Simović, Ljubomir - NAJLEPŠE PESME
U DONjEM GRADU 135 KVANTAŠKA PIJACA 137 RIBARNICA 139 LANjSKI SNEG 140 PITALICA MEĐU KAVEZIMA 142 KOŠAVA 145 VAGA VUKA KARADžIĆA 147 POGLED KROZ TRI PROZORA 149 UPORIŠNA TAČKA 153 IV 154 ČITALAC NA RAJCU 155 MIKENA 156 ČITAJUĆI SRPSKOHRVATSKU
I pitam se šta će nas spasiti: bog, revolucija ili higijena? VAGA VUKA KARADžIĆA Na tas stavljaju maslo, slažu sir, sipaju šećer, pirinač, sipaju orase, na tas izručuju ukljeve, stavljaju smokve,
Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
U isto doba javila se u novoj državi velika figura Vuka Karadžića, koji je, napuštajući stari slovensko-ruski književni jezik, digao narodni jezik na visinu književnog i stvorio potpuno
Preko Zagreba su se načela Vuka Karadžića raširila među sve Južne Slovene na zapadu. Iz njega je potekao veliki pokret ilirstva i južnoslovenstva Ljudevita Gaja,
Kapor, Momo - NAJBOLJE GODINE I DRUGE PRIČE
FNRJ zahvaljuje...« i obojena razglednica Vuka Karadžića, još i njegova diploma za prvo mesto u jesenjem kros-kontriju 1952.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
U pogledu ideja on je preteča Dositeja Obradovića; u pogledu narodnoga jezika on je preteča Vuka Karadžića. JOZEFINIZAM Srpska književnost na kraju XVIII veka pretrpela je isti uticaj i prošla je kroz isto stupanj razvića
racionalizma i verbalnog romantizma »Vukove omladine«, postojale su u osnovu potpune suprotnosti, i romantizam Vuka Karadžića i Omladine znači reakciju racionalizmu Dositeja Obradovića. Kao ranije u Evropi, tako su i kod Srba oko 1860.
I odista, danas, posle više od jednoga veka, Obradović izgleda bliži, moderniji, življi od Vuka Karadžića, sadašnjost i stvarnost daju mu za pravo, i zato je proslava njegove stogodišnjice 1911.
On je veran učenik Dositeja Obradovića i primenjuje ideje svoga učitelja na narodni život; na trideset godina pre Vuka Karadžića on počinje prikupljati narodne umotvorine; uz Jovana Rajića on pokušava da dâ sliku istorijskoga života srpskog naroda i
Na kraju svoga života Stojković je uzeo da dotera prevod Novog zaveta od Vuka Karadžića, i, pokvarivši jezik, izdao je taj prevod kao svoj u Petrogradu 1824. godine.
Prosvećen i književan čovek, on pribira oko sebe pisce, Simu Milutinovića i Vuka Karadžića, 1834. podiže štampariju na Cetinju, u kojoj se počinju štampati srpske knjige. Oko 1840.
je konzervativne elemente srpskoga društva, naročito se oko nje istakli proTivnici pravopisnih i jezičkih reforama Vuka Karadžića. I zato su mlađi ljudi i pristalice Karadžićeve nameravale da osnuju novo društvo. Tako je oko 1828.
Goni ga mitropolit, koji ne može da mu oprosti što hvali Dositeja Obradovića i što je prijatelj Vuka Karadžića; manastirska bratija, od koje se toliko razlikovao svojom inteligencijom, kinji ga, kao što je kinjila i Jovana Rajića;
Ogorčen protivnik Vuka Karadžića, on je ostavio za sobom jedan nedotupavan pamflet Tγžba knižestva serbskago, pisan oko 1833.
Patriot i romantičnog duha, prijatelj Vuka Karadžića, on je narodne pesme još više počeo voleti i ceniti. Još 1817. u Vidinu beležio je narodne pesme.
U zbirku Nekolike pіesnice (Lajpcig, 1826) uneo je i nekoliko narodnih pesama. Po jednom pisanju Vuka Karadžića izlazi da je Milutinović »otišao u Crnu Goru da kupi pjesme«.
