Nenadović, Mateja Prota - MEMOARI
O PRAVITELSTVUJUŠČEM SOVETU Kako je Sovet u Srbiji postao 1805. avgusta 15. U Peterburgu srpskoj deputaciji prebacivali su i pregovarali (Čartoriski, ministar inostrani̓ dela): da naš Karađorđe ubija i nepravde čini.
Ignjatović, Jakov - PRIPOVETKE
A mogli su biti zadovoljni, jer srpskoj baklavi među poslasticama para nema; ta, baklava je carica među pitama! Fiškal Babonja dođe ponekad u goste Ćirkoviću i
Teodosije - ŽITIJA
molio, i kao što je u Svetoj Gori čudotvorenjem i izlivanjem mira učinio čudesnim prepodobnoga oca njegova, tako se i u srpskoj zemlji pred sinovima i narodom njegovim smelo nadao da će ga Gospod opet proslaviti i učiniti čudesnim.
Božjih čudesa, kojima Bog proslavi svoga ugodnika, da ovo i zapadnima istinito objave, i što opet ugledaju na zapadu u srpskoj zemlji kada ove dođu, i ova čudesa došavši kući objaviće istočnima, i Bog, slavljen od sviju jednoglasno u svetim
Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Nije bila rasprostranjena u srednjovekovnoj srpskoj državi verovatno zbog toga što se raspala zbog fiskalnih mera, kao ni u vardarskim oblastima zbog prodiranja
Rodoljublje je postalo izrazita crta narodnog karaktera. Ova je nacionalna duša našla u nezavisnoj srpskoj državi najpovoljnije zemljište.
Glavna hrana su im predanja o Kosovu i o srpskoj nemanjićkoj državi, i ova predanja znaju čak i žene i deca. Svi su prožeti mišlju oslobođenja srpske zemlje od tuđinskog
Čak je i kod ovih suviše ponosnih Dinaraca islam olabavio veze zasnovane na srpskoj krvi i jeziku. Ali ipak nije mogao uništiti najglavnije dinarske osobine.
Već pomenutim uzrocima treba dodati još jedan. Ovi su muhamedanski Dinarci živeli u srpskoj sredini, u ljutoj srpskoj sredini, koja je sa istim takvim ponosom čuvala svoju staru veru i narodnost.
Već pomenutim uzrocima treba dodati još jedan. Ovi su muhamedanski Dinarci živeli u srpskoj sredini, u ljutoj srpskoj sredini, koja je sa istim takvim ponosom čuvala svoju staru veru i narodnost.
u vrlo živoj uspomeni, naročito na jugu, istorijska predanja koja se odnose na doba, kada je južno primorje pripadalo srpskoj a severno hrvatskoj državi. Mnogobrojne su katoličke crkve koje su podigli srpski kraljevi.
Učestvovali su u eksploataciji rudnika po staroj srpskoj državi. Despotu Đurđu Brankoviću su platili 300.000 dukata za eksploatisanje rudnika u Novom Brdu i u Janjevu.
Neki od njih su vrlo obrazovani i radili su s uspehom na srpskoj nauci i književnosti. Ima ih dosta koji su se školovali u Srbiji, u Bugarskoj ili u inostranstvu.
da su se oko manastira i u tursko vreme držali narodni sabori i da se oko njih nalazi u narodu na višu odanost crkvi i srpskoj narodnosti, na bolje ophođenje i na neku naročitu pitominu.
Oni su sačuvali predanja o staroj srpskoj državi, mahom u pričama o bici na Kosovu, o caru Lazaru, o „silen-Dušanu“ itd.
godine gotovo cela južnomoravska grupa je ušla u sastav Srbije. U ratovima 1912—1917. god. ova je grupa dala srpskoj vojsci nekoliko najboljih jedinica.
