Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Radnja je u romanu sasvim sporedna, glavne su digresije i refleksije, u kojima se pisac lako i neusiljeno podsmeva romanima po »starom kalupu« i »romandžijama« vrste Milovana Vidakovića.
posao Njegoš je radio kao istoričar i kao političar, suviše obraćao pažnju na istorijske pojedinosti i činio političke refleksije suvremenog čoveka. Crnogorski život je ulepšan, a ljudi su idealizovani.
Istorijski događaj dao je samo okvir delu, ali ono što je najlepše u njemu to su visoke refleksije, filozofska dubina, snažan patriotizam, živi opisi narodnih običaja i tradicija, reljefni herojski tipovi, lapidaran,
On samo prikuplja materijal, i ako što doda to su istorijska moralisanja i naivne patriotske refleksije. To su sve proste zabeleške jednog vrednog i dobronamernog nestručnjaka, koje i kao sirov materijal, nekritički unošen,
Kao ubeđen romantičar on je nasuprot staroj poeziji refleksije stavljao novu poeziju mašte i osećanja i bio advokat cele nove romantičarske pesničke škole.
Vasić, Dragiša - SABRANE PRIPOVETKE
sloboda, sloboda individuuma; ova poslednja se međutim nužnim načinom javlja kao subjektivna sloboda, kao sloboda refleksije i dejstvuje razorno.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
epskih slika iz narodnog života, a završava se prizorima zasnovanim na paralelizmu istorijskih zbivanja i filosofske refleksije.
Sekulić, Isidora - Kronika palanačkog groblja
Te je okolnosti mali gimnazist opisao kako je mogao, ali je umeo iz njih izvesti zanimljive dečačke refleksije. „Ja sam se vozio na Tisi, i išli smo polako, kao da nismo išli ni mi ni voda.