1828. skupljao je za Vuka Karadžića narodne pesme u Crnoj Gori. 1833. štampao je u Budimu veliku zbirku Pѣvanniя cernogorska i hercegovačka (drugo,
Kostić, Laza - PESME
MED SNOM 67 DIM 68 POSTANAK PESME 71 U NOĆI 73 MOJA DANGUBA 74 SPOMENI 76 NAD KOSTOM RUVARCEM 77 NA PARASTOSU VUKA ST. KARADžIĆA 80 O ŠEKSPIROVOJ TRISTAGODIŠNjICI 83 SPOMEN JOVANU ANDREJEVIĆU 90 SVETOZARU MILETIĆU 93 SPOMEN NA RUVARCA 94 NA
Sprovedimo mu prtljag, braćo, taj. a doma je već otputovô sam. NA PARASTOSU VUKA ST. KARADžIĆA Parastos opet: vera, ljubav, smrt Od neko doba vile srpske glas parastosa se ne naparasi.
Panić-Surep, Milorad - SRPSKE NARODNE PRIPOVETKE ANTOLOGIJA
Žan-Žak Rusoa o čistoti čovekove prirode, teorije Nemca Herbera »jedinoj pravoj poeziji«, pa sve do našeg Vuka Stef. Karadžića i njegove borbe za narodni jezik.
slovensko pleme po njegovim pogledima na svet i na istoriju njegova života« (Ljuba Stojanović: Život i rad Vuka Stef. Karadžića, str. 101).
U bibliografiji Vukovih radova od Ljube Stojanovića (Život i rad Vuka Stef. Karadžića, str. 762 i 227) to se izričito i kaže, a za tim su se poveli i ostali. Istina, međutim, nešto drukčije stoji.
Ovaj drugi autor često je bio čak i važniji. To nam najbolje potvrđuje primer V. S. Karadžića. Sve što je on zapisao i danas je, s malim izuzetkom, najkvalitetnije u ovom rodu, a bez ikakva izuzetka to je najbolje
5. Vuk Stef. Karadžić: Srpske narodne pripovijetke, Beč 1870 (u nakladi Ane udovice V. S. Karadžića). 6. Vuk Stef. Karadžić: Srpske narodne poslovice i druge različne kao one u običaj uzete riječi, Cetinje 1836. 7.
8. Vuk Stef. Karadžić: Život i običaji naroda srpskoga, Beč 1867 (u nakladi Ane udove V. S. Karadžića). 9. Vuk Vrčević: Srpske narodne prilovijetke ponajviše kratke i šaljive, na svijet izdalo „Srpsko učeno društvo“,
TAMNI VILAET: Prvi put objavljen pod rečju „tama“ u drugom izdanju Srpskog rječnika Vuka St. Karadžića, 1852. Zatim ga je Vuk uvrstio i u rukopis svoje knjige Život i običaji naroda srpskoga, koja je izdata tek posle
“ itd. Mi smo se držali Vukova originala. 2. BAŠ-ČELIK: Rukopis je nađen u književnoj zaostavštini V. Karadžića. Pripovetku mu je bio poslao Maksim Škrljić iz Boke Kotorske; naslov je izgleda dao Buro Daničić, kao i za mnoge druge.
4. U LAŽI SU KRATKE NOGE: Rukopis nađen u književnoj zaostavštini Vuka Karadžića. Pripovetku je bio dobio od Gruje Mehandžića. Objavljena je u posmrtnom izdanju Vukovih narodnih pripovedaka, 1870. 5.
34. SVETI SAVA I ĐAVO: Rukopis nađen u književnoj zaostavštini Vuka Karadžića i objavljen u posmrtnom izdanju njegovih narodnih pripovedaka, 1870. 35.