Trebješanin, Žarko - PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI
KNjIŽEVNOSTI Žarko Trebješanin PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI „Antologija srpske književnosti“ je projekat digitalizacije klasičnih dela srpske
ask.rs. 2009. Antologija SRPSKE KNjIŽEVNOSTI Žarko Trebješanin PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI Sadržaj I DEO VEROVANjA I MAGIJSKI POSTUPCI U ODRASTANjU DETETA 2 PRE SVADBE (RODITELjA) 3 LjUBAVNA
IZREKE I UZREČICE 138 ZAGONETKE 153 KLETVE I ZAKLETVE 157 BLAGOSLOV I I ZDRAVICE 161 III DEO DETE I SOCIJALIZACIJA U SRPSKOJ PATRIJARHALNOJ PORODICI 163 SRPSKA PATRIJARHALNA KULTURA: 164 PATRIJARHALNA PORODICA: TIPOVI, STRUKTURA I ODNOSI U
OBIČAJA IZ ŽIVOTNOG CIKLUSA 227 FUSNOTE 241 LITERATURA 288 SAŽETAK 316 REZЮME 319 ЅUMMARY 322 PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI I DEO VEROVANjA I MAGIJSKI POSTUPCI U ODRASTANjU DETETA PRE SVADBE (RODITELjA) LjUBAVNA MAGIJA Magijska briga
Zaštitna moć imena Vuk potiče i otuda što je u srpskoj religiji vuk htonsko biće od kojeg i sâm đavo strepi. Prema mišljenu Čajkanovića, vuk je nekad bio glavno srpsko
III DEO DETE I SOCIJALIZACIJA U SRPSKOJ PATRIJARHALNOJ PORODICI SRPSKA PATRIJARHALNA KULTURA: OPŠTE ODLIKE Patrijarhalna kultura podrazumeva poseban
Pirh, koji je putovao kroz Srbiju 1829. godine, kaže da u celoj srpskoj zemlji ima svega deset gradova.² Osnovne jedinice patrijarhalne društvene organizacije bile su porodične zadruge i
Ovde će, sasvim kratko, biti izložene samo neke osnovne, dominantne vrednosne orijentacije u srpskoj patrijarhalnoj kulturi koje su od značaja za socijalizaciju deteta.
Dok su još devojčice, one su pod vlašću oca, a kada se udaju, one su pod vlašću „svog čoveka“, muža. U srpskoj patrijarhalnoj kulturi drugi važan princip hijerarhije (osim muško — ženskog odnosa) jeste odnos stariji — mlađi.
Svaka kultura ima svoj vlastiti sistem, svoju osobenu lestvicu vrednosti. U srpskoj patrijarhalnoj kulturi dominira herojski, borbeni sistem vrednosti.
U srpskoj kulturi nije toliko na ceni disciplinovan vojnik, već neustrašiv i požrtvovan borac za narodnu slobodu. Mada u patrija
Između članova porodice postoji velika uzajamna simpatija i tesna međusobna povezanost. U srpskoj patrijarhalnoj kulturi specifičan oblik porodice jeste onaj koji se u narodu naziva „velika kuća“ („zajednica“, „dobra
Danojlić, Milovan - NAIVNA PESMA
I kako je zalazio u godine, pesnik se sve isključivije posvećivao dečjoj pesmi. U isto vreme u mladoj, obnovljenoj srpskoj državi jačao je i širio se školski sistem; Zmaj se u nj celim bićem ugradio.
Popović, Jovan Sterija - RODOLJUPCI
SVI: Živili! LEPRŠIĆ: No, šta ja vidim? Madžarske kokarde u vojvodini srpskoj! Ah, dušan mora u grobu suze prolivati! ŠERBULIĆ: (plače): Oprostite, gospodine, mi za te novine nismo ništa znali;
Šta vama pada na pamet! SMRDIĆ: Cela istina. LEPRŠIĆ: Inkvizicija za protokole madžarske u vojvodini srpskoj?... Znate li vi da je vojvodina potvrđena? ŠERBULIĆ: Kako? LEPRŠIĆ: U Karlovcima bila je skupština.
ŽUTILOV: Sva će se arhiva pocepati. Ko može trpiti madžarske protokole u vojvodini srpskoj. NANČIKA: A šta ćemo s onom obligacijom kod Nađ Pala? ŽUTILOV: Ja sam ti kazao da je madžarski jezik kasirat.
GAVRILOVIĆ: Zasad je tako. ZELENIĆKA: O, seni Miloša Obilića, Ajduk Veljka i drugih junaka, čujete li? U vojvodini srpskoj diči se Madžar ljupkostiju braka najdičnijom Srpkinjom; u vojvodini srpskoj neće Srbin da služi rodu nego tuđinu!
U vojvodini srpskoj diči se Madžar ljupkostiju braka najdičnijom Srpkinjom; u vojvodini srpskoj neće Srbin da služi rodu nego tuđinu!
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
NAPREDAK SRBIJE 339 PROŠIRENjE KULTURNE OBLASTI SRPSKE 340 SRPSKO-HRVATSKO KNjIŽEVNO SJEDINjAVANjE 342 STRANI UTICAJI U SRPSKOJ KNjIŽEVNOSTI 343 OBELEŽJA DANAŠNjE SRPSKE KNjIŽEVNOSTI 345 POEZIJA 346 PRIPOVETKA I ROMAN 348 DRAMA 349 KNjIŽEVNA
Najzad, uz ovo izdanje ide i bibliografija dela i članaka o srpskoj književnosti i srpskim piscima, kao i registar pomenutih osobenih imena.
