Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Srbi i Bugari zovu ovo stanovništvo Šopovima, što označava da su u razvitku zaostali, sirovi ljudi.* Međutim, oni ne primaju ovo ime.
Ovaj se gornji deo Morave do sela Vitine zove Jezava, a naniže se označava prosto kao Morava. Donja Morava ili Izmornik je od Prilepnice do Končuljske klisure, gde se Morava probija između
Ignjatović, Jakov - VEČITI MLADOŽENJA
“, reči kojima je Julije Cezar javio u Rim svoju pobedu u Pontiskom ratu; njima se takođe označava neka brzo svršena stvar ili lako postignut uspeh vivat (lat. vіvat) — živeo!
gomme élastique) — ovde: Šamikina uzrečica bez nekog određenog smisla, najčešće označava prostotu; inače: gipkost, rastegljivost Damenzeіtung (Damencajtung, nem.) — Ženske novine (list) dandy (dendi, eng.
) — Šamikina uzrečica koja označava nešto lepo i otmeno; nešto kao lutka iz kutije, iz izloga kadiva, kadifa — vrsta skupocene tkanine, somot, pliš
Trebješanin, Žarko - PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI
¹⁹ Odbijanje od sise vrši se u granično vreme koje označava završetak određenog perioda: u petak, kad je pun mesec itd. Dete se obično doji godinu ili dve dana, katkad i duže.
sluga; 2. sužanj; 3. domaće čeljade i 4. član zadruge, porodice.⁶ Stara srpska reč „otьrokь“ označava dete (npr. „rodi sego svetago njtroka“), ali i roba (slugu) „koji je sjedijo na zemlji crkvenoj ili vlasteoskoj i dužan
⁷ Veoma je indikativno da ista reč „otrok“ u starom srpskom (ali i ruskom, slovenačkom) označava dete, ali istovremeno i pripadnika socijalno i pravno najniže klase u srednjovekovnoj Srbiji — kmeta (roba).
sisanjem, ono se ponegde naziva „sisanče“, a kao sinonim upotrebljava se i reč „odojče“ (u Vukovom Rječniku ova reč označava samo prasence!). Za malo dete na Kosovu se „od starina“ pored reči „odojče“ koristi i reč „ludo“.
U ovom uzrastu, međutim, već počinju da se javljaju reči koje diferenciraju žensko i muško dete. (1) Dečak. Ova reč označava muško dete uzrasta od 6—7 godina, pa do 10 godina.
U Homolju se za muško dete u ovom dobu kaže još i „dečko“, odnosno „švrća“. (6) Devojče je termin koji najčešče označava žensko dete uzrasta od 3 do 7, pa i do 10 godina.
¹³ Sima Trojanović navodi da se u Donjem Uncu za momčuljka kaže „prlabuč“, a ova reč označava dečaka „koji je iz dece ispao a u ljude ne prispeo“.¹⁴ U srezu boljevačkom za momčića kaže se još i „čirak“ i „šiparac“.
Razvoj je nešto više od rasta, od pukog gomilanja kvantitativnih promena jer podrazumeva kvalitativne promene, a označava i mogućnost stvaranja novog („Iz drače ruža se rađa“; „Od plašljiva ždrebeta mnogo puta dobar konj iziđe“).
samo čovek i žena sa još nedoraslom decom (ili bez dece), obično se za njih kaže: samotinja“, još češće kratinja (ova reč označava siromašno materijalno stanje).
Kapor, Momo - NAJBOLJE GODINE I DRUGE PRIČE
Taj crtež je u meni budio neki čudan strah. Iscrtana površina morala je da označava nešto važno; kao da su nam sudbine stajale nadohvat ruke.
Danojlić, Milovan - NAIVNA PESMA
od svakog slova, od svake reči; reč je bila na početku, i ona je danas: teški znak, i zavisan i nezavisan od onoga što označava.
Uz to, i grafički znak „liči” na ono što se označava. Iz toga bi proizilazilo da su reči, pri nastajanju, birale glasove prema grafičkom izgledu znakova, ili obrnuto, što
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Kako u pogledu jezika tako i u pogledu versifikacije poezija Branka Radičevića označava veliki napredak, kad se ima na umu kako je bila prosta metrika ranijih srpskih pesnika.
