Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Sima Milutinović i Njegoš, skupljaju narodne pesme, a za njima ceo jedan niz manje poznatih, tako da do sada ima preko 70 zbirki srpskih narodnih pesama. Narodna umetnost stavlja se iznad književnosti obrazovanih ljudi.
su se pevali srpski bojevi sa Turcima, Karadžić se koristi svojim bavljenjem u Nemačkoj, i tu štampa drugo izdanje svojih zbirki narodnih pesama.
Kopitar, stručan referent bečkih romantičarskih listova za slovenske književnosti, povodom Karadžićevih zbirki stao je Nemcima skretati pažnju na novu, originalnu i snažnu srpsku narodnu poeziju.
srpskohrvatskim krajevima, ćirilicom i latinicom, veliki broj popularnih izdanja pojedinih narodnih pesama iz njegovih zbirki. Kao skupljač narodnih pesama Karadžić ima vrlo velikih zasluga.
Navrativši se 1839. u Šibenik, on se dade na ponovno učenje srpskoga jezika i na čitanje Karadžićevih zbirki narodnih pesama, a i sam počne beležiti narodne pesme.
jezikom i nadahnućem iz narodne poezije no je i sadržinom, osnovnim tonom i načinom izražavanja silno odudarala od zbirki ranijih, pa i suvremenih srpskih pesnika.
U Mostaru (1903, 1904, 1905), izišle su tri knjige njegovih Pesama; iz tih ranijih zbirki stihova, iz doba od 1902. do 1912, probrao je kao neku malu antologiju Sunca i senke (Beograd, 1912). 1911.
Radičević, Branko - PESME
55 ĐAČKI RASTANAK 70 PUT 101 NATPISI 145 II 147 GOJKO 150 HAJDUKOV GROB 198 PESME OBJAVLjENE IZVAN ZBIRKI 219 JURIŠ, SRBE!
1849, feb. PESME OBJAVLjENE IZVAN ZBIRKI JURIŠ, SRBE! Konja, Srbe, pa uzjaši, Lati pušku te potpraši, A potrgni sablju golu: Diže zlotvor glavu olu, —
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
Prilikom štampanja ovakvih adaptacija i prerada pesme su, naravno, kao što je to već i inače uobičajeno kod ovakvih zbirki, redovno nepotpisane.
knjizi omogućili da posledice znatnih praznina Matičine Biblioteke bar donekle ublažim upotrebom njihovih potpunijih zbirki.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
godine. U svojoj komparativnoj studiji povodom Vukove knjige iz 1833. godine ocenila je pojavu zbirki srpske narodne poezije kao "jedan od najznačajnijih književnih događaja modernog vremena".
Drugi pesnik Dušan Matić (1898-1980) upuštao se, počev od 1923, u još smelije eksperimente u jeziku i stihu. Tek od zbirki Bagdala (1954) i Buđenje materije (1959) postaje uticajan pesnik.
Opačić, Zorana - ANTOLOGIJA SRPSKE POEZIJE ZA DECU PREDZMAJEVSKOG PERIODA
pošto se Jovan Jovanović Zmaj (1833–1904) smatra osnivačem srpske književnosti za decu, dela objavljena pre Zmajevih zbirki pesama ili uporedo sa njima (najšire gledano, zaključno sa godinom Zmajeve smrti) možemo uvrstiti u predzmajevski period.
U ovom periodu povećava se broj izdatih dela za decu, ali je (izuzev Vukovih zbirki) reč o prevodima i preradama, najčešće sa nemačkog (najviše se prevode Kampe, Vajs, Salcman): Jovan Popović prevodi