Jedan posao ovakve vrste i ovolikoga obima, koji se sada prvi put radi u srpskoj nauci i književnosti, nije išao bez velikih teškoća, koje mogu znati samo oni koji su radili slične poslove.
Ali najezda »bezbožnih i bogomrskih i bezakonih Agarjana« učinila je kraj srpskoj državi u XV veku, i za srpski narod nastadoše »teška i nuždna vremena kada človeci na se smrt prizivahu a ne život«.
Tek polovinom XIX veka, kada se naučni rad sredio u Matici srpskoj i Društvu srbske slovesnosti, istoričari i filolozi upoznaju Srbe sa njihovom starom književnošću, koja je od XVII veka
Jedini dalmatinski pisac koji je bio nešto poznat među Srbima XVIII veka, i koji je ostavio izvesnoga traga u srpskoj književnosti onoga vremena, bio je Andrija Kačić Miošić, i to svakako stoga što je bio tako blizak narodnoj poeziji.
U srpskoj crkvi bilo je rodoljubivih i moralnih prvosveštenika, koji su sa narodom delili svako dobro i zlo, ali bilo ih je, i to
sačuvalo nekoliko prepisa crkvenih knjiga, ali glavni njegov posao je njegov putopis u Svetu zemlju, prvi putopis u novoj srpskoj književnosti. To je Putašasvіe kъ gradu Ierusalimu Iepoteя іeromonaha račaninskago vъ lъto otъ bыtia 7212, a otъ roždь.
To je u celoj srpskoj književnosti prvi pisac koji je za narod počeo pisati čistim srpskim jezikom. Kako njegova dela nisu bila štampana, to
pomaže u nacionalnim tražbinama i koji u njemu počinju gledati svetovnog gospodara srpskog naroda, predstavnika ideje o srpskoj autonomiji, Srbi mole za njegovu slobodu i Leopolda I i Petra Velikog, ali on ostaje vazda u zatočenju, i najzad, 1703,
Branković nije samo zanimljiv kao čovek i politički radnik; on se bavio i knjigom i bio prvi radnik na modernoj istoriji srpskoj, čovek koji je dugo i jako uticao na razvoj srpske istoriografije.
koji se čuva u Mitropolijskoj biblioteci,12 ali je ipak bila vrlo poznata i upotrebljavana u srpskom narodu i u srpskoj nauci.
Radičević, Branko - PESME
I. U BEČU u jermenskome namastiru 1847. Srpskoj omladini DEVOJKA NA STUDENCU Kad sam sinoć ovde bila I vodice zaitila, Dođe momče crna oka Na konjicu laka
Panić-Surep, Milorad - SRPSKE NARODNE PRIPOVETKE ANTOLOGIJA
Vuka vodilo u celokupnoj njegovoj delatnosti; naime, njegovu zavetnu misao o nužnosti pobede narodnog jezika u pisanoj srpskoj književnosti.
Od materijala smo uzimali u obzir samo onaj prikupljen u srpskoj sredini i zabeležen od Srba skupljača. Otuda i naslov ovoj Antologiji, na koji nas uostalom obavezuju i najvažniji
Kapor, Momo - BELEŠKE JEDNE ANE
i robovlasničkog, preko feudalnog, buržoaskog do socijalističkog, i još jednačine sa tri nepoznate i romantizam u srpskoj poeziji (tvoj pismeni zadatak), i sedam neprijateljskih ofanziva čula opažanja Galileo Galilej i osmeh Omara Šarifa i
Rakić, Milan - PESME
''Nikad!...'' Stara Gospa reče: ''Nek Morava, Koja nas je othranila, i grob bude''. I u srpskoj duši nikada ne spava Želja da se leži sred rođene grude.
Petrović, Petar Njegoš - GORSKI VIJENAC
bjehu, k cilju dospje velikome: diže narod, krsti zemlju, a varvarske lance sruši, iz mrtvijeh Srba dozva, dunu život srpskoj duši. Evo tajna besmrtnika: dade Srbu stalne trudi; od viteštva odviknuta u njim' lafska srca budi.
junačkoga zasja sveta Miloševa pravda, okruni se slava vjekovječno Miloševa oba pobratima i lijepe kite Jugovićah. Srpskoj kapi svud ime pogibe. Postadoše lafi ratarima, isturči se plahi i lakomi — mlijeko ih srpsko razgubalo!