REAKCIJA OMLADINSKOJ POEZIJI. — Vojislav J. Ilić označava jedan prelom i preobražaj u srpskoj poeziji: kraj stare romantičarske poezije i početak nove artističke i verističke.
I po idejama, i po motivima, naročito po formi, njegova poezija označava reakciju omladinskoj poeziji. To nije išlo odmah, i u prvim njegovim stihovima ima još tragova omladinske poezije,
POLITIČKA I SOCIJALNA POEZIJA. — On ipak ne označava kidanje svih tradicija u srpskoj poeziji. Kao pesnici pre njega, i on ima političkih, nacionalnih i socijalnih pesama.
Sud Vulovićev nije uvek siguran i tačan, on ima mnogo lažnih romantičarskih ideja, ali taj njegov rad označava znatan napredak.
OPŠTI POGLED. — Svetislav Vulović označava znatan napredak u poslovima koje je radio. On ima svojih mana: on nema moći da se usredsredi na jednom predmetu, i
U celom svom radu Rakić označava jedan veliki napredak u srpskoj književnosti. Mislen bez pedanterije, dubok bez nejasnosti, rečit bez emfaze, liričan
Panić-Surep, Milorad - SRPSKE NARODNE PRIPOVETKE ANTOLOGIJA
Tako se za srpsku književnost začedila narodna pripovetka. Godina 1821 označava njen rođendan. Te godine, počev od 8 novembra, Vuk je u Dodacima za četiri broja Davidovićevih Novina Srbskih u Vieni,
Lalić, Ivan V. - PISMO
što zrači Usijan kao crno sunce, kvazar Nevidljiv oku na blizinu sviklom, U korenju je stabla što je niklo u zavet što označava i znači: Izlazim svako jutro kao Lazar. (3.
Crnjanski, Miloš - Lirika Itake
vaze, na kojima se vitlaju bogovi i bahantkinje, i cvetaju tirzosi, ređaju se u daljini kao granitno kamenje kojim se označava međa na zemlji.
Velmar-Janković, Svetlana - DORĆOL
KAPETAN-MIŠINA 74 STARA ČARŠIJA 82 DORĆOL Mimiju „Dort—jol je turska reč i označava (raskrsnicu) četiri puta ili četiri sokaka.
u visoku zgradu, sa kupolom, ukoso od Doma JNA: zidana tridesetih godina ovog veka, sačuvana u bombardovanjima, ona označava početak Ulice 29. novembra.
Milanković, Milutin - KROZ CARSTVO NAUKA
„Takvim užetom služe se oni i pri drugim geometrijskim poslovima, pa zato reč harpedonapt označava onoga koji vrši praksu geometra.
rukom prema vrtu, raširi svih pet prstiju svoje desnice, stavi je pred svoje čelo i učini njom pokret koji u mimici označava šašavost.
Prva od njih označava početak Mesečeva pomračenja, a druga njegov svršetak. Evo, dakle, ovde počinje Mesec da ulazi u Zemljinu senku, dok se
Vasić, Dragiša - SABRANE PRIPOVETKE
dana najvećeg praznika, pitanje čini neiskazano prostije i zaključak jasniji od svega što se kao jasno na božjem svetu označava.
Desnica, Vladan - Proljeća Ivana Galeba
ona moja stara netrpeljivost prema kapama i šapkama, rozetama i amblemima, epoletama i gajtanima — prema svemu što označava i simbolizira vlast.
Uzalud sam čekao repliku. Etida je tekla dalje. — Za mene, mehanički besprijekorni klavir naših dana označava u muzičkoj praksi otprilike onaj prelom koji je u ekonomiji obilježen početkom industrijske proizvodnje.
Pupin, Mihajlo - Sa pašnjaka do naučenjaka
Lagranže je našao lepo rešenje za ovaj istorijski problem, a rešenje označava početak jedne epohe matematičke fizike. Ovo rešenje omogućilo mu je da analizira treperenje violinske žice, poznagi
Svaka činjenica u prirodnim naukama označava neko delovanje, jer inače ne bi mogla prodreti u dubinu naše svesti. Delovanje je život u najširem smislu reči.
