Jakšić, Đura - PROZA
po duvarovima behu udešene od belih dasaka police; po njima je kapetanov pisar smestio svu arhivu, sva akta od oslobođenja Srbije pa do četrdeset pete godine, upravo do dana kad će se i Milisavljeva krivica crnim slovima zabeležiti da umnoži
Stanković, Borisav - BOŽJI LJUDI
XX Početak oslobođenja. Pred rat. Crkvu počeli i po drugi put da dižu. Prvi put je razorili Arnauti i ostali Turci kad videli kolika visoka i
Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
Posle oslobođenja Srbije Bugari su u njoj nalazili utočišta. U to su vreme mnogi Bugari pohađali više škole u Beogradu i u Kragujevcu.
Promena geografske sredine. — U doba oslobođenja, u početku XIX veka, najveći deo beogradskog pašaluka ili Šumadija, bio je pokriven lugovima i šumama, naročito
maja u Ostružnicu na konak dođemo“. Veselost je dostigla vrhunac u prvim decenijama posle oslobođenja Srbije. Šumadinci su bili srećni, što su se oslobodili turskog jarma i što su mogli živeti u redu i miru.
Kad su došli na Krf hiljadama umiru od iznemoglosti, ali posle četiri meseca se oporavljaju i pripremaju dan oslobođenja. Oni koji su ostali u zemlji, zauzetoj tuđinom, držali su se isto tako divno.
U tursko doba se Stari Vlah smatrao kao prava hajdučka oblast. Još dugo posle oslobođenja Srbije Starovlasi su bežali u šumu i odmetali se u hajduke zbog nepravde, često beznačajne, bar po našem današnjem
Svi su prožeti mišlju oslobođenja srpske zemlje od tuđinskog jarma — svega „što je naše od starine bilo“, kako pesma kaže. Znaju joj granice, slavne
Ličani su se odmetali u hajduke i stalno se borili sa begovima. Posle oslobođenja, 1689. god., Turci su izbegli ili se pokrstili, ali je Lika ostala na međi turske Bosne i mletačke Dalmacije, dakle na
Hajdučija se, dakle, u Lici produžila i posle oslobođenja, kroza sve vreme Vojne granice, do u drugu polovinu XIX veka. Lička hajdučka epopeja trajala je oko tri veka i
godine. Posle oslobođenja Lika je postala glavni deo karlovačke Vojne granice. Nemački upravnici Vojne granice su osetili da se na osnovi onih
nacionalna i verska osećanja ovoga stanovništva: raspaljivali su ih u ratovima protiv Turaka, tobož preduzetim radi oslobođenja njihove braće „od Turaka bez vere i zakona“.
Drugi imaju tursku gospodarsku ćud i tiranske navike gospodara i nasilnika. Ovo se pokazivalo i posle oslobođenja 1912. godine, jer su se mnogi hrišćani sećali turskoga gospodstva i Turskih načina i počeli su se u tome smislu
Pa i posle oslobođenja 1912. godine na mnogim se hrišćanima zapaža da novo stanje ne shvataju potpuno; na licu im se još vidi strah.
Trebješanin, Žarko - PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI
¹² I kasnije, posle oslobođenja od Turaka, dok su uslovi privređivanja bili primitivni i dok je bila dominantna naturalna privreda sa oslanjanjem na
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Srbi, koji su već tri veka stradali u turskom ropstvu, držali su da je došao čas njihovog oslobođenja, digli su se na oružje i pridružili carskoj austrijskoj vojsci.
To je pesma jednog patriota i hrišćanina koji slavi pobede hrišćanskog oružja i početak oslobođenja od Turske. U spevu ima mnogo istorije i pojedinosti, često sasvim tehničkih, o rasporedu trupa pri jurišima, o broju
vodila između crkvenoga i svetovnoga elementa, teokratije i građanstva, i počinje popularisati kod Srba ideje duhovnoga oslobođenja, verske snošljivosti, crkvenih reforama, modernog kritičnog duha i naučnoga obrazovanja.
u snagu srpskoga naroda, u njegove samostalne kulturne i državne sposobnosti, i gledaju u oslobođenju Srbije početak oslobođenja celoga srpskoga naroda.
i 1870) i ujedinjene Nemačke (1866. i 1870—1871). U toj atmosferi mislilo se da je kucnuo »izvesni čas« srpskog oslobođenja i ujedinjenja, prekoravala se Srbija što pedeset godina ostaje u »blatomiru«, obožavala se Crna Gora koja je neprestano
se Crna Gora koja je neprestano na ratnoj nozi, i Omladina je srpske duhove pozivala za blisko delo nacionalnog oslobođenja i ujedinjenja. Omladina je u posao ušla sa širokim programom i velikim planovima.