Karadžić, Vuk Stefanović - SRPSKE NARODNE PRIPOVJETKE
Đorđije K. Stefanović još prije nekoliko godina skupio podosta našijeh narodnijeh pripovijedaka i poslao ih Matici Srpskoj da ih ona naštampa, a ona ih predala nekome da ih popravi, pak tako ostalo i do danas, samo je od njih naštampana jedna
Obradović, Dositej - ŽIVOT I PRIKLJUČENIJA
Rad bi[h] sa svim srcem nauku i prosveštenije razuma, koje sam od mladosti moje želio i tražio, srpskoj junosti preporučiti i tako srpske kćeri prsima, koje su me odojile, ako ne koliko bi[h] rad, barem koliko mogu,
Daću povod i priklad vozljubljenoj junosti srpskoj, koju promisal neba spodobi svetom učenija osijati i prosvetiti, da na svoj jezik prevo|de, sastavljaju i na štampu što
Velmar-Janković, Svetlana - DORĆOL
godine do kraja 1815. godine, bila je razgoropadila kneza: on je, prirodno, svoju ulogu u srpskoj istoriji video drukčije no što je ta uloga izgledala Simi iz Sarajeva.
juna 1862. godine, ovaj je prostor izgledao drukčije. Vili su prvi sati popodneva, i nedelja. Sima, tumač u srpskoj policiji, stajao je kod otvorenog prozora; od neba nad Kalemegdanom, ogromnog, dolazile su svetlosti leta, i miris
Vojvoda prelazi Drinu, još siguran i u sebe i u to da će brzo otkloniti nesporazum. Ali, na srpskoj strani čeka ga opasnost veća no što je bila ona na turskoj: ako su mu Turci malo verovali, Srbi mu, odjednom, ne
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
Hrvali smo se i hrvali, a možda bi se hrvali i do zalaska sunca kao Kraljević Marko i Musa Kesedžija, prema staroj srpskoj narodnoj pesmi, da sudije nisu proglasile borbu oko štapa nerešenom.
o tome da je svetlost treperenje elektriciteta slično treperenju zvučne strune, kako je to opevano u njoj poznatoj srpskoj narodnoj pesmi: ”Moje srce treperi kao milozvučna struna na gudalu guslara.
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
Jedna linija književne evolucije u srpskoj poeziji XX veka mogla bi da se označi kao sve potpunije odbacivanje nasleđenih pesničkih konvencija.
U srpskoj kulturi verovatno nema drugog mita koji bi je koliko kosovski mogao da zatvori u sebe samu, a Vasko Popa je upravo sa nj
Govoriti o srpskoj književnosti i ne osvrnuti se na narodno pesništvo, mislim da je nemoguće. Govoriti u ovoj 1987. godini o književnome
Nema sumnje da bi crkva kao trmka bila još jedna izredna pesnička analogija, razvijena metafora, ali u srpskoj poeziji ona već postoji. O njoj je davno pisao Laza Kostić u svojoj knjizi o Zmaju.
Ali nas zato navodi kultura. Preciznije rečeno: to dolazi od mesta koje u ruskoj kulturi zauzima broj četrdeset i u srpskoj broj sto.
Nikada ga nije bilo i uvek se govorilo o dvema zasebnim književnostima – srpskoj i hrvatskoj. Kao što se uvek govorilo i o dvema zasebnim kulturama.
Ali njihova svrha i nije da stvore celovitiju predstavu o srpskoj književnosti. To bi bio drugi i mnogo teži zadatak. Želeli cmo jedino da pokažemo da srpsku, kao i svaku drugu
Sve da je i zaista tako, više se ove pojave u srpskoj književnosti ne mogu objašnjavati na stari način. (1999) O NEBESKOJ ODEŽDI ANĐE KAPIDžIJE Nikši Stipčeviću,
prikriveni dinamički obrazac koji je Miloš Crnjanski položio u svoje fascinantne slike i pejzaže, potpuno nove u srpskoj književnosti.
) neba u ruci, kao i pretakanje neba u more (provala kiše?), to je u srpskoj poeziji morala biti potpuno nova vrsta pesničkih slika, višeznačnih i zato što su podrazumevale uzajamno mitološko
Ona pak, već po prirodi stvari, seže sve do pesnički modelovane slike sveta. A u srpskoj se poeziji, po svemu sudeći, počela nazirati kod Vladislava Petkovića Disa, da bi kod Rastka Petrovića postala
već na prvi pogled vidljive osobine njegove poezije: neutaživa žeđ za putovanjem i najraskošnija imaginarna topografija u srpskoj književnosti. Treća bi bila autoironija (koja ide sve do groteske) kao naprslina na utopijskim snovnim slikama.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
Ta je težnja kod Miloša Crnjanskog, ali i uopšte u srpskoj književnosti, krunisana upravo Seobama, koje je pesnik Milan Dedinac nazvao „poemom u prozi”, naspram Stražilova, koje
odbijala, pesnik Jovan Dučić za Stankovićeve je pripovetke, kad su se pojavile, mislio da im valja dati prvo mesto u srpskoj književnosti, ali je za sintaksu u drugoj verziji svog izvrsnog ogleda (1907) kazao da je „neverovatna i nemoguća”, da
47 A kao u lirici, tako je - kad na širokome planu gledamo - uopšte u srpskoj književnosti. Po analogiji, dakle, i u prozi.
