Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
osobine jednog naroda, naročito kad se pod istorijom razume ne samo pričanje događaja, nego i proučavanje svih tvorevina, bilo naučnih bilo umetničkih, kao i proučavanje verskih i političkih ustanova.
). Kolika je ta dinarska darovitost vidi se u poređenju sa Bugarima, koji nisu stvorili nijednu od rečenih velikih tvorevina i nisu dali onakve darovite ličnosti i samouke kao što su pomenuti.
Ali je znatno da niko od Južnih Slovena nije dao toliko. drvorezačkih tvorevina koliko Mijaci. Po mnogim kućama se vide stolice, nasloni od klupa i tavanice u sobama sa drvorezom.
Poginuo je 1840. godine. Poglavito je mijačka tvorevina manastir Sv. Jovan Bigorski, čije je ime više puta pomenuto. Oni su ga obnovili i izdržavali.
Trebješanin, Žarko - PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI
Drugi nivo je analiza najjednostavnijih folklornih tvorevina (poslovica, zagonetaka, kletvi itd.) u kojima je narod ispoljio svoj pogled na dete i njegov razvoj.
poslovica je jednostavna, konkretna, gotovo banalna, ali u svojoj dubini ona je zapravo složena, tanana i umna tvorevina.
ZAGONETKE Zagonetka je kratka usmena tvorevina u obliku višesmislepog ili metaforičkog teškog pitanja koje kao odgonetku (rešenje) ima samo jedan, tradicijom
“, kaže Begović). Usmena književnost je ne samo po svom poreklu narodna, kolektivna tvorevina, već se i obraća najširem auditorijumu, odnosno njena recepcija ima masovni a ne elitistički karakter.
), kao i sposobnostima apstraktnog mišljenja i zaključivanja.⁵⁶ Naša usmena književnost, počev od najmanjih govornih tvorevina (izraza, izreka, zdravica, poslovica, pa do priča i epskih pesama), odlikuje se neobično bogatim, sočnim i lepim
njegovog intelektualnog, socijalnog i emocionalnog razvoja, odnosno o njegovim mogućnostima recepcije pojedinih usmenih tvorevina, kao i o njegovim osobenim interesovanjima.
nije data rođenjem (nije biološki određena), već je pre zadata, što znači da dete tek aktivnim usvajanjem kulturnih tvorevina postaje ljudsko stvorenje.
tek u procesu ovladavanja kulturom i, ujedno, animal symbolicum, s obzirom da tek ulaskom u simbolički svet kulturnih tvorevina ono postaje ljudsko biće, principijelno različito od svake druge životinjske vrste.
sa majkom, zatim ugledanjem na roditelje, direktnim podučavanjem, uključivanjem u dečje igre i posebno aktivnim usvajanjem tvorevina narodne književnosti stiče specifične ljudske karakteristike i tipične osobine pripadnika određene kulture koje su
specifične ljudske karakteristike i tipične osobine pripadnika određene kulture koje su „založene“ u sistemu kulturnih tvorevina.
U drugom delu brižljivo se, na velikom uzorku „sitnih folklornih tvorevina“ (reči i izrazi, poslovice, izreke, uzrečice, zagonetke, klevete, blagoslovi itd.
Danojlić, Milovan - NAIVNA PESMA
Dečja pesma je jedna od retkih umetničkih tvorevina koje ne zadaju glavobolje vladajućim porecima. Nezlobiva i bezopasna, ona je i kod njih prihvaćena sa simpatijama: kamo
Ocenjujući ovu, delikatnu vrstu pesničkih tvorevina, kritičari su od početka postupali grubo i površno, sputani davno utvrđenim kategorijama i kriterijumima.
U stvari, najmanje će je kod njih tražiti. Svaka se književna tvorevina obraća svima, a nikom posebno i nikom isključivo. Deca rado slušaju ponešto od onog što njima nije namenjeno.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Ono što naročito karakteriše Tu novu srpsku književnost, to je što je samostalna tvorevina, bez tradicija, potpuno nezavisan organizam.