Petković, Novica - SLOVENSKE PČELE U GRAČANICI
Ali kod Stankovića tamo ima i dopunsko značenje: označava prostor na ivici varoši, a ona se tog mesta plaši. Na osnovu samo ovog jednog jedinog primera može se zaključiti da je
prostor, koji je u odnosu na naš diskontinuiran, malen, zatvoren, hijerarhijski organizovan, mada pri tome može da označava kosmičke razmere.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
Njome se, zatim, tačno označava izvor znanja na koji će se autor delimično oslanjati sve dok u središte ne dođe sama junakinja: to su porodične predaje i
203 Što je međutim kod Stankovića specifično, to je da tamo ne označava samo dalje mesto, nego povrh toga i jedan poseban prostor: prostor na rubu varoši, gde se ista junakinja Zlata u Pevcima
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
Tako se poznati šuštavi konsonant u engleskom označava sa sh, u francuskom sa ch, u italijanskom sa sc, ili sci, u nemačkom sa sch, u švedskom sa sj, u poljskom sa sz itd.
Tako se ceo period koji obuhvata od 90-ih godina prošlog veka pa do Prvog svetskog rata označava terminom koji je zajednički za većinu srednjoevropskih i južnoslovenskih književnosti - moderna.
Čajkanović, Veselin - REČNIK SRPSKIH NARODNIH VEROVANJA O BILJKAMA
VRATIČ Rheіnfarn (tanacetum crіѕpum, tanacetum vulgare). Vratič, povratič (umanika, Šulek). »Vratič« označava biljku koja magičnim načinom vraća nešto na staro stanje, koje je tuđim vradžbinama bilo poremećeno.
Prema verovanjima našeg naroda, l. je i drvo mudrosti, znanja. »Nije tri puta oko l. sastavljen« (Vuk, Posl., 4243) označava čoveka koji je sulud, tj.
Oman, takođe i: veliko zelje, veliki koren, [devesilje, devesilj (i u drugim slovenskim jezicima može da označava različite biljke, upor. RJA, ѕ. v.), omanovina, debelica, debela trava (SEZ, 45, 183)], ovnak, ovnika (Sofrić, 172).
S obzirom na to da se biljka zove i majkine oči, nije neverovatno da žaba ovde označava neko starinsko žensko božanstvo, čiji je ona atribut (upor. ‹ѕ. v. Pšenica›).
U gatanju na Sv. Iliju »pun orah označava sreću, a kvaran nesreću« i toga dana se, ako zagrmi, »stavlja kamenje na orahe, da bi se sačuvao njihov plod od opadanja i
npr. SEZ, 32, 1925 224, boljevački srez, gde belo zrno označava ovce, a crno koze; GEM, 27, 416; 28—29, 197, Resava, gde p. označava svinje, ovce, kokoške i guske).
SEZ, 32, 1925 224, boljevački srez, gde belo zrno označava ovce, a crno koze; GEM, 27, 416; 28—29, 197, Resava, gde p. označava svinje, ovce, kokoške i guske).
Ilić, Vojislav J. - PESME
III Sve što god živi - svom se padu kloni; Promenom vreme označava hod; Ono nam daje veru i obara, Slabi i snažni ceo ljudski rod.
Milanković, Milutin - KROZ VASIONU I VEKOVE
Ta nauka prati, svojim izračunavanjima, kretanje nebeskih tela u drevnu prošlost i daleku budućnost i označava jedan od najviših vrhunaca do kojih se ljudski um uzdigao. Ona je bila jedno od glavnih oruđa za moje naučničke radove.
Nušić, Branislav - AUTOBIOGRAFIJA
Više tačaka je znak koji označava nezavršenu misao. Nije nam nikako išlo u glavu kako može biti nezavršenih misli; kad si je već počeo, završi je.
Tako, na primer, lopov zavuče ruke u tuđu kasu a naiđe iznenada policija; to je onda odista nedovršena misao, koja se označava sa nekoliko tačaka...
I to je nedovršena misao, koja se označava sa nekoliko tačaka.... Ili uvuče se gospodin kod mlade žene kad joj muž nije kod kuće i taman mlada gospođa sela u
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
8 Reč pobratim označava veoma važan i u narodnim pesmama često pominjan odnos među ljudima. Čovek ili žena pobratimi nekoga kad mu u kakvoj
Tise u Dunav titi (htiti) — hteti titreike — sitni ukrasi koji trepere, šljokice tovar — 100 oka (u pesmama najčešće označava neodređenu veliku količinu) tovar blaga — 100000 srebrnih groša, velika svota Todor od Zadra — (možda) Todor