48 Verovatno nije slučajno što se u srpskoj književnosti upravo u to vreme, na prelazu vekova, formirao koliko značajan toliko i teško odredliv beogradski stil.
Ali mi takođe znamo da su već nakon prvog svetskog rata, kada je došlo do dubokih promena u srpskoj književnosti, za M. Crnjanskog, R. Petrovića i M.
Uled toga i dolazi do čudnovatoga erotskog udvajanja kakvo ni ranije ni kasnije ne nalazimo u srpskoj prozi: „I tada već zna da je nastalo, uhvatilo je ono njeno 'dvogubo', kada oseća: kako nije ona sama, jedna Sofka, već
kroz prostor Stanković upotrebljava za karakterisanje lika, što je u najmanju ruku redak književni postupak, barem u srpskoj književnosti.
mesto u našoj književnosti rekavši da je to „snažno izveden moderan roman, jedan od najboljih i najpotpunijih romana u srpskoj njiževnosti”.
227 A što je Dis 1911. započeo, to je Crnjanski već od 1919. u srpskoj poeziji široko razvijao; što je kod prvoga trenutno prozrenje u vidu čudnovate inverzije, kada pesnički subjekt sebe
nepoznatu zemlju”; predstavlja ime utopijskog prostora, oko kog se jezgre simboličke slike, prozračne i lake kako to u srpskoj lirici može biti valjda samo kod Crnjanskog.
Ono što, međutim, ovome romanu daje izuzetno mesto u ukupnoj srpskoj književnosti ponajmanje su te razmere. To nije ni moć piščeva - mada ni ona nije mala - da rekonstruiše atmosferu i
zenitistička, nadrealistička i slične struje)275 podvrgavao promenama gotovo sav sistemtradicionalnih konvencija u srpskoj književnosti.
Božović, Grigorije - KOSOVSKE PRIČE
god hoće što mu je strina Božana još Božana, i to baš u Brodu pokraj preklada, i što su mu bratanci u Prizrenu u srpskoj školi. Lekovac je on.
Jovanović, Jovan Zmaj - DRUGA PEVANIJA
ostaviti neće: Na potoku dole umivaće lice, Na Brankovu grobu paliće kandilce, A to će kandilce kao zvezda sjati I srpskoj će slozi novu svetlost dati U najcrnjoj noći neće biti mraka — I tada će Branku zemlja biti laka. »Starmali« 1883.
Ko je taj Višnjić, kom na grob grémo? Njime se svetu pohvalit’ smemo. U ropsko doba majka ga rodi — Ali ga rodi srpskoj slobodi. Na muke pođe bez strâ i strêpa: Muka ga stvori omirski slepa.
ĐORĐE NATOŠEVIĆ Uvi se, srpska školo. U crnu rizu tuge: Rana će t’ ova žeći Godine mnoge, duge! Školi je srpskoj Đorđe Sav život dao svoj; O, plači, školo srpska, I zasluge mu broj.
i proleće: Po grobu će nići trava, A po travi cveće sija Što miriše kao duša, Kao duša najčistija; A u ruci srpskoj knjiga Krasnih misli i pesama, I svi kliču: „Nije umro, — Evo Ljube među nama!
Todorović, Pera - DNEVNIK JEDNOG DOBROVOLJCA
I tako Knjaževac padne Turcima u ruke i oni ga odmah spale. Od Niša, pa preko Gramade (selo i klanac na srpskoj granici blizu izvora malog Timoka) vodi dobar put u Knjaževac.
Jovanović, Jovan Zmaj - ĐULIĆI I ĐULIĆI UVEOCI
A sjajak u toj suzi, I taj razumem sad, — Tvojoj je srpskoj duši U deci bio nad. I ti si reći htela: „Kad Smiljku otme noć — — —“ Razumem, oh, razumem!
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
Jer je nesumnjivo da nije puki slučaj što Branko nije prvi koji bi u srpskoj lirici opevao bio Stražilovo i belilo (ne ono karlovačko Belilo, nego apstraktno belilo pastoralne poezije XVIII
Napomene naći samo nešto vrlo oskudnih podataka o karakteru, načinu nastajanja pa donekle i o izvorima muzičke građe u srpskoj poeziji ove epohe, kao i o podsticajima za njeno ovoliko trajanje.
