pokret. Usled napretka industrije, brzog razvitka varoši i podizanja železnica u toku XIX veka seljaci su priticali u varoši gde su jako konkurisali talijanskim i
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
jedno a umetnička drugo, da obe postaju i žive u naročitim socijalnim uslovima i na raznim stupnjevima duhovnoga razvitka, i da umetnička poezija treba da traži oslonca ne u narodnom guslaru i pevaču u kolu no u razvijenim stranim
Panić-Surep, Milorad - SRPSKE NARODNE PRIPOVETKE ANTOLOGIJA
zbog folklornih elemenata koje nosi u sebi; pa ni zbog arheoloških ostataka kao svedočanstava za istoriju društvenog razvitka; čak ni kao neiscrpna riznica leksičke građe našeg jezika.
Ranković, Svetolik P. - PRIPOVETKE
Sad je red na nas. To je postala posledica istoriskog razvitka čovečanstva. Nu, drugi su uzroci izazvali gospodina ministra na ovo slavno delo.
Petrović, Mihailo Alas - ROMAN JEGULJE
jednoga dela zagonetke U sedamnaestom veku prirodnjak Redi prvi put je tačno zapazio tri osnovne faze u ciklusu razvitka jegulje i mogao sigurnim dokazima tvrditi da polno zrele jegulje silaze iz slatkih voda u more, da se samo u moru
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
doživljajima kao što se u putopisima saopštava ono što se videlo i doživelo, da svojim putovanjem postanem očevidac razvitka nauke i lično upoznam njene neimare.
svoje delo „Kroz carstvo nauka“ kojim sam preduzeo da, u vidu slika iz života velikih naučnika, predočim glavne etape razvitka prirodnih nauka.
Kako je svet postepeno postao kad su se uskovitlani atomi okupili u mrtva i živa tela u kolu besprekidnog razvitka. Hipokrates ga slušaše bez predaha, prekidajući ga samo po gdekoji put da zatraži kakvo obaveštenje.
I Aristoteles verovaše u tu mogućnost, i pođe, svojim sistemom razvitka, srednjom stazom između puteva Demokrita i Platona.
„A, tako?“ „Kako se to dogodilo, doznao sam već pomalo od mojih Saracena u Salernu, no potpuniju sliku razvitka arabljanske učenosti i nauke dobio sam tek kad dođoh ovamo. Evo, slušajte!
„Zato sam morao da nepristrasno ispitam sve zamerke koje su bile činjene teoriji postepenog razvitka, ponavljane i nagomilavane i za vreme moga kovačkog rada, da svaku kariku svoga lanca stavim u usijanu žeravicu tih
„Pa ko je on, kako se zove?“ „Zove se: borba za opstanak“. „Borba - potstrekač razvitka?“ „Da, dragi prijatelju: - Pred vašim maladim očima priroda se vedro smeši, cveće klikće svojim šarenilom, ptičice
Desnica, Vladan - Proljeća Ivana Galeba
A dobar dio današnje umjetnosti s najviše tačke današnjeg razvitka čovjekovog opet silazi nizbrdo, tražeći svoje objekte i materije svuda po svijetu, po najudaljenijim zakucima Zemljine
da će taj događaj uzeti kao jedan od prelomnih fakata, kao jednu od onih epohalnih vododjelnica u povijesti čovjekova razvitka. Događaj možda ravan momentu kad je u ljudskoj životinji nikao prvi tračak svijesti o sebi i o svojoj smrti.
pravdala na različite načine, već prema specifičnim momentima, religioznim vjerovanjima, tradicijama, stepenu kulturnog razvitka.
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
prirodnih nauka, pisac je kazao da se od njih očekuje ”da uspostave kontakt studenata sa dva glavna izvora umnog razvitka: sa tvorcima čiji se lični uticaj na umove novajlija ne može ničim zameniti i sa materijalnim stvarima kojima su
se da će nam sa svog sadašnjeg položaja, opet baciti svoj pronicljivi pogled na tokove i kretanja našeg intelektualnog razvitka i da će nam opet, s vremena na vreme, objaviti svoje ideje o značenju svega toga.
Ali, postoji li nešto u istoriji razvitka sveta što bi potkrepilo ovo lepo uverenje? Mislim da ima. Stari Grci su verovali da je svet nastao iz haosa, a iz
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
oficijelnim hrišćanskim sadržajima – balkanski tip kulture i tokom njegovoga istorijskog formiranja i kasnijeg složenog razvitka.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
podozrenje, čak i „nedovoljna pismenost”, „nesigurna sintaksa” ili „mucava rečenica” Stankovićeva može duž istorijskog razvitka nacionalne prozne umetnosti dobijati čas jednu čas drugu količinu čisto književne vrednosti.
Važno je to stoga što umešnost ili veština - jezička, stilska ili veština komponovanja - u istoriji književnog razvitka nema uvek isti udeo i značaj.
Milanković, Milutin - KROZ VASIONU I VEKOVE
One su živele u kambrijskoj formaciji pre 500 miliona godina. Njihova raznolikost i visoki stepen razvitka svedoče da je i pre njih bilo života na Zemlji, samo nam od njega ne ostadoše nikakva svedočanstva.
Eto, tako smo, za nepuni jedan sat, pregledali glavne etape razvitka života na našoj Zemlji. Taj je život veoma dug. Pričaću Vam, drugom prilikom, kako je naša Zemlja, pre svojih tri
Sada ću Vam, draga prijateljice, opisati glavne etape daljeg razvitka Zemljinog. Tri hiljade godina je prošlo od našega putovanja kroz praatmosferu naše Zemlje, kada smo sagledali njenu
Tu je pretstavljen na kulminaciji svoje snage i razvitka. Idući dalje, stepenice se spuštaju na dole, i na svakoj od njih pretstavljen je čovek u raznim, sve starijim dobima
Taj proces traje, u tom smislu, dogod zvezda nije stigla na najvišu stepenicu B. U takvom stadiju razvitka, a nepromenljive svetlosti nalaze se, na primer, ove zvezde: Arktur, koji stoji na drugoj stepenici, Kapela, koja se
Sam Jupiter nalazi se u onom stadiumu razvitka kroz koji je naša Zemlja već davno prošla. On se postepeno približava onom stanju u kojem smo nas dvoje zatekli Zemlju na
Vremenom će postati žuto, kao ono koje smo malo čas videli, pa će, na vrhuncu ovog razvitka, zasvetliti belom, skoro plavičastom svetlošću.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
po tome kakva je bila kod Vavilonjana, starih Indijaca i, u prvom redu, kod starih Grka dostigla je veoma visok stepen razvitka.
kao takva; u oblasti same umetnosti izvesni njeni značajni vidovi mogu da se pojave jedino na nerazvijenom stupnju razvitka umetnosti.
Ali između druge i treće etape postoji vrlo veliki vremenski razmak. Naša epska poezija, koja je krajnju tačku svoga razvitka dostigla u ciklusima, nalazi se na granici između druge i treće etape.
Oni su stvarani pod naročito povoljnim okolnostima, nesumnjivo na jednom takvom stupnju razvitka koji mnogi narodi nisu imali.
Nju je zamenila antropološka teorija ili teorija samoniklosti, po kojoj „svi narodi — uglavnom — idu istim putevima razvitka i stvaraju književnost po istim zakonima psihologije“, te je — prema tome — moguć i prirodan samostalni nastanak