Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
su poreklom iz susednih oblasti, poglavito iz Metohije, sa Kosova, iz Hercegovine, od Sjenice, kao i iz Bosne i moravske Srbije.
Osim retkih izuzetka, mahom novih doseljenika, Cincari su se pretvorili u Srbe i u varošima moravske doline, gde su ranije bili dosta mnogobrojni. A sa njima je zajedno nestajalo i stare balkanske kulture.
moravsko-vardarskog varijeteta su se u masama odselili na sever i učestvuju znatnim procentom u sastavu stanovništva moravske doline, od Niša do Smedereva, kao i u sastavu stanovništva istočne Šumadije oko Kragujevca (donji tok Lepenice) i oko
Tresonče, Selce i Osoj zauzimaju položaje koji podsećaju na položaje planinskih sela moravske Srbije. Niža su od Galičnika.
Mijaci su se bavili ovim poslom i izvan svoje oblasti: njihovih drvorezačkih radova ima i po mnogim crkvama moravske Srbije. Njihov drvorez me je podsetio na mnoge rezbarije koje se vide po kućama i po crkvama u Karpatima.
Dakle je moravska ženska nošnja, kad se uporedi sa kosovskom, prosta i dosta neukusna. Moravske žene kažu da su zauzete zimi poslovima oko stoke, te ne mogu kao besposlene Kosovke (čije je zanimanje zemljoradnja)
Pošto moravske žene ne donose u miraz skupoceno i bogato odelo, Kosovci se njima ne žene. Naprotiv Moravci se rado žene Kosovkama koje
U tom pogledu Kosovo izgleda prema Moravi kao oblast ustaljenog stanovništva. Zbog nesigurnosti i pljačkanja mnoge su se moravske porodice seljakale i tražile „pojak gospodar“ koji bi ih zaštitio od arbanaškog zlostavljanja.
Znatne je plodnosti Vardarija, ravan oko Vardara, na kojoj žita uspevaju kao po boljim dolinama moravske Srbije, a kukuruz je, zbog dovoljne vlage, iste plodnosti kao tamo. U njoj rađa najslađi pasulj Balkanskog poluostrva.
Veliko proširenje moravske doline oko Bujanovca nazvaću bujanovačkim Pomoravljem. Niskom prečagom ono sužava dolinu Moravice na jug iznad sela
Kao u obliku kuće i u nošnji osećaju se ovde uticaji iz moravske doline sa severa i u razvitku jezika i psihičkih osobina, jer je bujanovački kraj bio u stalnom dodiru sa severnom
Bosne i Hercegovine, a u sremsko-banatskom varijetetu stanovništvo poreklom od doseljenika sa Kosova, iz Metohije i iz moravske i vardarsake Srbije. U Slavoniji su izmešani pravoslavni i katolici, ali većinu čine katolici.
Ćosić, Dobrica - KORENI
O svima koji se ogazdiše šaputalo se da su orući i kopajući našli ćupove zlata. Po verovanjima i predanjima, nije bilo moravske makve, veće bare i gaza na rekama gde se Turci nisu bili podavili s bisagama punim dukata.
Todorović, Pera - DNEVNIK JEDNOG DOBROVOLJCA
Mene danas gotovo silom ulisaše u činovnike đeneralnoga štaba timočko-moravske vojske — prosto peći rekviriraše me, kao što se rekvirira seno, zob, so i druge stvari.
« Ovaj mi telegram dade povod da prema materijalu, koji imam pri ruci, razgledam kakav je taj položaj timočko-moravske vojske, o kome đeneral veli da »nikad nije bio povoljniji.« Evo šta sam našao.
obići aleksinačke i deligradske položaje, pa ce uputiti pravce Paraćinu i Ćupriji, što bi prinudilo glavni deo timočko-moravske vojske da napusti Aleksinac i Deligrad, da se u brzim marševima povlači Paraćinu, gde bi je Turci, pošto raspolažu
se i sići, topove je lako na nju ispeti i spustiti ih, a opet ko ovu kosu drži, taj vlada gotovo svom levom obalom moravske doline od naše granice pa do pod sami Aleksinac.
Između ostalih potkrepljenja, naredio je da s leve obale moravske pređe na aleksinačku stranu i odeljenje majora Steve Velimirovića koje se 11 avgusta borilo ceo dan na žitkovačkim i
»Glavnokomandujući timočko-moravske vojske, đen. Černjajev.« Dok sam ja tražio hartiju da napišem ovu kobnu naredbu, đeneralu Černjajevu dođoše druge lutke.
U pismu je bio izliv bola ucveljenog bratskog srca. Kapetan Velimirović tražio je otpust iz timočko-moravske vojske, gde je đeneral komandant.
Nenadić, Dobrilo - DOROTEJ
Ali šta vredi njegovo slabačko svetlucanje kad nailaze tmurni dani, blatnjave vode moravske i ljuti severac. Ili će ga studeni vetar razvejati po reci ili će ga prekriti ilo. Kako da ga zaštitim?
ako ga je bilo, poticalo je od drugog nečega, verovatno od vatrice koju je zaždio crni đavo, ko drugi, od ove mlake moravske vode koju je sunce celi dan grejalo, koja ne rashlađuje kao ona januarska, nego raspamećuje.
Šantić, Aleksa - PESME
'' ''Vaj, rano li te san studeni srete! Kada ćeš iz te postelje olovne Ustati, sine?'' — ''U moravske čete Kada me, majko, nova truba zovne.'' ''Sunce se vraća. Evo tica, gnezda, A tebe nema.