Simović, Ljubomir - NAJLEPŠE PESME
KOMANDANATA 67 PESMA O KOMANDANTIMA 68 PESMA O NOŠENjU ODSEČENE GLAVE DUŠANA RADOVIĆA KONDORA KROZ SELA I PREKO PLANINA ZAPADNE SRBIJE 69 NA TRIDESTOSMOGODIŠNjICU BITKE IZMEĐU PARTIZANA I ČETNIKA NA JELOVOJ GORI MESECA SEPTEMBRA GODINE 1944.
PESMA O NOŠENjU ODSEČENE GLAVE DUŠANA RADOVIĆA KONDORA KROZ SELA I PREKO PLANINA ZAPADNE SRBIJE Dušan Radović Kondor je zaklan jer je klao.
Sremac, Stevan - POP ĆIRA I POP SPIRA
Čudna mi pláća, al’ su se i prekinuli! Ne stiže ni za traviku! Još da nema onako pomalo kad neko zapadne u škripac, pa pomagaj, ča-Nićo..., mor’o bi’ bagov da pušim, k’o poslednji pavor!
Afrika
Sva čar neizvesnosti propala bi. Najzad, ta daleka linija na horizontu obala je Zapadne francuske Afrike. Tamni galebi koji nas nadletaju prvi su vesnici od nje. Do Dakara je još uvek daleko.
Kameno doba zapadne Afrike, kao i Italije, izgleda da spada u vreme egipatske i feničanske kulture, čiji se sitni predmeti često nalaze u
koji mi tako zabranjuje da se oduševljavam ovim urođenicima što su tu kao predstavnici skoro svih plemena ekvatorske i zapadne Afrike.
Svud je tu prašuma, i samo je to gora koja je prašuma. Ostalo je savana. Onaj ogromni prostor, od zapadne do istočne afričke obale, koji se zove Sudan, mogao bi se zvati savanom.
Teodosije - ŽITIJA
Nadajući se tvojoj dobroti, sabrah ove istočne i zapadne ljude, i kao što se u tebe uzdah, Gospode, da se ne postidim!“ Prišavši ka časnome grobu svoga prepodobnog oca, u noći
Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
On je upotrebio za srpski književni jezik govor zapadne Srbije, jezik Jadra. To je štokavski dijalekat skoro isti sa hercegovačkim. Oko 1830.
Ma odakle dolazili, ovi se doseljenici nisu grupisali prema oblasti odakle su došli, osim u nekim delovima zapadne Srbije. Njihovo mešanje i stapanje sa starim stanovništvom bilo je usled toga utoliko tešnje.
Beogradski universitet se svojom naučnom vrednošću uzdigao na visinu universiteta zapadne Evrope. U njemu postoji vrlo čvrsta volja da se snažno doprinese naučnom razvitku.
varošima je prevlađivalo, čak i u doba mletačke vlade, stanovništvo srpsko-hrvatskog porekla, osim u varošima zapadne Istre i u Trstu.
Talijanska stranka ima danas većinu samo u Trstu, u Rijeci i u varošima zapadne Istre, a nju još i sad čini veliki broj potalijanjenih Slovena.
Ovom tipu pripada, dakle, deo stanovništva južne Srbije kao i Šopovi zapadne Bugarske i pirotske okoline i Zaglavka u Srbiji.
bez prekida, od Dojrana do Skoplja i koji je u toku vekova razdvajao istočne grupe (sastavljene poglavito od Šopa) i zapadne grupe centralnog tipa.
A ipak su mnoge srpske epske pesme nesumnjivo makedonskog porekla! Više kazuju njihove lirske pesme, naročito one iz zapadne Makedonije i sa Kosova.
pečalbari iz centralnog tipa idu u velikim masama u Ameriku, i prvi koji su prešli more bili su ljudi iz južne i zapadne Makedonije. Međutim se Arbanasi centralnog tipa drže i dalje balkanske pečalbe.