52. JARAC ŽIVODERAC: Nađena u književnoj zaostavštini Vuka Karadžića i objavljena u posmrtnom izdanju njegovih narodnih pripovedaka, 1870.
ali je znatno slabija. 79. BONIK I BOLEST: Nađena u rukopisima Vuka St. Karadžića i objavljena u posmrtnom izdanju njegovih narodnih pripovedaka, 1870. 80.
Kapor, Momo - BELEŠKE JEDNE ANE
odahnu on sa zadovoljstvom čoveka koji je u emisiji televizijskog kviza „Pokaži što znaš“ ! prepoznao otprve Vuka Karadžića po drvenoj nozi i rajsnegli kojom je pričvršćivao čarapu, jer ga je nerviralo to što mu neprestano klizi naniže.
Karadžić, Vuk Stefanović - SRPSKE NARODNE PRIPOVJETKE
suda; — u Šibeniku: Teofan Popović, sveštenik i učitelj. u Beču 16. Septemvrija 1869. Ana, udovica Vuka Stef. Karadžića. Primjedba Osim ove oglašene knjige mogu se kod mene po naznačenoj cijeni u Aus. vr.
KARADžIĆ. Drugo umnoženo izdanje. U BEČU u nakladi Ane udovice V. S. Karadžića DODATAK U ovome dodatku naštampane su one pripovijetke i šaljive male priče, za koje je Vuk u predgovoru prvoga
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
Govoriti u ovoj 1987. godini o književnome nasleđu, mislim da je nama takođe nemoguće a ne prisetiti se Vuka Karadžića. Zna se da, iako je želeo, Vuk nije imao prilike da obiđe Staru Srbiju, posebice Metohiju, Kosovo i od Kosova istočni
Svakome je od nas, pre svega, jasno da se početak nove srpske književnosti u suštini podudara s jezičkom reformom Vuka Karadžića, pa se kao rodonačelnik nove srpske lirike redovno uzima Branko Radičević.
dali Živomir Mladenović i Vladan Nedić u Akademijinom izdanju Srpske narodne pjesme iz neobjavljenih rukopisa Vuka Stef. Karadžića. Knjiga prva. Različne ženske pjesme. Navodimo i njih: „Pesmu Anđa kapidžija (I, 468), koju je prvi put objavio 1824. g.
Todorović, Pera - DNEVNIK JEDNOG DOBROVOLJCA
Jaoj meni! Kakve krupne stvari zavise od ovako sitnih ljudi! Život ovih hiljada što ovde gmižu zavisi od jednoga Karadžića, od jednoga Komarova, čija mi vojnička solidnost ne uliva nikakve, ama nikakve vere...
Bio je skoro sam. Sve je ordonanse nekud razaslao. — Valjade da traže Karadžića! Hodao je uzbuđeno, srdito i jednako je očajno pogledao na onu stranu kuda je odveo Karadžić devetnaest bataljona.
Borba je trajala do mrklog mraka, no pred noć se okrete za nas nabolje. Černjajev dovuče odnekuda (čini mi se od Karadžića) četiri požarevačka bataljona, te ove sveže trupe potiskoše Turke u njine stare položaje.
Leskovac, Mladen - STARIJA SRPSKA POEZIJA
Katkada je kvarenje išlo i dalje, pa su u Zabavnoj pesmarici Jer. O. Karadžića, Bgd 1854, 218 dodate pesmi tri nove strofe, sledeće i u ovakvom izmenjenom obliku (u kojem je štampana i čitava
Gori”, kaže on: Prilozi za književnost VII, 1927, 283; a preštampana je i u Zabavnoj pesmarici Jer. O. Karadžića, Bgd 1854, 219. Ona se pevala.
O. Karadžića, Bgd 1854, 30—1, bez imena pisca, naravno. Ali je i njena slava prohujala dosta brzo, najpre će biti zbog jezika kojim
1841. Tako proširena pesma štampana je i u Zabavnoj pesmarici Jer. O. Karadžića Bgd 1854, 211—2 (sa ispreturanim poslednjim strofama) kao i u dvema novosadskim Pesmaricama (1862, 1868) na str.