O, slatko ime od kog’ srce strepi U srpskoj grudi, kad mu spomen čuje, O, primeru veličestveno lepi, Kog’ ista slava slavno odlikuje Kad visprenosti sedmom
Po tome Ostojić-Džonićevu prepisu, koji sam poklonio Matici srpskoj i koji se sada čuva u Rukopisnom odeljenju Matičinom, preštampavam ovde tako teško pristupačni tekst Gorestnog plača
” Zato nije čudo ako je Plač prepisivan, i u obema redakcijama. Tako Ćorović u Predgovoru Srpskoj građanskoj lirici XVIII veka, XXII, piše da je u pesmarici Matije Ivkovića prepisan Gorestni plač, a potom i Plač (v.
355a. V. Ćorović, a izgleda i V. Stajić, nisu znali da je pesma Dositejeva: v. Ćorovićev predgovor Srpskoj građanskoj lirici XVIII veka, Bgd 1926, XXIII, primedba druga.
A izdao ga Vuk Stef. Karadžić. Beč 1833, 85—6. A evo kakvom ocenom pesnikova položaja u savremenoj srpskoj književnosti, i kakvom ocenom njegova talenta završava Vuk svoj Predgovor gornjoj knjizi: „No Luka se...
” O tome opširnije v. Mladen Leskovac, Mihailo Vitković. Njegov život i rad u srpskoj i mađarskoj književnosti. Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu VIII, 1935, 233.
Ono je pak zanimljivo ne samo po onome što kazuje o srpskoj narodnoj poeziji, nego još više stoga što, u neku ruku, daje prvu ocenu Pačićeve poezije, — po svoj prilici od autora
Zatim su tri djevice, koje su Pčelu, Golubicu i Danicu predstavljale, ovu pesmu otpevale: PESMA SRPSKOJ MATICI u svanuću celog sveta I razvitku srpskog cveta. Matica nam procvetala, Rodoljupcem budi hvala!
Narodne novine, č. 22. od 22. marta 1842. str. 89bv), na kojima je „čisti prihod opredeljen... na dar miloj Matici srpskoj”; izveštavajući o utisku koji je takav bal načinio, dopisnik završava: „O balu samom ukratko se reći može da je tako
pune refleksija, vidi se da je mnogo čitao, osobito nemačke autore, ali ne sme ni kod njega faliti da otpeva štogod o srpskoj ideji.
Jakšić, Đura - JELISAVETA
— I o tome, sedi poglavari, O svetinji, o slobodi srpskoj — Reč povedoh u svojoj tazbini!... RADOŠ: Zar i o tome? To sam slutio...
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Promena u jeziku odgovarala je promenjenoj kulturnoj politici: i dalje je u srpskoj kulturi glavnu reč vodila srpska crkva, ali sad s izrazitom orijentacijom k Rusiji.
jezik nije imao leksički fond za realnost svakodnevnog života u onovremenoj srednjoevropskoj civilizaciji, a ruski se u srpskoj sredini nigde nije mogao čuti, niti se učio u školama.
Njegovi sledbenici nastavili su pravcem koji je on označio. Početkom 19. veka u srpskoj književnosti ostala su praktično samo dva jezička izraza: slavenosrpska mešavina i narodni jezik kakav je uveo
U sazvučju s duhom Karadžićevog borenja bio je i narodnjački mentalitet, koji je davao ton u novoj srpskoj državi, stvorenoj ustancima seljačkih masa protiv Turaka 1804. i 1815. godine.
Masovno su kovane nove reči kako bi se hrvatski književni jezik što više razlikovao od srpskog. Na srpskoj strani takvog ponašanja nije bilo.
Nezavisne Države Hrvatske pod nacističkim okriljem 1941-1945. Ipak, na srpskoj strani sličnih promena u jeziku nije bilo a postojeća atmosfera u srpskoj javnosti daje povod za uverenje da ih neće ni
Ipak, na srpskoj strani sličnih promena u jeziku nije bilo a postojeća atmosfera u srpskoj javnosti daje povod za uverenje da ih neće ni biti.
S druge strane, kod Srba u zapadnim krajevima, pre svega onih u Republici Srpskoj (na teritoriji bivše Bosne i Hercegovine), na delu je jaka tendencija da se učvrsti kulturno jedinstvo Srba, što znači
Ona će biti model za slovenske nacionalne književnosti u srednjem veku, u prvom redu za srpsku književnost. Sve što se u srpskoj pisanoj književnosti originalno stvara, ostaje u tom sistemu: u okviru obrednih vrsta - vanobredni sadržaji, u sistemu
Tako je lik vladara postao nedeljiv spoj uspešnog ratnika i visoko duhovne ličnosti, te će od tada vladarski podvig u srpskoj literaturi biti prikazivan kao neraskidivo jedinstvo ratničkog i moralnog podviga.
kancelarijske dokumente, dvorske i ratničke priče i manastirske istorije, ali i narativne žanrove dotle nepoznate srpskoj književnosti - dnevnik, prenos moštiju, pouke sinovima.