književnosti javio naročito u vidu kulta srednjega veka, u Francuskoj u obliku individualizma, kod Srba se javio u vidu oslobođenja od školske literature i pedagogije, jakog nacionalizma, slovenskog i srpskog, vraćanja ka narodu, kulta narodne
On je živeo u doba kada su u Srbiji umirali poslednji ratnici i očevici narodnog oslobođenja u početku XIX veka, i on je ili beležio njihova pričanja (Pričanja Petra Jokića o događajima i ljudima iz prvog ustanka,
obrazuje svoju dušu prema idealnim ličnostima ruskoga pisca i njegovim humanim i slobodnim idejama ličnog i opšteg oslobođenja.
se osporavati, ali u romanu ima mnogo dubokog nacionalnog osećanja, ima uzbuđenja i svečanog tona u prikazivanju epopeje oslobođenja srpskog, i kao popularan istorijski roman Hajduk Stanko je uspela stvar.
Moderne ideje duhovnog, političkog i socijalnog oslobođenja on je smatrao kao jednu izopačenost duhova, bolesno fantaziranje, zaludno trošenje srpske narodne snage, nesvesnu izdaju
Romantičar po svome duhu, ne mareći za »hladan, bezdušni Zapad«, kako je sam pisao, u Nišu, odmah posle oslobođenja, naišao je na komad živopisnog, egzotičnog Istoka, gde se stari život, stare ideje sačuvale u svoj svojoj snazi.
Stanković, Borisav - IZ STAROG JEVANĐELJA I STARI DANI
Traži konja i sablju, neku staru, veliku, koju je za vreme oslobođenja dobavio od nekuda. Zatim, eto ti njega na svome vitkom i besnom doratu, obučen u vojničkim, crvenim pantalonama, sa
Crnjanski, Miloš - Lirika Itake
neka, naša, aristokratija. Hranili smo se po prčvarnicama, a imali smo i studentsku menzu, u zgradi, na Bulevaru oslobođenja iznad Slavije, gde je posle bila Viša pedagoška škola.
Danojlić, Milovan - KAKO SPAVAJU TRAMVAJI I DRUGE PESME
ZBOG ČEGA NE VOLIM PRAZNIKE Ti vašari, kad se seljaci u varošicu sjave, Dani oslobođenja Uba, Knića, Višnjice, Parade i sabori, teferiči i salve, Stogodišnjice i šeststogodišnjice, Svetkovine sa mnogo piva i
Stanković, Borisav - NEČISTA KRV
da on beži iz straha od sirotinje, koja će, ako nije već, a ono sigurno doći, kao što je znala da im još odavna, i pre oslobođenja, imanje a naročito čivluci i vodenice nisu kao što treba.
On, Tone, imao je samo da njemu donese novac i da to niko ne dozna a sve ostalo bilo je sporedno. Ali posle oslobođenja došli su sudovi i parnice.
I Tone je sa advokatima, kojima se tada, | posle oslobođenja, sva varoš napunila, i koji su čak i na mamuzama napoleone nosili, sve lepo uredio i prečistio, tako da ništa nije
Vasić, Dragiša - SABRANE PRIPOVETKE
bez sumnje, izravnata: ona njegova mučna sumnja koju mi je uzgred i vrlo oprezno nagovestio onoga dana kad smo se, posle oslobođenja, prvi put sreli u Novom Sadu. Ali ko je taj nitkov što se usudio oklevetati jednu ženu kao što je moja snajka?
Reče mi da je svratio kući na dva dana, ali da bi bolje učinio da je obišao, jer mu ovi prvi dani oslobođenja ne bi bili gorki kao sad.
preobrazi se i krv mu ponova u lice pojuri: „A jao, veli, diko naša, uzdanice naša, plamene živi, prvo čedo našeg oslobođenja.
Desnica, Vladan - Proljeća Ivana Galeba
A pošto taj osjećaj oslobođenja (pouzdano sam zapazio), porasta uporedo sa stepenom preciznosti izraza, sasvim mi je shvatljivo ono grčevito upinjanje za
(Kažu da je srodna teoriji „oslobođenja”, i iz istog izvora, i teorija o „umjetnosti kao kompenzaciji.” Poznavao sam pjesnika fizički neugledna stasom, znatno
— Ne, to ne mora da je na vlas isto što i teorija „oslobođenja”!) Jednu dalju zapreku mom pisanju vidim u tome što sam strašno, baš strašno neuk.