Pesma je odista praštampana u Zabavnoj pesmarici Jer. O. Karadžića, 1854, 44, a vrlo iskvarena, zapravo potpuno izmenjena, štampana je u knjižici Slavonske varoške pesme.
Ljub. Stojanović, Život i rad Vuka Stef. Karadžića, Bgd 1924, 53—4. Potom ju je Milutinović preštampao u svojoj knjižici Nekolike pjesnice stare, nove, prevedene i
još i Vukovu Prepisku Š, 709. Pesma je i preštampavana; nalazi se u Zabavnoj pesmarici Jer. O. Karadžića, Bgd 1854, 166, kao i u Deželićevoj Pjesmarici, Zagreb 1865, str. 701—2, br.
) Da li se pesma odista i pevala, međutim, ne znam; ipak, štampana je u Zabavnoj pesmarici Jer. O. Karadžića, Bgd 1854, 166—7, kao i u knjižici Tamburica, ili najodabranije i najnovije srpske ljubovne, junačke i vesele pesme.
Slavonskih varoških pesama Slavoljuba Slavončevića, Zgb 1847, 16—7; u Zabavnoj pesmarici Jer. O. Karadžića, Bgd 1854, 213—4; u knjizi Banater Liederbuch Temišvar 1863, 70—1; u Deželićevoj Pjesmarici, Zagreb 1865, str. 393—4.
Tako je štampana u Zabavnoj pesmarici Jeremije O. Karadžića, Bgd 1854, 72—3; sa neznatnim izmenama, pod naslovom Slobodno roniti a bez imena pesnika, štampana je i u Deželićevoj
preštampavana: neoštećeno je preštampana u Banater Liederbuch, Temišvar 1863, 93, a prilično iskvarena kod Jeremije O. Karadžića, 1854, 131—2; odštampana je i u Deželićevoj Pjesmarici, Zagreb 1865, 699—700, br.
” — Pesma je preštampana u Zabavnoj pesmarici Jeremije O. Karadžića, Beograd 1854, 93—4, a ima je i po mnogobrojnim lirama, beogradskim n novosadskim.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
prilike 6 Crkvenoslovenski i narodni jezik 7 Ruski uticaj 10 Kretanje ka narodnom jeziku 11 Reforma Vuka Karadžića 12 Ekavica i ijekavica 12 Moderni književni jezik 14 SREDNjEVEKOVNA KNjIŽEVNOST (AUTOR RADMILA MARINKOVIĆ) 1 NARODNA
Reforma Vuka Karadžića Godine 1814. u književnojezičku arenu ulazi neobično darovit i uz to smeli i borbeni samouk, seljački sin Vuk Karadžić,
Oko osnovnih pitanja jezika i književnosti između pisaca iz te sredine i Vuka Karadžića vodio se u toku nekoliko decenija pravi književni rat. Literatura se vezivala za tradiciju 18. v.
Najveći domet dao je u dva lirska speva, Đački rastanak i Tuga i opomene, te u satiričnom spevu Put u kojem slavi Vuka Karadžića i ismeva njegove protivnike. Prva dva dela pripadaju suprotnim stilskim tendencijama.
Opačić, Zorana - ANTOLOGIJA SRPSKE POEZIJE ZA DECU PREDZMAJEVSKOG PERIODA
U same početke srpskog pesništva za decu ubrajamo pesme Luke Milovanova (1789–1828), pisara, učitelja i pobratima Vuka Karadžića, nastale 1810.
veka prepoznatljiva je po izdanjima narodnih pesama i pripovedaka Vuka Stefanovića Karadžića. U ovom periodu povećava se broj izdatih dela za decu, ali je (izuzev Vukovih zbirki) reč o prevodima i preradama,
Poznat je i kao protivnik jezičke reforme Vuka Karadžića. Jovan Subotić (1817–1886), pesnik i političar, rođen je u Dubanovcu, umro u Zemunu.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Po jednoj drugoj podeli, koja potiče od Vuka Karadžića, našu epiku čine pesme starijih vremena (tj. o događajima pre hajdučkog i uskočkog vojevanja), pesme srednjih vremena