Njegova Dubrovačka trilogija (1900, 1902, 1911), veoma emocionalna i književna, najbolja je dramska tvorevina na našem jeziku poslednjih godina.
Knežević, Milivoje V. - ANTOLOGIJA NARODNIH UMOTVORINA
Otuda toliko verzija i varijanata. Radi lakšeg pregleda vrlo obimnog i raznolikog mnoštva narodnih govornih tvorevina, podelićemo ga na delove: prvo, govorni izrazi; drugo, poslovice; treće, pitalice; četvrto, kazivanja; peto, govorne
Od ovih i ovakvih govornih tvorevina ističu se kao ekspresivne i kao stilske, čak i kao poetske celine: kletve, zakletve i blagoslovi.
Mada poslovice kao viši vid frazeoloških tvorevina ostavljaju utisak mozaičke iscepkanosti i šarolikosti, one, i kao takve, predstavljaju ne samo veliko životno
Ako i odbacimo ono što one znače kao isceliteljsko sredstvo, ostaje njihova vrednost posebnih, i stilskih i književnih tvorevina. Bajaličke „basme“ čuvaju u sebi odjeke molitava paganskih verovanja.
kazivanja sa nesumnjivim akcentima pravog besedništva, koje ne zaostaje iza stilske i poetske obrade pravih govorničkih tvorevina.
i arhaične kakvoće, proizašle su iz one iste kovnice u kojoj su se ostvarili obrasci velikih i značajnih književnih tvorevina; preko ovih tvorevina sa oznakama malih i neznatnih ostvarenja išao je put u velika književna dela; upravo te dve
proizašle su iz one iste kovnice u kojoj su se ostvarili obrasci velikih i značajnih književnih tvorevina; preko ovih tvorevina sa oznakama malih i neznatnih ostvarenja išao je put u velika književna dela; upravo te dve hemisfere narodnog
Otuda između narodnih govornih i književnih tvorevina i tolike međusobne veze i tolike zajedničke crte. Mil. V. Knežević I GOVORNI IZRAZI A) DOSLOVNOG ZNAČENjA 1)
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
zidove i dočepali se njenog zlata, ona ne prestade biti duhovno središte Grčke i čuvar njenih najdragocenijih umetničkih tvorevina. Lišena svoje nekadanje političke hegemonije, Atena ne izgubi svoje duhovno prvenstvo.
Desnica, Vladan - Proljeća Ivana Galeba
Jučerašnja naša stvar, dijete naših snova, tvorevina naših ruku, postane nešto iznad nas, nešto što nas potčinjava sebi i upreže u svoje ciljeve i interese.
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
Bog je svuda, a gde je on, tamo je sve njegova tvorevina.” Njena vera naučila ju je kako da shvati dušu nauke, i zato sam oduvek verovao da nas nauka može naučiti kako da
godine. Ta ustanova je tvorevina građanskog rata i po mnogo čemu je ustanova koja čini deo federalne vlade. Sada ću govoriti kako je Nacionalna
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
ljubičasta (noć), a sada nalazimo rujnu budućnost koja je simbolička, ali u smislu u kome je sva kultura simbolička tvorevina. Ovaj je epitet, takoreći, pesniku kulturnojezičko pamćenje došapnulo.
Ne postoji nijedna druga književna tvorevina kod nas u kojoj su tako uspešno razbijene lažne pozlate i predrasude koje se pletu oko ovoga mita, a pri tome ništa
postavlja ograničenja ne samo na kretanje nego i na držanje tela Stankovićevih junaka u stvari je istorodna kolektivna tvorevina kulture. Za nas ovakve tvorevine ostaju zagonetka, na koju još ne nalazimo pravi odgovor.
Prema tome, on nije organska, nego neorganska jezička tvorevina mešane prirode. Za poeziju su posebno važne one osobine folklorne koine koje nalazimo neposredno u usmenom stihu.