Jagića, po kome su dijalekti južno od Prilepa prelaz između srpsko-hrvatskog i bugarskog. Šopovi zapadne Bugarske su neosporno po jeziku bliži Srbima nego Bugarima.
Posle srpsko-bugarskog rata 1913. god. Srbija je Bukureškim mirom dobila vardarsku dolinu i oblast zapadne Makedonije. Utvrđeno je da je bugarska propaganda od 1870. do 1912. godine, dakle, za vreme od 42 godine, bila površna.
Zapadnomakedonski varijetet Najbolji predstavnik centralnog tipa je stanovništvo zapadne Makedonije, od planina Jakupice i Babune na istoku, do zapadne obale Ohridskog jezera i leve obale Crnog drima,
Olujić, Grozdana - GLASAM ZA LJUBAV
- Ako treba da idem, ići ćemo zajedno! - rekao sam i tako smo pošli po Rašidu. Atamanov je zadatak bio da zvizne sa zapadne strane Rašidine kuće, a moj da ulovim nekog od klinaca, ako zviždanje ne pomogne i pošaljem ga da joj javi naš dolazak.
Pokušah da priđem kući sa zapadne strane provlačeći se kroz trske, a dve divlje patke šmugnuše u gustiš. Ludački sam želeo da Rašida može da ih vidi.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
i traje otprilike do 1870. To je doba mašte, osećanja, oduševljenja, idealizma; odstranjivanje od zapadne kulture, isticanje narodne kulture, kult potpunog nacionalizma i narodne poezije; književnost mašte i osećanja.
XVIII veka, pod neposrednim uticajem filozofskih ideja i racionalnih reforama Josifa II, Srbi dolaze pod uticaj zapadne kulture i suvremene misli.
Srpsko građanstvo, čim se počelo prilagođavati uslovima novoga života u Ugarskoj, u zemlji zapadne kulture i gde je bilo dosta protestanata, počelo je borbu protiv svemoći crkvene jerarhije.
»Sad se među prosveštenim ljudma ne pita ko je vostočne, ko li je zapadne crkve, no ko je dobrodjeteljan, pošten i vredan čovek.« Crkva treba da sjedinjuje ljude, a ne da ih mržnjama razdeljuje.
primiti »čist i nepokvaren govor naroda srpskog«, »jezik orača i kopača«, jezik krajeva gde se lepo i čisto govori, zapadne Srbije, Bosne i Hercegovine. Svoje načelo »piši kao što govoriš«, on precizuje: »piši kao što narod govori«.
»Nove ideje« ne dolaze Srbima neposredno iz zapadne Evrope, no preko Rusa. Pozitivizam u nauci i realizam u književnosti kao teorije unose u srpski život dva »nova čoveka«
Obojica su ljudi iz naroda, iz jednog kraja, iz zapadne Srbije; obojica imaju narodnu dušu na koju su škole i knjige malo uticale; obojica odlično poznaju narodni život,
Njegova rečenica ima svoju jasnost, gipkost, živopisnost i melodičnost narodnog govora iz zapadne Srbije. Veselinović, uopšte, vredi kao seoski pripovedač i po onome što mu je selo bilo dalo.
Do Borisava Stankovića srpska pripovetka je bila ograničena samo na severne i zapadne krajeve naše; Stanković prvi uvodi u pripovetku naše jugoistočne krajeve, novooslobođene krajeve, deo Stare Srbije
Ćopić, Branko - Bašta sljezove boje
Nekad ga zapadne i državni konj, pa oficirsko sedlo, nova cirada, ašov, bolnički krevet, očuvana kibla, a nije zgoreg smotati i neki
Kapor, Momo - BELEŠKE JEDNE ANE
Na primer, kada je predsednik Zapadne Amulije, Batiš-Hasan-Koki-Petl Bej, poslednji put posetio našu zemlju, bakuta je viknula nasred Terazija: „Živelo
posetio našu zemlju, bakuta je viknula nasred Terazija: „Živelo vekovno prijateljstvo naših naroda sa narodom susedne Zapadne Amulije!
