Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
strane Save i Dunava osnovana je nova Srbija, koja je bila utoliko moćnija što je doseljena srpska vlastela dobila od ugarskih kraljeva velike posede, pa čak i varoši. Ovi novi doseljenici su težili za tim da stvore samoupravnu celinu.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Nova, današnja srpska književnost stvarala se i razvila, sasvim nezavisno od njih, kod ugarskih Srba u toku XVIII veka. Po prostoru na kome se razvila i ta književnost je bila lokalna; po duhu koji je u početku u
Umro je 19. decembra 1711. godine. O Đorđu Brankoviću se stvorila cela jedna poetička legenda kod ugarskih Srba. On je postao tragični zatočnik narodne misli i mučenik za srpsku narodnu stvar, čovek koji je svojim životom
Duže vreme bio je činovnik u ruskom poslanstvu u Beču, sa naročitim zadatkom da održava veze između Rusije i ugarskih Srba. 1781. postao je ruski konzul u Napulju, sa vojnim činom potpukovnika. Naskoro zatim umro je u Beču.
On neprestano ima na umu praktične potrebe pravoslavne crkve kod ugarskih Srba, protiv katolika i unijata bori se uspešno »za sabornoju i apostolskoju cerkvu vostočnoju«, i u toj odbrani
I to se osećalo kod sviju naroda u Austriji, pa i kod ugarskih Srba. Srbi prema Josifu nalazili su se u povoljnom položaju.
On time daje naučnu osnovu i književne formule jednom stanju stvari koje je kod ugarskih Srba i ranije postojalo, onoj borbi građanstva protiv pravoslavne teokratije, i svetovnog i opštenacionalnog duha
Prvi među svima srpskim piscima pravoslavne vere, prvi u lokalnoj i konfesionalnoj književnosti ugarskih Srba u XVIII veku, on svojim duhom obuhvata ceo srpski narod, ne samo bez obzira na državne granice no i na verske
Na kraju XVIII veka nacionalni pokret, ukoliko ga ima, oseća se kod ugarskih Srba, u Karlovačkoj mitropoliji. Srbija je pusta i bedna, ceo beogradski pašaluk nema ni 100.000 duša.
Između pojedinih delova srpskog naroda nema nikakve veze, svest o narodnoj zajednici gotovo ne postoji. Kod ugarskih Srba, ganjanih zbog vere, nacionalno osećanje se ograničilo samo na pravoslavlje, a katolici u Slavoniji, Sremu i Bačkoj,
filozofima, enciklopedistima, prosvetiteljima, slobodnim zidarima, jozefinistima u Austriji, »nacionalistima« kod ugarskih Srba.
U XVIII veku srpska kultura je na narodnoj periferiji, samo kod ugarskih Srba; u prvoj polovini XIX veka ona se širi i u centru, zahvata Hrvatsku, Dalmaciju, Crnu Goru, i što je od naročitoga
je u svoje ruke izdavanje Serbskogъ lѣtopisa, počela izdavati i knjige, i ostala centar književne i naučne delatnosti kod ugarskih Srba sve do današnjega dana.