Prema tome, balkanizam kao vid književnoga programa nije proizvoljna pesnikova tvorevina, nego je ponikla na srodnome duhovnom tlu kao evrazijstvo, i u najmanju ruku njegov ogranak.
Pesnikov rad u jeziku, srećni trenuci kad mu polazi za rukom da uobliči neko svoje viđenje koje će kao nova književna tvorevina zauzeti mesto među postojećim književnim tvorevinama i produžiti da traje s njima, ti trenuci ne bi bili mogući kad se
Jer svaka reč je pre svega, i možda iznad svega, dvostrana: znakovna čovekova tvorevina koja oblikom posreduje artikulacionoakustičku materiju dajući joj smisao, ukršta neposredno, materijalno sa
kadenciranja. To je doista melodioznomuzikalna tvorevina, ali se cena te muzikalnosti isto tako dobro oseća: reči su uveliko izgubile u svojoj samostalnosti, osobito
sam unutarnji oblikovni mehanizam koji dejstvuje u skladu sa zamišlju da se ostvari stroža i ritmičkozvučna sonetna tvorevina: svaka reč se upotrebljava u donekle prenesenom značenju, a svaki trop se, sa svoje strane, ponaša kao da je u pitanju
leksičke jedinice uvodeći ih u uravnoteženo ritmičkointonaciono kretanje; stvara osećaj da je pred nama ona poetska tvorevina koja ne samo time što ima dva katrena, dva terceta i određeni sistem rimovanja, nego još i time što po dovoljnoj meri
Ovde je dat prvi, najbliži i možda najpovršniji niz jezičkih slika u kojima pesnikova u suštini metaforička tvorevina rezonira, ali pošto je ovaj niz slika proizvod i deo osnovnoga jezgra metaforičkih prenošenja u prirodnome jeziku,
Meni se, naime, čini da je semiotika isto toliko tvorevina kulture našeg veka koliko i, recimo psihoanaliza. To, uostalom, misle i sami semiotičari.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
Budući da se pojavio „drugi”, pojavljuje se i potisnuta polna razlika. Neodređeni „on” tvorevina je, razume se, uobrazilje.
od kojih je prvi spoljnji, neposredno dat našim čulima, dok se drugi tek mišlju uspostavlja - kao čista inteligibilna tvorevina.
poređenju: Rajićev svet uporedljiv je s onim prvim, fenomenalnim svetom, dok je Čarnojevićev čista pesnička, snovidovna tvorevina, pa ga je stoga Crnjanski i vezao za pripovedačev san.
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
Sve to, uostalom, jedva da je i zanimljivo. Pretežna većina ovakvih tvorevina nestala je uostalom bez ikakva traga, a svakako da nije šteta što je tako.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Staroslovenski jezik tvorevina solunske braće, ušao je tako u porodicu velikih sakralnih i književnih jezika hrišćanske Evrope, naporedo sa grčkim i
On se pojavljuje u svim vrstama narodnih usmenih tvorevina, lirskim pesmama i baladama, epici i mitskim i istorijskim predanjima, poslovicama i izrekama.
su obuhvaćene sve pesničke forme i svi vidovi crnogorske stvarnosti i istorije, jedna od onih izuzetnih pesničkih tvorevina u koje kao da se sleglo sveukupno iskustvo pojedinih naroda.
Nenadić, Dobrilo - DOROTEJ
Moje nevolje sa Crnim Stevanom bivale su utoliko teže ukoliko sam sve dublje tonuo u nedoumicu da li je on samo tvorevina sna ili zbilja postoji kao što postoje i svi drugi pauci, oni što prebivaju među gredama na tavanima i oni među drvećem
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Sokolova da je vulgarno–sociološka interpretacija istorije folklora dovela do apsurdnog zaključka da je junačka poezija tvorevina „ne naroda, ne radnih masa, nego gospodske klase u epohi feudalizma“.
vulgarno-sociološka interpretacija istorije folklora, koja je dovela do apsurdnog zaključka da je junačka Poezija tvorevina „ne naroda, ne radnih masa, nego gospodske klase u epohi feudalizma“.