Tome liku dodao je i nove. Vrhunac državničkog delovanja svoga oca video je u uspostavljanju "prave vere" u srpskoj zemlji, čime je pomerio istorijski značaj Nemanjine verske politike - Srbija je odavno bila hristijanizovana, a Nemanja
Čajkanović, Veselin - REČNIK SRPSKIH NARODNIH VEROVANJA O BILJKAMA
VRBA Weіde (ѕalіx). Vrba. Reč je praslovenska. Upor. Šulek, Rad, 39, 13. U staroj srpskoj religiji ima v. vrlo ugledno mesto. V.
Zbog toga v. nema roda (GZM, 6, 1894, 371). I u srpskoj redakciji priče o demonu koju goni novorođenčad (cf. ‹Vuk, Rječn., ѕ. v.
J. koji rađa jabuke spada u tipična αδννατα ‹= što ne može biti› u srpskoj narodnoj poeziji (»Da Bog dade, ti se ne udala: Dok ne vid̓la tri na nebu Sunca, Dok ne čula kako riba pjeva, Dok ne
Volkѕmedіzіn, 10 id; Samter, Geburt, Hochzeіt und Tod, 59›): sličan utuk protiv mrtvačkog demona imamo i u jednoj srpskoj pripovetki tipa Lenore (‹BV, 22, 1907, 91›), upor.
koji nije tri puta obnesen oko leske [da bi došao u dodir sa njenom spasonosnom, pamet dajućom snagom]. U staroj srpskoj školi deca koja ne znaju lekciju bila bi šibana l. prućem, svakako zato da bi im se uterala pamet u glavu (v.
Po starom verovanju Srba i drugih indoevropskih naroda — kaže Čajkanović u ovom članku (Nekolike opšte pojave u staroj srpskoj religiji, GNČ, 41, 1932, 167—228) — orah (i drvo i plod) je u vezi sa donjim svetom i demonima donjega sveta.
CER Zerreіche (quercuѕ cerrіѕ). Cer. U srpskoj religiji ima c. izvanredan značaj: on se često bira za zapis (SEZ, 16, 151); kad se prilikom epidemije izvlači živi
Nenadić, Dobrilo - DOROTEJ
Hteo je da se diči sa mnom pred svojim prijateljima. Pokazaću, govorio je, svoj srpskoj vlasteli ću pokazati ko sam ja. Govore kako sam prosta porekla i kako sam vlastelinstvo na maču stekao.
Opačić, Zorana - ANTOLOGIJA SRPSKE POEZIJE ZA DECU PREDZMAJEVSKOG PERIODA
Opačić ANTOLOGIJA SRPSKE POEZIJE ZA DECU PREDZMAJEVSKOG PERIODA Sadržaj PREDZMAJEVSKI PERIOD U SRPSKOJ KNjIŽEVNOSTI ZA DECU 2 PESME 9 ZAHARIJE ORFELIN, MELODIJA K PROLEĆU 10 LUKA MILOVANOV, NA KNjIŽICU ZA NOVOLjETNI
(OD XVIII DO POČETKA XX VEKA) 62 ANTOLOGIJA SRPSKE POEZIJE ZA DECU PREDZMAJEVSKOG PERIODA PREDZMAJEVSKI PERIOD U SRPSKOJ KNjIŽEVNOSTI ZA DECU Pod predzmajevskim periodom u srpskoj književnosti za decu podrazumevamo početke srpske poezije za
ZA DECU PREDZMAJEVSKOG PERIODA PREDZMAJEVSKI PERIOD U SRPSKOJ KNjIŽEVNOSTI ZA DECU Pod predzmajevskim periodom u srpskoj književnosti za decu podrazumevamo početke srpske poezije za decu, odnosno dela iz 18. i 19.
Da bismo razumeli početke poezije za decu u srpskoj književnosti, treba ukratko objasniti iz kakvih pobuda ona počinje da se razvija i koji književnici (i pedagozi) su
u vaspitavanju dece“) prevodi i izdaje Poučitelni magazin za decu I–IV (1787–1800) kojim započinje dečja štampa u srpskoj književnosti.
u Zadru, prva je originalna zbirka poezije za decu. Obraćajući se „maloj srpskoj dečici“ u predgovoru zbirke autor naglašava etički smisao svoje poezije (da pesme „dušu najljepšim vrlinama ukrase“) i
Slobodi te srpskoj dajem, Njen je danas pir, Da sa njenim zadisajem Sipaš miomir…“ Ljubičica glavu diže Iz dubokog sna, Pa sad više ne
Napisao je satirični roman Epitafijum i smatra se zasnivačem srpske prozodije, a „Opit nastavljenja k srpskoj sličnorječnosti i slogomerju ili prosodii“ iz 1810. ostavio je u amanet Vuku Karadžiću, koji ga izdaje 1833.
ostavio je u amanet Vuku Karadžiću, koji ga izdaje 1833. Od njega ostaju prve pesme namenjene deci u srpskoj poeziji: „Na knjižicu za novoljetnji dar“ i „Mojoj deci na majales“. Umro je u Budimu.
