Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
školama naročita pažnja obraća se nemačkom jeziku, najbližem od velikih kulturnih jezika, i čita se Klopštok, Herder, Viland, Lesing, Gete, Šeler, Klajst, Fos. U srpskoj prevodnoj književnosti vladaju Kocebu i Čoke.
svi glavni pisci grčke i latinske starine no i moderni, od Nemaca: Herder, Hegel, Kant, Mendelson, Klopštok, Gete, Viland, Šiler, Birger: od Francuza: Bosije, Molijer, Boalo, Lafonten, Volter, Helvecijus, Didro, Kondijak; od Engleza:
Njegov uzor u pisanju romana nije više Milovan Vidaković, no Lesaž, Stern i Viland. 1838. izišao je u Novom Sadu prvi deo njegovog »šaljivog romana« Romanъ bezъ romana pisanog još 1832, u kome je, kao
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
U tome delu crta Viland žitelje Abdere, najizrazitije palančane stare Grčke, koji svoga sugrađanina Demokrita, najvećeg prirodnjaka i mislioca
Zato me je iznenadilo i začudilo što je Viland olako prešao preko njega, a dugo se zadržao na beznačajnim zbivanjima. Evo što on o tome kaže.
da im je to vreme izgledalo suviše kratko i da pri tome zaboraviše abderićane i razlog zbog čega pozvaše Hipokrata“. Viland je, dakle, namerno propustio da u svome delu opširnije opiše taj veliki, istoriski, događaj.
Naša znanja o Demokritovom učenju su, zaista, dosta nepotpuna, a to je bilo još u većoj meri pre 170 godina, kada je Viland pisao svoje delo. Od mnogobrojnih spisa Demokritovih nije se očuvalo nijedno jedino.