“ Visoki gost je zaustavio svoj automobil, rukovao se sa bakutom i poklonio joj značku Počasnog lovca za jednoroge Zapadne Amulije. Bogami!
Na primer, kada je predsednik Zapadne Amulije, Batiš-Hasan-Koki-Petl Bej, poslednji put posetio našu zemlju, bakuta je viknula nasred Terazija: „Živelo
posetio našu zemlju, bakuta je viknula nasred Terazija: „Živelo vekovno prijateljstvo naših naroda sa narodom susedne Zapadne Amulije!
“ Visoki gost je zaustavio svoj automobil, rukovao se sa bakutom i poklonio joj značku Počasnog lovca za jednoroge Zapadne Amulije. Bogami!
Simović, Ljubomir - PUTUJUĆE POZORIŠTE ŠOPALOVIĆ
u stanju, najlepše te molim, da u Hamletu budeš Hamlet, u Razbojnicima Karl, u Galebu Trepljev ili Trigorin, šta ti već zapadne, ali da preko dana, izvan predstave, u običnom životu, budeš kao i sav ostali svet — ono što jesi, Filip Trnavac?
Petrović, Mihailo Alas - ROMAN JEGULJE
u okeanskoj oblasti između Bermudskih ostrva i Sargaskog mora, a tačnije između 22˚ i 30˚ severne širine, a 48˚ i 65˚ zapadne dužine. Centralni deo plodišta je na jednakom odstojanju od Bermuda i Portorika.
brižljivo sakupljeni i obrađeni za godine 1863—1865, za okeanski prostor između 30˚ i 34˚ severne širine, i 18˚ i 32˚ zapadne dužine, pa je nađeno da su se na tome prostoru, u to vreme, obilato hvatale neke vrste larvi za koje se tada nije
Od maja do septembra te godine brod je prokrstario mora zapadne Engleske, Biskajskog zaliva, Hebrida, Feroerskih ostrva i Šetlanda.
Isti razlog važi i za južni deo Atlantskog okeana, i to čini da slatke vode južne Amerike i zapadne Afrike sve do Senegala, koje su u vezi sa tim okeanom, takođe nemaju jegulja.
polarnu oblast jednu naučnu ekspediciju koja je imala da pređe veliki, težak i opasan put preko celog Grenlanda, od zapadne do istočne njegove obale.
Eliptičnog je oblika, a krajnje granice su mu severne širine od 23˚ i 37˚, i zapadne dužine od 35˚ i 60˚. Duža osovina elipse iznosi preko 2350 kilometara, a površina mu je preko tri miliona kvadratnih
Sastoji se iz devet ostrva i više ostrvaca i leži između 36˚−40˚ severne širine i 26−32˚ zapadne dužine (od Grenviča). Istočna strana sastoji se iz tri ostrva: SanMigel (750 kv. km.), Santa-Marija (97 kv. km.
Njegovo najveće mesto San—Rok, sa 6000 stanovnika, vezano je sa ostalim naseljenim mestima pored zapadne i južne obale ostrva dobrim drumom, na kome se održava autobuski saobraćaj.
na pomenutom francuskom brodu utvrdili su i to da, u pogledu transgresivnih pojava, postoji velika razlika između zapadne i istočne oblasti severnog Atlantskog Okeana.
Petrović, Petar Njegoš - GORSKI VIJENAC
Barjaktaru darivat Evropu — grehota je o tom i misliti! Velja kruška u grlo zapadne. Krv je ljudska rána naopaka, na nos vam je počela skakati; prepuniste mješinu grijeha! Puče kolan svečevoj kobili.