Đura Jakšić (1832–1878), poznati srpski pesnik, slikar i boem, rođen je u Srpskoj Crnji, učio je slikarstvo u Temišvaru, Pešti (napušta studije zbog revolucije 1848), Bečkereku (kod slikara Konstantina
Rođen Gvido Tartalja Jovan Jovanović Zmaj: Čika Jova srpskoj deci Jovan Jovanović Zmaj: Međnevenče I deo Milivoj Čedomirović: U hajduke bi! (pripovetka) 1900.
Jovan Jovanović Zmaj: Međnevenče III deo Čika Jova srpskoj omladini 1903. Radoje Domanović: Tri priče za omladinu Stevan Sremac: Iz knjiga starostavnih (Veliki župan
Sekulić, Isidora - Kronika palanačkog groblja
Jedva, za male novce, uze kuću pod najam Jevrejin Štajn, da bi je posle dve nedelje prodao za dobre novce u nov najam, srpskoj crkvenoj opštini i srpskom gimnastičkom društvu, za razne priredbe, besede, predavanja, igranke. Julici krivo.
Da brine još: o mlinu u obližnjem selu; o nekim hartijama koje se ne mogu preneti na svetsko tržište; o srpskoj školi u ličkom selu čika Jovinom; o dvema mnogo siromašnim jevrejskim porodicama u varošici.
Da, dok je njih bilo, bilo je u ovoj staroj srpskoj deregliji reda, i ponosa. i stida... i, i, i lepote, da i lepote je bilo dok je Josif svirao, i Marko, ded njegov,
Posle smrti drugog sina, Marko je, za sreću svog jedinca, dobar deo imanja prepisao jednoj srpskoj ustanovi. Svi su mu čestitali, a on je sumorno vrteo glavom: — Imam jednog sina, a imam dve zadužbine.
Onaj solidni školski fond Grci su najzad ostavili u srpskoj opštini, a Srbi su poslednjega Grka gledali u starosti i bolesti, i zaklopili mu oči.
Nušić, Branislav - AUTOBIOGRAFIJA
On je još, sem ženidaba, proširio i granice srpskoj državi itd. — Danas je već istorijski nesumnjivo da je car Dušan Silni otrovan.
Evo, na primer, sad je već četrdeset godina kako sam ja kaplar u srpskoj vojsci, i, ako bih se u svakome činu toliko zadržao, mogao bih jednoga dana, za sto dvadeset godina službe, doterati i
Nama je kao generaciji, koja je učinila tako zamašan potez u srpskoj književnosti i zaorala jednu duboku brazdu, potrebno da imamo dole na zemlji svojega predstavnika.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Mrtva glava je proklela Marka da mu se za grob ne zna, kao što ga u srpskoj pesmi Uroš i Mrnjavčevići kune otac Vukašin. Na kraju oslobođeni momci i devojke donose svome zaštitniku razne darove.
Car uzima zlatan pehar vina, pa govori svoj gospodi srpskoj: „Kome ć' ovu čašu nazdraviti? Ako ću je napit po starještvu, naliću je starom Jug-Bogdanu; ako ću je napit po
Stefanović Venclović, Gavril - CRNI BIVO U SRCU
PSALAMA 115 MOLITVA ZA MIRAN PUT U VEČNI VILAJET 116 PISAC VLADICI ŽRTVENU PESMU PRINOSI 117 POHVALA SVETOJ PETKI SRPSKOJ 118 VIRŠI NA VASKRESENIJE HRISTOVO 119 PSALM 120 PRAZNO MORE 121 POHVALA BESEDNIKU 122 FINIK 123 ŠTAPOVI 124 PESMA
Koje li pesme ću ispojati tvome izlaženju štedre? POHVALA SVETOJ PETKI SRPSKOJ Jedni ljudi sebi vodu s medom za piće uslađuju, a ona je svoje piće s plačem sebi razblaživala; nisu toliko poviše ni
Sremac, Stevan - ZONA ZAMFIROVA
seća dahireta i rešmeta, i feredža i bademastih velikih očiju, i pesme jedne koja se negda tiho pevušila po srpskoj mahali, — tiho, da Turci ne čuju — pesme o mladom kanuru i o Zejni nekoj!