kad se prezre i napusti jedan zaklon, najčešće se ne nađe nikakav drugi: onaj isti nemir prevladavanja i neprestanog oslobođenja zna postati demon koji nas goni dalje te odbacujemo redom sve šanse spasenja, rušimo sva jedva izborena usklađenja,
— Ta ima li neslobodnijeg duha od mene? Čemu li sve ja ne robujem! ... Takva su uostalom, čini mi se, sva oslobođenja: čovjek se oslobodi jednog robovanja da bi tim samim odmah potpao pod stotinu drugih, nestalnih, promjenljivih,
Čitavog sam se vijeka od nečega „oslobađao”! Život mi nije bio drugo nego niz susljednih „oslobođenja”. Odbacivao sam od sebe sve, svlačio se do gole kože, kao brodolomac pred skok u valove.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
Nečistu krv opisuju kao realistički roman, usredsređen na društveno preraslojavanje u jednoj balkanskoj varoši posle oslobođenja od Turaka.
Jer otac je posle oslobođenja varoši (istorijski je to 1878. godina) zajedno s Turcima odbegao kao osiroteli kolenović. Pravo usporavanje, međutim,
Tako, na primer, materijalno propadanje efendi-Mitine kuće, naročito nakon oslobođenja od Turaka i gubljenja starih, po tipu feudalnih povlastica (u zemljišnim posedima, ali i u trgovini), ima znatnog udela u
Božović, Grigorije - KOSOVSKE PRIČE
Sreća ga je čudno služila da je izašao na glas, da ga se strašno boje i da nekako sačuva glavu do prvoga oslobođenja. Do velikoratne najezde bio je vitez prema susedima: ni jednoga inoverca nije ni mrko pogledao.
Miljković, Branko - PESME
niko nije postao pesnik Svet se deli na one koji su zapevali I one koji su ostali robovi Ali dolazi dan velikog oslobođenja Pesme će se otvoriti ko tamnice Pesnici će biti uništeni Pesme će biti prilagođene Kad narod otkrije tajnu kako se
Jakšić, Đura - STANOJE GLAVAŠ
ISAK: To, kanda, beše majka Boškova?... BOŠKO: Ona, nesrećna!... Nije slutila Da će za ljubav oslobođenja Izbavljenoga sina izdati! VUK: Nesrećnica!... A mogli su nas Turci sve kao repu poseći!
Todorović, Pera - DNEVNIK JEDNOG DOBROVOLJCA
Pa dokle tako? Kakve celji ima više ovaj užasni rat? Poveden je radi oslobođenja podjarmljene braće. Ali ta se celj odmakla u nedogled.
Nastasijević, Momčilo - PESME
ІX Nežnom ljubavlju voleću te, Bože. Ti, čija ruka znala me odbranit. Bog mi bi uvek zaštita i grad I štit i kula oslobođenja.
Stanković, Borisav - TAŠANA
u početku zida, stoje mala vratanca, kapidžik, a ostali zid je prav, pola od cigle a pola od letava, obojenih, posle oslobođenja, narodnom bojom; crveno, plavo, belo. Kroz taj zid od letava vide se nove, po planu podignute kuće Tašaninih sinova.
Nušić, Branislav - AUTOBIOGRAFIJA
začela se među narodima Balkanskoga poluostrva ideja o zbliženju i zajednici, te da udruženi pregnu na zajedničko delo oslobođenja.
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Marka Kraljevića, Brankovića i Jakšića, Crnojevića, Ugričića i junaka Hrvaćana, hajdučki, uskočki, muslimanski, oslobođenja Crne Gore, oslobođenja Srbije.
Brankovića i Jakšića, Crnojevića, Ugričića i junaka Hrvaćana, hajdučki, uskočki, muslimanski, oslobođenja Crne Gore, oslobođenja Srbije. Po jednoj drugoj podeli, koja potiče od Vuka Karadžića, našu epiku čine pesme starijih vremena (tj.
8 Pesme o oslobođenju Crne Gore i Srbije U pesme „novijih vremena o vojevanju za slobodu“ spadaju ciklusi oslobođenja Crne Gore i oslobođenja Srbije. „Oslobodilačka borba u Crnoj Gori“ — kaže B.
oslobođenju Crne Gore i Srbije U pesme „novijih vremena o vojevanju za slobodu“ spadaju ciklusi oslobođenja Crne Gore i oslobođenja Srbije. „Oslobodilačka borba u Crnoj Gori“ — kaže B.
“ O ovoj borbi govori ciklus oslobođenja Crne Gore. On prema Pavlu Popoviću — obuhvata pesme „o poznatoj istrazi poturica (1707) koju je Njegoš proslavio u