Karadžić, Vuk Stefanović - SRPSKE NARODNE PRIPOVJETKE
Sad na čudu kako će naći zmaja, ali ču da ih ima u najvisočijim gorama i da lete ispod oblaka, pa kad sunce zapadne, i oni slete i počinu po vrhovima planina, te on tamo i čekaše kad će se sunce smiriti, dok evo ti jedan zmaj doleće i
Velmar-Janković, Svetlana - DORĆOL
ih raznih: istočne svetlosti dolaze od Dunava i od Karaburme, nerazgovetne od spokoja staloženog ispod prozračnosti; zapadne svetlosti, obično nemirne, nailaze od Save i drhture iznad visokih zgrada na Obilićevom vencu pa se kidaju na pramenje,
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
Nedaleko od njegove zapadne obale uzdizahu se libijski bregovi, kao kameni zid. Tu, ispod toga zida, prostirala se varoš pokojnika, a malo dalje
On se približi Partenonu. U trouglastom zabatu zapadne strane hrama, koja mu je bila najbliža, sagleda nedostižne skulpture kojima je Fidija predočio raspru Atene i
Iz svih krajeva zapadne Evrope pohitaše u te škole mladi ljudi, željni istinskog znanja, jer su te arapske škole stajale na daleko višem stepenu
Vasić, Dragiša - SABRANE PRIPOVETKE
s treskom pređoše preko neke jaruge, a doktor se okrete k meni, pa me upita: — Zbilja, da li previjalište može da zapadne pod vatru? — A ne, nikako — rekoh ja ozbiljno, — ono je pod zaštitom Crvenoga krsta.
Desnica, Vladan - Proljeća Ivana Galeba
Pa je tjerala još dalje, do one treće tačke kad se prsti počnu zaplitati i pogrešno grabiti, i kad dijete tanjih živaca zapadne u plač i histerično lupanje po tipkama. — Siroto dijete!
Ćipiko, Ivo - Pripovetke
Prvo što zapazi sunce je, što neprimjetljivo, postupice osvaja komad po komad goleti zapadne strane. Ono se rano rodilo tamo otkuda je ona došla, na visima Crne Gore, ali do dolje još nije doprlo, iako je već
Petrović, Rastko - AFRIKA
Sva čar neizvesnosti propala bi. Najzad, ta daleka linija na horizontu obala je Zapadne francuske Afrike. Tamni galebi koji nas nadletaju prvi su vesnici od nje. Do Dakara je još uvek daleko.
Kameno doba zapadne Afrike, kao i Italije, izgleda da spada u vreme egipatske i feničanske kulture, čiji se sitni predmeti često nalaze u
koji mi tako zabranjuje da se oduševljavam ovim urođenicima što su tu kao predstavnici skoro svih plemena ekvatorske i zapadne Afrike.
Svud je tu prašuma, i samo je to gora koja je prašuma. Ostalo je savana. Onaj ogromni prostor, od zapadne do istočne afričke obale, koji se zove Sudan, mogao bi se zvati savanom.
Jakovljević, Stevan - SRPSKA TRILOGIJA 3
— Samo si ti mogao da budeš takav „amza“! — Zaista, ovo su najsmešnije situacije u koje čovek može da zapadne. Oni su se slučajno upoznali. A mogao sam isto tako i ja biti na njegovom mestu.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
usmena književnost nastala je, uz nasleđe koje je morala doneti iz stare slovenske postojbine, na razmeđi istočne i zapadne civilizacije, u susretu sa zatečenom tradicijom na novom tlu, u neposrednom dodiru s nasleđem antike, a kasnije, u
na međi različitih civilizacija, srpske lirske pesme, kako je Grim zapazio, "sjedinjuju prednosti orijentalne i zapadne lirike". "Njihovo biće je", kaže Grim, "potpuno evropsko, i samo po tananosti i bogatstvu misaonih veza...
Kao pisac zahtevao je napuštanje konfesionalnih pretpostavki ranije kulture, prihvatanje zapadne prosvećenosti i stvaranje književnosti na narodnom jeziku prema antičkim i modernim evropskim uzorima.
