Cvijić, Jovan - PSIHIČKE OSOBINE JUŽNIH SLOVENA
U ovim dvema oblastima, vrlo udaljenim jedne od druge, nailazi se na iste glavne psihičke osobine. Ali su geografski, socijalni i istorijski uzroci učinili te su se raznoliko razvijale i dali im posebne pečate.
Uzroci su geografski, ekonomski i socijalni. Izuzevši neke kotline, ove oblasti nisu onoliko plodne kao severne balkanske zemlje.
Olujić, Grozdana - GLASAM ZA LJUBAV
One su se smejale, zaklanjajući šakom usta da im se ne vide socijalni zubi koje je pijani zubar pravio uvek pola santimetra duže, tako da s njegovim zubima niko nije mogao da zatvori usta,
Trebješanin, Žarko - PREDSTAVA O DETETU U SRPSKOJ KULTURI
²⁷ Iz ovih svadbenih rituala vidimo da momak ženidbom stiče viši socijalni status, dok devojka, međutim, udajom biva degradirana, gubi mnoge privilegije, pre svega slobodu, zaštićenost i
„švigarica“ (pod Fruškom gorom), „cura“, „keva“ (Bosna), što su sve reči koje ukazuju na nedovoljno određen psiho-socijalni status ovih devojčica koje više nisu deca, a još nisu postale devojke. (5) Adolescent.
Nizak socijalni položaj deteta vidi se i po njegovom oblačenju. Deca, posebno leti, idu gotovo gola. Mala deca su mnogo lošije, neugledni
Dete zapravo i nema fiksiran položaj jer se njegov socijalni status neprestano, mada sporo i gotovo neprimetno menja sa uzrastom.
Kada se uda, njen socijalni ugled je formalno veći od ugleda devojke, ali u samom početku, kao mlada (nevesta), ona u tuđoj kući ima, tokom prve
i zaverenički odnos psihološki je razumljiv kada znamo da ne samo deca, već i majke, kao žene, imaju prilično nizak socijalni status u patrijarhalnoj kulturi.
⁵⁵ Tvorevine narodnog uma — zagonetke, poslovice, priče i pesme — podstiču ne samo socijalni i moralni razvoj, nego i razvoj saznajnih, jezičkih i duhovnih sposobnosti.
mnogih narodnih pesama, poslovica i bajki ranom dečjem uzrastu, a imajući u vidu i njihov veliki značaj za socijalni, umni, afektivni i moralni razvoj, valja se zamisliti nad podatkom (dobijenim u jednom novijem istraživanju) koji nam
Malo dete postaje, dakle, ljudsko, socijalno biće tek po isteku 40 dana, kada se prvi put javlja socijalni osmeh kao reakcija na ljudsko lice.
¹¹ Cilj obreda prelaza je, dakle, potpun spoljašnji, socijalni i unutrašnji, psihički preobražaj pojedinca koji se nalazi u periodu neke razvojne, normativne krize.
Dete se u patrijarhalnoj kulturi nalazi na društvenoj margini. Njegov socijalni status je izrazito nizak i podređen, što se vidi u ranije opisanim strogim pravilima verbalnog i neverbalnog ponašanja
Tako, kriterijumi za određivanje granice detinjstva mogu biti socijalni (“do polaska u školu“, „do završetka školovanja“, „dok živi sa roditeljima“ itd.
Skerlić, Jovan - ISTORIJA NOVE SRPSKE KNJIŽEVNOSTI
Sa apsolutnim uverenjem u sposobnosti i neograničenu svemoć naučne kulture i racionalnog vaspitanja, on ceo politički, socijalni i moralni problem svodi na »vospitanije mladosti«, tu »stvar najnužniju i najpolezniju človeku na svetu«.
časopisi, koji inače nisu duga veka, Preodnica (1873), Rad, (1874—1875), Straža, najbolji političko-socijalni časopis srpski (1878—1879), Pobratimstvo (1881), Misao (1882), Čas (1885).
poslove; Zmaj i Jakšić, veliki pesnici romantičarski, prilagođavaju se novom dobu i u svoju poeziju unose politički i socijalni elemenat.
mrtve »školske literature«, on kao pole književnog rada ističe »prošlost i sadašnjost svog naroda«, »istoriju srbsku i socijalni život«. I on naročito preporučuje rad na romanu, nacionalnom i socijalnom. U duhu toga programa on počinje rad 1859.
i 1889; veliki socijalni roman Patnica, u tri knjige, iz 1888. Manje pripovetke i nekoji književni članci izišli su u dvema sveskama njegovih
Da je samo njih pisao, on bi za sobom ostavio vrlo malo traga i zauzeo malo mesto u srpskoj književnosti. SOCIJALNI ROMANI.
A pored toga kod Svetozara Markovića je naučio ceniti socijalni život i patrijarhalni moral seoskih zadruga. I on će sa naročitom ljubavlju uzeti da opisuje srbijansko selo, pokazujući
Teško oboleo, pođe na jug da traži leka. Smrt ga nađe na putu, u Trstu, 26. februara 1875. godine. SOCIJALNI I POLITIČKI REFORMATOR. — Svetozar Marković zauzima značajno mesto u istoriji duhovnog života srpskog.
godine, u 8 svezaka, jedna grupa velikoškolaca. KNjIŽEVNE IDEJE. — Marković nije bio samo socijalni reformator i politički agitator no i ideolog, pokretač ideja, duhovni vođ celog jednog novog pravca.
I ako ko od današnjih pripovedača opisuje selo i seljake, to ne čini više onako idilično i folklorno, no više kao socijalni posmatrač, politički kritičar, ili književni liričar koga priroda opija.
DRAMA U pogledu drame ne oseća se znatan napredak, iako su socijalni i moralni uslovi daleko povoljniji no što su ikada bili.
Desnica, Vladan - Proljeća Ivana Galeba
Zaboravio sam vam napomenuti, stvar se dešavala u jednoj fantastičnoj zemlji u kojoj su već prethodno svi socijalni, ekonomski i slični problemi riješeni, sve nejednakosti ukinute, a bijeda obješena o klin.
Petković, Novica - Dva srpska romana (studije o Seobama i Nečistoj krvi)
Za tim se mreža razgranjava s jedne strane u mesne govore (geografski dijalekti), s druge u govore društvenih sredina (socijalni dijalekti). I tako sve do idiolekta.
Ivić, Pavle (sa grupom autora) - Kratka istorija srpske književnosti
je autor speva Rođero de Pačijenca spontano, ali s gotovo folklorističkom preciznošću i interesovanjem za istorijski i socijalni kontekst zabeležio slušajući novodoseljene članove slovenske kolonije u okolini Napulja, a nedavno Miroslav Panić
Đurić, Vojislav - ANTOLOGIJA NARODNIH JUNAČKIH PESAMA
Ali za nastanak epske poezije, pored ove težnje (i za samu ovu težnju), neophodni su i određeni socijalni uslovi, bez kojih ona ne može da se pojavi ili se gasi.