Glišić, Lazarević i Veselinović bili su iz zapadne Srbije. Iz središnje oblasti, Šumadije, potekli su Svetolik Ranković (1863-1899) i Radoje Domanović (1873-1908), koji
Čajkanović, Veselin - REČNIK SRPSKIH NARODNIH VEROVANJA O BILJKAMA
Trnove Petke, »protinjačka« (tako tu zovu ovaj običaj) izvedena je na taj način što su domaćini proterivali stoku sa zapadne na istočnu stranu kroz rupu duboku oko 1 m (umesto nekadašnjeg tunela) sa nastrešnicom od vrbovog pruća: desno od
Ćipiko, Ivo - Pauci
Sve što je u selu živa uzradovalo se na tu vijest. Istoga popodneva, oko pete ure, sa zapadne strane stadoše se podizati tamni oblaci i zastriješe posvema sunce. Pa kad još odatle i pirnu, u tili čas popusti žega.
On se primaknu k djevojci da čuje ako će i ciglu riječ iz njenih usta ... A sa zapadne strane probi uto čista vedrina. Pokaza se i sunce, pa kroz pročišćeni vazduh sinu žarkom svjetlošću ...
Nenadić, Dobrilo - DOROTEJ
Naspram zadnjeg treperenja zapadne svetlosti video sam samo njihove senke. Jedan je bio plećat i visok. Senku onog drugog, skvrčenu, krivonogu i grbavu i
Milanković, Milutin - KROZ VASIONU I VEKOVE
Princa Evgenija, Maksimilijana Bavarskog, Sibinjanin Janka, janičare Ćuprilića, Sulejmana, Avare, Herule, Istočne i Zapadne Gote, rimske legije i divlje horde.
stanici, preko raspucanih ledenjaka, do visoravni Grenlanda bile su savladane tek polovinom jula, pa je tada, sa te zapadne stanice, krenuo, natovaren na saonice vučene psima, prvi transport za srednju stanicu.
Moralo se misliti na pomoćnu ekspediciju. Ona je na brzu ruku organizovana i, krajem aprila 1931, pošla je sa zapadne stanice, a 8 maja stagla na srednju.
Popović, Jovan Sterija - ROMAN BEZ ROMANA
Znajte vi, na primer, koliko zvezda s istočne, koliko s zapadne strane zemlje ima; znajte o ljubovi bolje nego Ovidije govoriti, i utrkujte se s Platonom koliko oćete, praveći
Nušić, Branislav - AUTOBIOGRAFIJA
koji od ovih pipaka želite da vam se zarije u mozak, pa izvolite sad sami reći: da li je moguće izbeći smrt kad čovek zapadne u kandže ovoga odvratnoga oktopoda?
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Ali glavni napad izvršen je tek godine 1439. „Dok je turski vazal Stjepan Vukčić pustošio zapadne krajeve despotove zemlje, počeo je sultan lično opsadu Smedereva.
tezama: 1) da je poreklo naših starijih junačkih pesama feudalno i 2) da je vezano za „brdovite i teže pristupačne zapadne oblasti“. Prvu tezu Zogović ističe u više mahova, bez ograde i sa ogradom, protivrečeći sam sebi.
“ On voli lirske pesme koje „u sebi spajaju lepote i istočne i zapadne lirike“. On još više voli epske pesme. „Mi bismo ih“, kaže on 1824, „mogli porediti najpre sa španskim junačkim
uvod, III, 2 Moravica — gornji tok Zapadne Morave moreš — možeš Mostarsko polje — ravnica u Hercegovini na jugu od Mostara Mramor — selo sa desne strane
srmajli-marama — marama izvezena srebrom srčali — staklen Stalać — gradić u blizini Kruševca, nad stavama Južne i Zapadne Morave Stambol — Carigrad Stambol-kapija — carigradska vrata, tj.
Ćopić, Branko - Orlovi rano lete
Lako je to bilo reći, ali zaista teško izvršiti, jer je Lunja kao krilata jurila pravo u Prokin gaj. Upala je u Gaj sa zapadne strane kud skoro niko ne zalazi. Okretno je preskakala kamenite krečnjačke škrape, rupe i pukotine.